FEIM IBRAHIMI
Gjirokastër, 20 tetor 1935 – Torino, 2 gusht 1997
“Vikama…” ime klithi në heshtje atë mbrëmje të 2 gushtit 1997 dhe, si çdo vikamë, do të shuhet në heshtjen time të mbrame…
Risjellja e “Vikamës së tingullit” është një kërkesë nga vetë koha. Botimi i parë thuajse është zhdukur… Dy dhjetëvjeçarë e gjashtë vjet, herë fluturuan e po aq herë u ndalën në të njëjtat ditë, në të paharrueshmet data të jetës sonë të vërtetë, sa të bukur aq edhe të vështirë, kur u përballëm me shorte të shumëllojshme, edhe me vdekjen…
Njerëz të dashur dhe personalitete të mëdha u ngjitën në Qiell…Disa, vetvetiu, u zbehën dhe mbetën në gjysmëhije… Por, lavdi Zotit, shumë e shumë të tjerë janë e do të jenë sërish dëshmitarë të kohëve tona, do të jenë mendërisht dhe shpirtërisht…
Megjithatë, absolutisht gjithçka, duke filluar nga perceptimet dhe ndjesitë e mia e deri tek faktet apo hollësitë, mjaft herë të dokumentuara, edhe pse pa renditje kronologjike, me emra e persona krejtësisht realë, janë sërish këtu, në këto faqe, sepse librit të një jete të shfletuar me një Njeri si Feimi, nuk mund t’i heqësh asnjë presje, ashtu si edhe Veprave të Tij nuk mund t’u heqësh Përjetësinë e Tingullit, këtë Simbol shumëkomentues për çdo Artist, që lartësohet në Panteonin e Kulturës Shqiptare dhe më gjerë.
Ka disa ditë, netë, që më mundon vetëm një pyetje:
“Nga t’ia filloj?” Gjithçka më duket e vështirë dhe mendimi më kapit jo në mëngjes kur hap sytë, por në drekë, kur kthehem nga zyra në shtëpi. Mendimi drobitës më fillon te sheshi “Skenderbej”, sapo shoh orën qendrore të Tiranës, sepse gjithmonë isha mësuar ta shihja atë orë kur i afrohesha shtëpisë e kur isha qoftë edhe pesë minuta më shpejt, thosha me vete “sa mirë, Feimi do të gëzohet se po shkoj më herët”… e kështu nxitoja, e bindur që do të kënaqej sapo të dëgjonte që unë hapja derën.
Më priste. Gjithmonë më priste. Me tavolinën shtruar. Priste që të dy të qëndronim bashkë duke ngrënë, duke biseduar për problemet e atyre orëve që kishim qenë larg njëri-tjetrit, duke diskutuar për çdo gjë.
Pastaj fillonte mbasdrekja. Një mbasdreke pune për të dy ne: Ai merrej me gjithçka timen e të Tijën, kurse unë me gjithçka të Tijën dhe timen, pavarësisht se qëndronim në dhoma të ndryshme. Zakonisht, Ai rrinte në studio duke punuar në piano, duke dëgjuar muzikë, duke lexuar… Lexonte shumë, shumë, lexonte gjithçka, por kohët e fundit ishte dhënë më tepër pas librave filozofikë…
Kurse tani, tani që kthehem vetëm në shtëpi, orën qendrore e shikoj kot, akrepat e saj nuk kanë më rëndësi për mua…, ata vetëm më trishtojnë dhe më bëjnë që të eci me kokën ulur, duke numëruar pllakat e trotuarit, duke zvarritur këmbët nëpër shkallë, derisa ndalem e marr frymë përpara derës së apartamentit tonë. Mezi i komandoj çelësat në bravat e siguruara, kam një dridhje duarsh dhe këmbësh. Dera sikur rëndon e nuk do të hapet dhe ja, në korridor asgjë s’ka lëvizur…, gjithçka ka mbetur siç e kam lënë në mëngjes.
Asnjë fjalë, asnjë qeshje. Asgjë…, veç turbullirës në kokën time. Kërkush nuk më pret… Asnjë zhurmë.
