Përktheu nga origjinali Durim taçi
Kisha marrë të shkruaja edhe një herë një ditar të vogël vetiak si atëherë kur isha adoleshent. Më kujtohet që asokohe e bëja çdo ditë, derisa i thashë vetes, dikur, se ia vlente më shumë të jetoje se sa të shkruaje si po jetoje. Po tani më bëhet sikur ditët rendin më shpejt, pa mundur dot t’i gëzoj një e nga një. Kështu vendosa të hidhja në letër së paku ndonjë përshtypje mbi ndodhi a takime, sidomos të rastit, që më kishin lënë diçka. Kur ia thashë tim biri, ma ktheu se do kishte qenë më mirë të hapja një blog. Po kush do e lexonte atë që shkruaja unë? Kujt do t’i hynin në punë?
“Je i zymtë!” qe komenti i tij. Dhe kishte të drejtë, kohët e fundit isha mbyllur në vetvete e nuk e kuptoja arsyen. Mbase ishte puna që më rëndonte edhe më shumë…
Vendosa të mjaftohesha me orët që më paguanin. Lija ndonjë praktikë pune në mes, po nuk e vrisja mendjen. Kujtoj se kur isha i ri e ndërprisja të mësuarit edhe pse e dija se të nesërmen do pyetesha në dërrasë të zezë, mjafton që koha të ishte e bukur dhe parapëlqeja të rrezijkoja për të nesërmen në vend që të humbisja një xhiro tjetër me biçikletë apo edhe në këmbë. Vetëm se tani nuk e merrja vesh mirë se çfarë duhet të bëja gjatë këtyre minutave lirie që më prisnin ditët si me thikë… Nuk arrija më të qëndroja në vend pa bërë asgjë, kështu ia shpreha gruas shqetësimin duke i propozuar të bënim ndonjë shetitje në qendër të qytetit, hera-herës.
“Çfarë po ndodh me ty? Do vija sa herë të doje, po qe se do më jepje një dorë me punët e shtëpisë, të hekurosësh, për shembull. Pastaj, kohën e mbetur bredhim”. Nuk më kuptonte: nuk doja të sillesha vërdallë, lart e poshtë, si atëherë kur ishim të rinj, por thjesht të shkëputesha pak. Edhe ajo puna e hekurit të rrobave: nuk bëhej nami se diçka mbetej pa hekurosur… Nuk ma vari: edhe ajo vetë ishte shndërruar në vegël e atij mekanizmit pervers të ritmit të shfrenuar të përditshëm.
Ai ishte problemi i vërtetë: tanimë ecej përpara prej zakonit. Që nga zgjimi deri tek gjumi i darkës pothuaj gjithçka ishte njësoj. Me pak ndryshim të shtunën e të dielën, por që edhe ato ngjanin tmerrësisht… E shtuna: blerja e ushqimeve dhe punët e shtëpisë. E diela: zgjim i vonë e ideja për të bërë diçka ndryshe, por që nuk gjendej lehtë. Kujtoj që vite të shkuara çdo ditë ishte e paparashikueshme. Gjatë kohës së gjimnazit ishte orari i shkollës që përcaktonte edhe kohën e shetitjeve të përditshme, por në universitet këto bredhje bëheshin edhe më të gjata: vareshin nga provimet e pastaj secili bënte si ti tekej. Dita më e bukur ishte ajo pas çdo provimi: ishe i lirë të sorollateshe, të ndreqje a të prishje e prapë të dukej se e kishe gjithçka nën kontroll. Kurse tani, nuk dihet përse, të duket sikur secili ka hyrë në një kafaz të madh të praruar ku ka hapësirë bajagi të madhe veprimi, po prapë është kafaz. Krahasova veten me Xhorxhon, që gjithmonë ka qenë shok i aventurave të mia.
“Eh, shpesh, jemi vetë ne që burgosim veten. Nuk kemi bërë më pushime aventurash, edhe ngaqë kemi familjet tona. Unë jam i gatshëm për ndonjë gjë në fakt: mund të bëjmë diçka të veçantë e t’i sjellim vetes atë shijen e befasisë”. Jo, nuk më kishte kuptuar. Unë nuk kërkoja të papriturën, se me të tilla ishte e mbushur dita plot. Kërkoja ajër të freskët, të dilja jashtë çdo veprimi të zakonshëm. “E mora vesh – më tha – ke disa keqardhje nga rinia, e cila nuk kthehet më. Në moshën tonë kjo është edhe e natyrshme”.
