More
    KreuLetërsiBibliotekë"Ëndrrat nuk kishin varre", proza poetike nga Sali Bashota

    “Ëndrrat nuk kishin varre”, proza poetike nga Sali Bashota

    PËRFYTYRIMI I PAMBARUAR

    Përnjëmend sytë e tu nuk ngjajnë me sytë e askujt tjetër në këtë botë.

    As qerpikët me një vijë të kuqe në mes përgjatë mallit të pambaruar.

    As vetullat që shkreptijnë si rrufeja e parë në qiell.

    As ninëzat kur habiten me ngjyrat e bukura të kësaj bote.

    As gusha e magjepsur nga kënaqësia e prekjes së vullnetshme.

    As mollëzat e skuqura nga mishërimi e bukurisë së zmadhuar.

    As qafa e mbështjellur me shiritin e bardhë të dashurisë së parë.

    As beli kur kthehet në shtratin e vet.

    Ndoshta sytë e tu ngjajnë vetëm me ëndrrën në parajsë.

    ATA QË DASHURONIN VETËM NË VJESHTË

    Vjeshta qe stina e frymëzimit që e zgjoi shpirtin e Jorge Luis Borgesit.

    Ndodhi kjo për t’i trembur të gjitha krijesat e gjalla nga Kopshti i Edenit.

    Dhe njeriu i ditëve tona ta këpuste mollën me shenjën e zemrës thik përgjysmë.

    U binda se e mori të tërën për vete, meqë askush nuk e ndiente pavdekësinë e fjalës.

    Askush më nuk kishte menduar se ata që dashuronin vetëm në vjeshtë, do të mbesnin paksa të zymtë, në të njëjtin shi të ëndrrave, si në shekullin njëzet.

    Pikërisht ajo stinë e zgjoi shpirtin e Jorge Luis Borgesit.

    BLIRËT E PRISHTINËS

    Edhe pak ditë.

    Vetëm edhe pak ditë të kësaj stine, blirët e Prishtinës të shtrirë në të dy krahët e rrugës do të japin shpirt.

    Domethënë do të vdesin.

    Domethënë do të varrosen për së gjalli, bashkë me kartëmortalët, e ngjitura mbrapsht në trupat e tyre të blertë.

    Kështu do të përfundojë jeta me dhimbje, sidomos për aromën e gjetheve dhe pastaj do të çohen peshë krejt ngjyrat e dheut.

    Edhe pak ditë.

    LAVDIA E DASHURISË

    Tjetrën elegji për dashurinë e pata shkruar në bankat e Gjimnazit të Kijevës, kur mora vesh se ajo qe një nostalgji më e lashtë, sesa ndërtimi i Kroit të Kijevës, me gurët ngjyra-ngjyra, të gdhendur me dorën e një mjeshtri të mrekullueshëm.

    Mirë e di, si e pata humbur bastin me shokun më të ngushtë të bangës, kur më pati thënë se dashuria jeton vetëm në parajsë.

    Diqysh më vonë e binda vetveten, i mashtruar deri në fund se gurët ngjyra-ngjyra, shumica bardhë e zi, kishin edhe ngjyrën e shpirtit tim.

    Më vonë, erdhën ditët e bardha dhe netët e zeza, ndërsa fjalët më nuk kishin të njëjtin kuptim.

    Kjo qe lavdia e dashurisë së kësaj bote, sepse elegjinë më të bukur për dashurinë, njëmend e pata shkruar atëbotë, pikërisht në bankat e Gjimnazit të Kijevës.

    ËNDRRAT NUK KISHIN VARRE

    Një ditë iu ra ndërmend fluturave të bardha, ndërsa ditën tjetër edhe fluturave të zeza, të pushonin mbi vetullat e tua. Ato ende e kishin mërzinë e vet të pafund për lotët e syve të mi.

    Ky qe çasti i ringjalljes së motiveve të vendlindjes. Pa ditur se ende ekzistonte malli për faqet e njoma të fëmijërisë, por edhe pendimi i pakuptueshëm për lojën e humbur.

    Një natë iu ra ndërmend edhe shpirtrave, t’i qëronin gështenjat e vetmisë së madhe, kur thanë se ëndrrat nuk kishin varre.

    SHPEJTËSIA E DHIMBJES

    Sa shumë i ngjanë Poeti, Nanës së Vet.

    Më tha miku im, atë ditë dimri në lagjen Arbëria, derisa Poeti përgjithnjë po ikte në amshim.

    Shpejtësia e dhimbjes kishte ngulfatur për një çast shpejtësinë e dritës, derisa mori fund lamtumira.

    Pikërisht atë ditë janari me shi, pikëllimi ynë humbte i tëri në atë hapësirë morti.

    Dhimbjet në gjoks u ringjallën edhe në ditët e tjera me radhë, vetëm për ta mbledhur pikëllimin e pafund në shpirtrat tanë për mungesën e Poetit të Ulqinit.