Atëherë? Atëherë duhet të ushqehem që të mos rrëzohem, sepse asnjeri s’ka për ta marrë vesh, pra duhet të mbijetoj…Dhe si një somnambul lëviz nëpër shtëpi: hap magnetofonin, ku një kasetë[1] me zërin e Feimit fillon të flasë. E ngre zërin që të dëgjohet në të katër anët e shtëpisë dhe përgatis tryezën. Instiktivisht shtroj mbulesën e madhe, vë pjatat, gotat e ujit, pecetat, thikat, pirunjtë, gjithçka që duhet për dy veta. Tashmë dreka është ngrohur mbi sobë dhe unë pa e kuptuar kam filluar të ha. Kaseta flet. Sytë e mi janë të ujëzuar. Nuk qaj. Nuk mundem. Një lëmsh është në grykë dhe më duket se po mbytem. Duhet të pi ujë, përsëri për të mbijetuar. E kështu i vazhdoj të gjitha veprimet e domosdoshme deri pas mesit të natës, sepse dua të mbijetoj, sepse dua të merrem me Feimin, sepse dua të kujdesem për gjithçka të Tijën. Jam e bindur se duhet të mbetem edhe për ca kohë, të mbetem për Atë dhe, dhe për Etrin, ëndrrën e Tij… Të mbetem, sepse vetëm unë jam dëshmitarja më e afërt e Tij deri në çastin kur është mbyllur kapaku i arkivolit dhe mua më duhej të pranoja se fati më kishte goditur me vrullin e një orteku. Se tani nuk do ta shihja kurrë më. Se nuk do të ecnim rrugëve bashkë. Se nuk do të dëgjonim muzikë bashkë. Se nuk do të ishim në koncerte bashkë… Pra, tani për mua do të fillonte një tjetër jetë këtu në Tokë, kurse për Atë një tjetër jetë atje, në Qiell…
Kishim qenë të lumtur, kishim qeshur deri në marrëzi, ishim tulatur herë pas here… Të dashuruar, të brengosur, të gëzuar. Kishim fantazuar, të apasionuar, por asnjëherë nuk ishim mërzitur seriozisht me njëri-tjetrin.
Prandaj tani, më duket se vdekja i bëri padrejtësinë më të madhe jetës sonë, duke na u hedhur përsipër pikërisht atëherë kur mendonim se kishim realizuar disa nga ëndrrat tona, se duhet të vazhdonim të jetonim gjatë me njëri-tjetrin, të mos ndaheshim kurrë, as edhe për një ditë të vetme. Kurse ja, ajo, vdekja, pa të pyetur aspak, të del përpara e të thotë:
“Asgjë prej këtyre s’më intereson… Unë e kthetëroj njeriun që më del përpara…” Dhe ma rrëmbeu. Ma përlau, pikërisht ato ditë kur, ndoshta për herë të parë, në një çast meditimi, më pati thënë : “Ti nuk e di se sa e pastër dhe e papërlyer është dashuria ime për ty dhe për Etrin…”
Trupin e ndiej të mjegulluar, të vagëlluar, një trup-hije. Dhe të hijëzuara më vijnë edhe vargjet e famshme të poezisë “Ura Mirabo” të Apolinerit, shqipëruar nga Edmond Tupe.
Treten ditët, edhe javët treten,
As kohë e kaluar,
As dashuritë s’kthehen.
Poshtë urës Mirabo shkon lumi i Senës.
Le të bjerë nata, ora të kumbojë,
Ditët seç po ikin, unë këtu qëndroj…
Dokument i gjetur në Dosjen
e Curriculum-it të Tij [2]
“Kam lindur në Gjirokastër, nga prindër gjirokastritë, por nuk kam jetuar atje, për arsye se babai, një vit pas lindjes sime familjen e tërhoqi me banim në Durrës, ku kishte filluar tregtinë me kohë.
Kështu që nga Gjirokastra nuk kam ndonjë gjë të veçantë. Por shpirtin, mentalitetin e zakonet e saj i kam nga familja e prindërit, të cilët me gjithë kohën e gjatë në Durrës, deri në fund të jetës së tyre nuk ndryshuan asgjë gjirokastrite brenda familjes; çdo gjë të origjinës së tyre ata e ruajtën me fanatizëm të plotë.
Më kujtohet që shpesh nëna – që sipas zakonit të Jugut, ne fëmijët e saj e thërritnim “nanà” – deri nga vitet e fundit thoshte “ç’pate mor derëzi që na prure në Durrës.”
“Derëziu” ishte babai. Ai ishte vizionuar sigurisht që e hodhi një hap të tillë. Duke qenë se ishte nga mekanikët e shoferët e parë të Gjirokastrës, mbasi kishte shkuar në Amerikë i ri fare, ku punoi disa vjet në furrat e shkrirjes së Fordit, e kuptoi qartë se Gjirokastra e vogël me prapambetjen e saj në një zonë disi të thellë, nuk kishte asnjë perspektivë zhvillimi.