Kështu e asgjësonte fare dëshirën time: i thoshte keqardhje. Mendova: në rregull, kishte ndonjë gjurmë keqardhjeje, po nuk ishte vetëm e tillë. Ishte vetëdija se jeta ecte shumë shpejt dhe për këtë duhej jetuar më vrullshëm edhe për ca kohë. Pastaj edhe rinia ime nuk kishte qenë fare pa andrralla: në gjimnaz kisha pasur probleme me shokët, tre vajza më kishin lënë, njera pas tjetrës, sa nisa të dyshoja që ishte këmba ime që nuk shkonte e jo këpuca që mbathja. E pastaj më ishte dashur të punoja që të paguaja studimet, se prindërit nuk ia dilnin. Jo, kishte qenë në fakt një rini e shkujdesur. Po, isha vetja e nuk më rëndonin të gjithë këto vështirësi. I kaloja me lehtësinë e atij që çan valët duke bërë surfing… përpara! Tani edhe vështirësia më e vogël duket barrë e rëndë. Nuk isha më i shkujdesur…
“Mor babë – më tha vajza – shkujdesja i përket moshës sime. Dhe po të iku njëherë nuk kthehet më. Po edhe ne tani nuk është se kemi halle që na lënë pa gjumë… Apo jo?”
Jo, ashtu ishte, po prapë kjo nuk më pëlqente.
I mendova gjatë fjalët e vajzës, sepse fshihnin diçka të pathënë. Më në fund e kuptova: po më thoshte se keqardhjet janë tipike për ata që kishin kaluar të pesëdhjetat. E pabesueshme: kishte guxuar të më mësonte mua që isha tridhjetë vjet më i madh se çfarë më priste nga jeta. Si ka mundësi e dinte ajo këtë gjë? Natyrisht bëhej fjalë për vendin e tyre, shpikur nga të rinjtë, të cilin e ruanin me fanatizëm, një “territor” që kërcënohej nga prindërit, nga prindërit që duan të mbesin përjetësisht të rinj (dikush thoshte madje “adoleshentë”), pavarësisht se mosha tregonte tanimë se harku ishte në zbritje. Kjo gjë më ngriti nervat dhe për ca ditë e kuptova që po i rrija me turinj.
“Mjaft tani – vërejti gruaja – mos bëj si adoleshent me Klaudian. Sikur të ka vjedhur lodrat…”. Edhe ajo ishte bashkëpunëtore… Po ajo nuk kishte keqardhje, se moshën time kishte? Po të mos kishte keqardhje, teza e vajzës sime do kishte rënë që në nisje.
“Keqardhje? – më tha duke qeshur – nuk do ti quaja kështu, se nuk kam asgjë nga ç’kam bërë për të cilën do të pendohesha. Po i quaj raste të humbura, por që kanë ndihmuar të kap të tjerat”. “Dëgjo, shpjegohu më mirë e mos na filozofo kot”.
Më buzëqeshi edhe një herë me atë vështrim mëshirues që më bënte të ndihesha gdhe. “Kur blen në dyqan, më shumë gjëra i lë, apo jo? Dhe po të pyesin a nuk të vjen keq për ato që le? Un do të thosha: jo, sepse, tek e fundit kam blerë diçka tjetër që më hyn në punë”. Ah, po: tani po e marr vesh pse më kishte bërë të vetin gruaja: se më mungonte mençuria. Mendova për ditë me radhë e mu kthye buzëqeshja: tek e fundit kështu ishte.
Derisa të shtunën tjetër, me të në dyqan e pashë se shkonte të gjente ku kishte oferta.“Më fal – i thashë – makarona kemi. Raftin plot”.
Ah, pa shiko. Nuk qenka puna tek zgjedhjet e vetëdijshme e tek fakti se të tjerat janë ato që mbeten jashtë vëmendjes… Jo: vrapo për të kërkuar oferta speciale në jetë, edhe pse nuk janë për ty. Po kur të mos ketë oferta? Çfarë do bësh? Kjo është një periudhë në të cilën mungojnë ofertat speciale. Ia thashë këtë.
“Dëgjo – këtë herë ishte pak e nxehur – në vënd që të ma mbushësh kokën me frikërat e moshës së mesme, përse nuk shkon e zë radhë tek arka? Kështu fitojmë vendin!”. Ja përsëri: në kërkim të diçkaje speciale… nuk ishte edhe aq e mençur sa hiqej. Mirëpo, ishte më normale dhe kjo e bënte më simpatike.
Kujtoj shumë mirë se si mbaroi ajo periudhë keqardhjesh e hatërmbetjesh. Ndodhi kur im bir njoftoi se shpejt do kishin një fëmijë. E fejuara e tij do të lindte pas gjashtë muajsh. Martesa? “Eh – tha ai – të lindë i vogli e pastaj të shohim”. “Qenka djalë?” “Nuk e dimë e as nuk duam ta dimë. Nëse shkon si duhet do bëheni gjyshër, kaq”.
Ja oferta speciale, shërbyer në një kupë të argjendtë. E kësaj radhe nuk doja ta humbisja e të vrapoja pas fantazmave të së shkuarës.