Prandaj la shtëpinë e garazhin ngritur në Gjirokastër dhe u vendos në Durrës. Në Durrës e jo në Tiranë, sepse ai mendjen e kishte nga perëndimi e Italia ishte pesë hapa larg në anën tjetër të Adriatikut. Ai e dinte që deti u jepte hapësira ambicieve e qëllimeve të tij për të bërë tregti me Evropën.”
* * *
Më në fund u vendos: Feimin do ta transportonin nga Torino në Brindisi me një makinë funerali gati-gati hyjnore dhe pastaj, me traget nga Brindizi në Durrës. Etri u nis me avionin e linjës Swissair nga Torino në Tiranë. U nis disa orë para meje dhe Edit[3] e kështu arrin në shtëpi një natë përpara se të mbërrijmë ne: Feimi, unë dhe Edi.
Është hera e parë, pas tetë vjetësh, që ajo nuk do të gjejë më një shtëpi të gëzuar, një shtëpi të lumturuar nga ardhja e saj, nuk do të gjejë më pritjen e dëshiruar të Feimit.
Është e pabesueshme për mua që ndodhem vetëm me Edin në aeroportin e Torinos, për të marrë linjën Torino-Bari, me avionin Air One.
Gati dy muaj më parë, unë dhe Feimi, kur zbritëm në këtë aeroport, thuajse kemi vrapuar për të kapur daljen, për të përqafuar Etrin, që me aq shumë mall e kënaqësi na priste.
“E shikon, sa mirë arritëm?!” më tha Feimi.
Ndërsa tani po kthehesha, po kthehesha e dërrmuar: për herë të parë në jetën time do të fluturoja pa Atë. Megjithatë mezi po prisja të ngjitesha drejt Qiellit dhe kjo sepse shpresoja se diku atje lart, ndoshta do të ishte Ai. Kur avioni kaloi mbi re, mendova se tani duhej të isha shumë pranë shpirtit të Tij. A thua vallë ky engjëll mbrojtës i tërë jetës sime fluturonte bashkë me mua?
Vështroja e trullosur nga dritarja e avionit dhe kush e di se ç’përshtypje kam krijuar tek stjuardesa kur më pyeti se ç’doja të pija. Ajo më foli italisht dhe unë u përgjigja vetvetiu shqip. Për disa sekonda vajza simpatike mbeti me buzëqeshjen e ngrirë; atëherë nuk e di pse iu përgjigja frëngjisht: “Vetëm ujë, ju lutem!”
Kur më sollën për të ngrënë, as që i vura re. Tabakàja ishte vendosur para meje e vetëm kur Edi më foli “Vera, duhet të hash, ke nevojë për diçka…”, u kujtova se edhe duhet ngrënë…
Më dukej se truri im nuk mendonte më. Më dukej se kisha harruar gjithçka dhe se më kot vështroja qiellin.
“Ku je Feim?” Vetëm kjo pyetje ishte ngulur në tërë qenien time. A thua vazhdoja të jetoja? A thua ekzistoja?
“Po zbresim”, dëgjova Edin. “Avioni i hapi rrotat.”
Nuk fola. Unë do të doja të arratisesha përgjithmonë në këtë hapësirë të pafund dhe të kërkoja, të kërkoja si një e marrë nëpër Qiell, të kërkoja Feimin.
* * *
29 korrik 1997
Sot është 30-vjetori i martesës sonë. Kishim parashikuar të bënim një festë, një festë të bukur, ku do të ishim vetëm ne të katërt, pra: Feimi, unë dhe Etri me Lukën (Luca). Por kurrë nuk e patëm parashikuar se në këtë ditë Feimi do të ndodhej në spital, i operuar nga zemra, i lidhur me kush e di se çfarë aparaturash, që nuk ndjen asgjë, sepse mjekët e kanë vendosur në gjumë të thellë, sepse organizmi i Tij nuk po përmirësohet, sepse mushkëritë e Tij çdo ditë mbushen me ujë. Në orën 20.00 hyra në reanimacion. Asgjë e re. Përkundrazi. Temperaturë e lartë. I rrethuar me kallëpe akulli. Në monitor duken rrahjet e zemrës, që luhaten nga 80-120. Tensioni lëviz 7.2-11. E përkëdhela… E putha në ballë…, në duar. Asnjë reagim. Në këtë tridhjetëvjetor të martesës sonë jam më e mjeruar se kurrë. Etri e Luka janë pranë meje edhe shpirtërisht.
(Shënime nga ditari i mbajtur në Torino)
* * *
Dasma jonë. Një mrekulli e paharrueshme. E tërë familja e madhe Ibrahimi, me nipër e mbesa e më gjerë. Shumë miq dhe shokë. As vetë nuk e di se si ia doli Feimi t’i grumbullonte të gjithë, sepse ne nuk kishim parà që të bënim një pritje-festë kaq të madhe. Por si shpeshherë, e papritura na befasoi edhe këtë radhë. Shokët më të ngushtë të Feimit do të ishin “sponsorët” e asaj darke të shkëlqyer të martesës sonë.
E patëm vendosur që do të martoheshim në Durrës, sepse aty ishin prindërit e Feimit, aty ishin shokët e dashur të fëmijërisë e të rinisë: Lutfi Hoxha, Petraq Ristani, Petraq Papai, Eqrem Basha, Stefan Vokopola, Meriban Kadiu etj. Aty ishte deti magjepsës, që i tërhoqi edhe të gjithë miqtë tanë nga Tirana dhe Shkodra. Çdonjëri prej tyre ishte si i etur për të kënduar, për të vallëzuar, madje edhe për t’u dehur. Kurse ne të dy ishim si në ëndërr. Si në ëndrrat që nuk dëshiron të mbarojnë kurrë. Kishim dy javë pa u parë me njëri-tjetrin, meqenëse unë isha në shtëpinë e vajzërisë sime, në Shkodër.
Feimi erdhi të më merrte nuse në Shkodrën e të gjithë të parëve të mi Lohjanë, por shtangu nga çudia: përpara tij qëndronte një Vera e veshur me të bardha. Atë kohë, shumë thanë se dukesha bukur, kurse Feimi vetëm sa belbëzoi: “Më dukesh tjetër…, e çuditshme…, nuk po të njoh…”
Rrugës për në Durrës u ngjit pas meje dhe tërë kohës më pëshpëriste:
-Tashti po e besoj se u martova… Ç’përgjegjësi kam marrë përsipër! Kam marrë përsipër jetën tënde, që dua të ta bëj të lumtur…
Nuk bënte shakà. Ishte i menduar, por e tërë qenia e tij ngazëllente. Kurse unë ndjehesha si një flutur, që ka hyrë brenda një llambadari verbues. Rrotullohet e rrotullohet. E ndjen se po verbohet e megjithatë nuk ikën dot, sepse aty ka idhullin e saj, me shpirt dhe zgjuarësi të shkëlqyer.
Isha strukur pas Tij, e sigurt për dashurinë e tij, e joshur nga fjalët e mençura të tij, e drithëruar nga malli që nuk dija se kur do ta mposhtja, sepse në Durrës ne nuk do të ishim për asnjë çast vetëm, sepse ne nuk kishim shtëpi, nuk kishim një dhomë tonën, një dhomë nusërie… e megjithatë ishim në Parajsë…
* * *
Kështu e kam kërkuar njëherë kur ishim të fejuar.
Isha në vitin e fundit të fakultetit. Isha me provimet e diplomës. Hyra e para në provimin e gjuhës, sepse doja të mbaroja shpejt e pastaj tërë ditën të isha me Feimin.
Rreth orës dhjetë, dola nga provimi dhe duke i ikur kureshtjes së shokëve e shoqeve të kursit, vrapova në rrugën më të shkurtër për në Konservator, e bindur që Ai do të ishte aty. E kërkova me një frymë në të gjitha klasat, duke lëshuar buzëqeshje majtas – djathtas, duke pyetur të gjithë ata që njihja, por askund s’e gjeta. Prita disa minuta në sheshin e Konservatorit, por hiç.
Atëherë u nisa në drejtim të bodrumeve të pallateve të Shallvares, ku Feimi strehohej së bashku me Luigj Lazrin, shokun e tij aq të mirë, violonçelist.
Gjithë rrugës sytë e mi kërkonin vetëm Feimin e kur arrita te bodrumi, dy gra, që rrinin te shkallët e që as nuk i njihja, më thanë : “Feimi ka kohë që ka dalë.”
“E po kjo, sa mirë, mendova, paska edhe nga ato që na vëzhgojnë kur hyjmë e dalim”.
Po të kisha qenë një shkodrane e vërtetë, duke bërë shaka, duhej t’i kisha pyetur: “Po mos e dini se edhe ku ndodhet?”
S’mbaj mend t’i kem përshëndetur, por iu futa mespërmes parkut “Rinia”. Instinktivisht u ula në stolin tonë të parapëlqyer, pa e ditur pse.
Aty, në atë stol, në fillim të njohjes sonë, Feimi më tha një natë:
-Ulem në piano dhe nuk mundem të punoj…!
-Pse? -pyeta e drojtur. (Atëherë unë isha thuajse krejt e paditur rreth procesit të kompozimit).
-E pse, pra? Pse sa vë duart mbi tastierë, më shfaqesh ti e nuk duroj dot…, nuk mund të rri pa të takuar…
Foli çiltër, si gjithmonë, si atë ditë kur erdhi dhe më kërkoi te porta e konviktit e më tha:
-Shiko, sot unë dua të të them një diçka shumë serioze, pavarësisht se është 1 prilli… Unë dua të jetoj përgjithmonë me ty…
Të jetoja me një artist! Nuk e imagjinoja…
Nuk e di sa zgjati qëndrimi im në atë stol, por kur pashë orën, u kthjellova. Kisha një orë që kërkoja dhe prisja Feimin. Më kishte ikur një orë nga ajo kohë e paktë për t’u shfrytëzuar. “Po ku ta gjej? … Po shkoj në konvikt… Do të më gjejë Ai mua…”
E mërzitur, e lodhur nga nata e pagjumë, që shumica e vajzave kalojnë para provimit, e ankthuar nga dëshira për ta takuar sa më parë Feimin, eca nëpër bulevard, mora Rrugën e Elbasanit dhe mu përpara ish-Këndit të Lojërave, shoku im i kursit, poeti i shquar i brezit tim, Xhevahir Spahiu, më thirri me zë të lartë:
-Vera, po ku je moj? Ka një orë që të pret Feimi…
-Ku? -pyeta e lumturuar.
-Ja, është atje, midis konviktit dhe fakultetit…
Vrapova të përpjetën e bezdisur të asaj rruge e, si në ëndërr, më dukej sikur kthehesha mbrapsht. Kur arrita te muri i fundit rrethues i ish-Ambasadës Italiane, e vura re që ishte mbështetur te kangjellat e oborrit të konviktit dhe priste… Priste duke shikuar majtas-djathtas.
-Feim, Feim! – thirra dhe nuk e ndala vrapin.
Mosha e re është pa komplekse, e thjeshtë. Kur e gjen njeriun e dashur që të pret, asgjë s’ekziston më. Të duket sikur vetëm ti dhe ai jeni në këtë botë e madje se vetëm ti dhe ai keni të drejtë ta rrotulloni këtë Tokë.
Feimi ngriti dorën për të më përshëndetur dhe për të më thënë që të ndaloja; nxitoi drejt meje dhe më zuri nga krahu (zakon që nuk e hoqi kurrë).
-Ku më je zhdukur? Kam një orë që të pres…
-Unë kam një orë që të kërkoj…
Qeshi. Qeshi bukur, ashtu si dinte të qeshte vetëm Ai. I qeshnin sytë, i qeshte zemra… dhe më tha :
-Mendova të të prisja kur të dilje nga provimi… Isha i shqetësuar për ty… E mora me mend se nuk ke fjetur, e mora me mend se ke hyrë që në fillim, por nuk e parashikova se do të mbaroje kaq shpejt. Më thanë që kishe dalë shumë mirë. Hë, tashti ia hodhe. Edhe një provim e pastaj…, pastaj do të festojmë diplomën.
Si gjithmonë shumë i sjellshëm, shumë i kujdesshëm e për më tepër shumë i dashur dhe i përmalluar për orët që kishim qenë larg njëri-tjetrit.
-Të shkojmë te “Vollga”…, të hamë drekë njëherë, -tha- pastaj…, pastaj … në bodrum…
E shikova drejt në sy dhe Ai, i zgjuar, vazhdoi:
-Mos u shqetëso… kam parà. Dje mora një honorar te Shtëpia e Krijimtarisë e besoj se na dalin edhe për darkë.
Asnjëherë nuk mendonte për paratë, por gjithmonë kishte. Edhe atëherë kur dukej se ne do të mbeteshim pa parà, dilte diku ndonjë honorar; mirëpo pagesat ishin aq të ulëta sa mjaftonin vetëm për t’u gëzuar me ndonjë drekë apo darkë diku, pa menduar për gjëra të mëdha.
Shpirti i artistit të vërtetë kurrë nuk i kërkon paratë. Unë nuk di ndonjë rast që Feimi të jetë ulur në piano vetëm për parà. Gjithmonë kur ulej për të shkruar diçka, që nga pjesët e vogla e deri te veprat e mëdha, madje edhe kur shkruante për Shtëpinë e Krijimtarisë, ku kërkesat për cilësi nuk ishin aq të larta, Ai punonte seriozisht. Përherë më thoshte se “nuk mund të shkruaj kot, nuk mundem. Është tjetër gjë sa do të arrij ta realizoj atë që kam qëllim, por kot, kot nuk mund të hedh nota në letër.”
Një javë pas varrimit të Feimit, munda të dëgjoj një emision që Radio-Tirana kishte përgatitur për Atë. Sigurisht, ai emision më hapi edhe plagë të tjera në shpirt, sepse aty ishte edhe një intervistë e Feimit, që unë nuk e kisha, ishin miqtë e Tij më të ngushtë, që flisnin e që mezi i mbanin ngashërimet nga dhimbja. Në mes tyre ishte dhe një intervistë e çmuar e violinistit tonë të shquar Ibrahim Madhi, njëkohësisht mik dhe bashkëpunëtor, prej më tepër se tridhjetë vjetësh, me Feimin, i cili po sillte edhe drejt meje, me vibracione të ndjeshme, fjalët: “më kujtohet që në ato fillime, Feimi me një entuziazëm që e justifikonte mosha, më pati treguar një Scherzo për violinë, të cilën e kishte shkruar për Shtëpinë Qendrore të Krijimtarisë Popullore, një institucion i cili kishte peshën e vet, por ku përgjithësisht krijuesit çonin vepra, që sipas tyre, nuk ishin aq sa, nga pikëpamja kualitative, për t’u prezantuar në publik… Kemi qenë te salla e pedagogëve në Akademinë e Arteve, kur Feimi më tregoi Scherzo-n e më tha si të duket. Gjëja e parë, pavarësisht se e them pas kaq vitesh, e kundërshtova: “Nuk është kjo një pjesë që duhet të mbyllet në botimet e Shtëpisë së Krijimtarisë. Kjo është një pjesë violinistike shumë interesante.” Dhe më vjen mirë që kur e kujtoj tashti, ndodhi pikërisht ashtu: ajo është një nga pjesët më prestigjioze të literaturës violinistike… E kam luajtur disa herë nëpër koncerte, madje në një rrugë jashtë kufijve të vendit, bashkë me Feimin, në Gjermani, e paraqita atje dhe e ndjeva që ngjalli interes tek elita artistike, që edhe u shpreh për këtë vepër.” [4]
[1] Gati deri në fund të viteve ‘90, në Shqipëri, përdoreshin më shumë kasetat, për të regjistruar apo për të dëgjuar muzikë si dhe videokasetat televizive. Cd-ët apo dvd-ët u shfaqën diku nga mesi i viteve ‘90. Sidoqoftë, ne kishim (kemi) një radiogramafon stereo PHILIPS, përfshirë edhe grupin për cd-ë dhe për kaseta. S’mund të ndodhte ndryshe. Në studion e Feimit ka shumë pllaka gramafoni dhe shumë kaseta. Ka shumë bobina me shirita, të cilat i shfrytëzonte për të dëgjuar muzikë nëpërmjet një magnetofoni GRUNDIG, që e përdorte nga vitet ’70, deri kur u pajisëm me kasetofon, diku nga fillimi i viteve ‘80. Për atë kohë, një pasuri e shenjtë… (V.I.)
[2] Dokumenti nuk ka datë, por mendoj se Feimi ka filluar të shkruajë diçka për veten e tij aty rreth vitit 1996 dhe pastaj, fatkeqësisht nuk ka vazhduar më. (V. I. )
[3] Edi, nipi i Feimit, që na u ndodh pranë ato ditë në Torino.
[4] Më 16 shkurt 1990, në Aalto-Musiktheater, në Essen (Gjermani), u prezantua Portret artisti: Feim Ibrahimi, me pjesëmarrjen edhe të instrumentistëve tanë: Ibrahim Madhi, Nora Çashku e Renato Ripo.