    Ikja e padurueshme në amshim i këputi të gjitha fshehtësitë e jetës, meqë çdo gjë dukej e pabesueshme, kur shpejtësia e dhimbjes e ngulfati shpejtësinë e dritës, atëherë kur mori fund çasti i amshimit.

    Kur shkuam tek shtëpia e Poetit në Ulqin, Ximi prapë më tha: o Zot sa shumë i ngjanë Poeti, Nanës së Vet.

    GJUMI I SHPIRTIT NË VENDLINDJE

    Sa herë nëna m’i prente flokët binte shi, vetëm t’i lagte ndjenjat e brendshme të fëmijërisë. Mandej, ajo shkonte me bujtë tek daja. Përnjëherë flokët rriteshin, sikur bari i njomë në kopsht, pastaj bëheshin shumë të lumtura.

    Derisa kthehej nëna, shokët e mi i numëronin ngjyrat e ylberit dhe më xhelozonin tepër shumë, vetëm pse sytë e mi ngjanin aq shumë me ngjyrat më të bukura të ylberit.

    Më vonë kthehej edhe Babai nga tregu i Ujmirit, i ngarkuar me lotët e mi mbi supe, vetëm e vetëm pse nuk më kishte marrë me vete, mirëpo hatërimi zgjaste afër nëntë minuta, derisa m’i lëshonte në të dy duart shumë sheqerka të bardha. Nga gëzimi i papërshkruar filloja vajin, ndërsa faqet e kuqe si molla më ndritnin pa fund dhe gjaku më vlonte pandërprerë, kështu që pa ardhur buzëmbrëmja edhe unë filloja t’i numëroja yjet në qiell, aqsa sheqerka shtrëngoja në të dy grushtat e mi të lumtur.

    Më vonë çdo natë ëndrrat ishin edhe më të bukura, edhe pse nëna nuk shkonte me bujtë tek daja.

    Më merrte malli për fijet e flokëve të prerë me gërsherët me vija të kuqe, që kishin shpëtuar pa u bërë shkrumb e hi në Luftën e Kosovës.

    GJUMI I SHPIRTIT BUZË DETIT

    Atje shpirtrat nuk bënin gjumë.

    Secili ëndërronte fatin e vet më bukur se tjetri. Kështu më thoshte Poeti i Vlorës, atë ditë vjeshte në Takimet e Naimit në Tetovë. Asnjëri nuk i besonim rrëfimit për fatin e ullishtave të prerë në vendlindjen e tij, edhe kur poeti qante si fëmijë.

    Forma e lotve ndryshonte deri në fund të dhimbjes, ndërsa sytë i shkëlqenin dhe mezi merrte frymë, pa përjetuar si ne të tjerët aromën e mollëve të Tetovës.

    Përnjëherë fluturonin mendimet e flakta për bukurinë e valëve që kurrë nuk bënin gjumë si pulëbardhat, sikur çdo gjëndukej si imitim i ditëve të shqetësuara.

    Kjo ishte ëndrra më mallëngjyese e shpirtit të Poetit deri atë ditë. Ndoshta parabola më e çuditshme me pamjet e shumëzuara që nuk përfundonin asnjëherë.

    GJUMI I SHPIRTIT NË PRISHTINË

    Këtu çdo gjë merrte frymë ndryshe.

    Derisa dremiste shpirti.

    Edhe nëna.

    Edhe gruaja.

    Edhe fëmijët.

    Pastaj gjërat e gjalla e sendet e vdekura nuk kishin asnjë lidhje me ndjenjat që flinin bashkë me dehjen e dashurisë. Ndjenjat e adhuruara të përkëdheljes së fytyrave kishin një kuptim tjetër, ashtu të përziera me krahët e lagur të ëndrrave, që merrnin gjithmonë përfundim të lumtur.

    Melankolia tjetër qe më e hijshme, kur përkundej në krahët e fluturave. Diqysh ndjenja e dashurisë merrte bekimin e bukur, sikur të gjitha ngjyrat e qiellit.

    Kur mbaronte ofshama.

    METAFIKSIONI PËR GISHTËRINJTË

    Në këtë botë gishtërinjtë e dorës, sa hapen aq mbyllen.

    Pastaj, bëhen grusht i fortë i çdo gjëje në hapësirë. Më pak i dhimbjes. Ashtu të pikëlluar gjithmonë me ecjen, gishtërinjtë e këmbës rrinë gjithnjë hapur e të shtrirë në këpucët e veta pa numër. Po kështu, gishtërinjtë e këmbës, kur duan vetë e shqelmojnë topin e kësaj bote deri në theqafje.

    Gishtërinjtë e dorës i numërojnë yjet në qiell, derisa bëhen shumë të lumtur.

    Japin e marrin.

    Dhimbje.

    Mirësi.

    Mëkate.

    Si dhe prekin trupa të përflakur.

    Prekin edhe flokët e tu ngjyrë kafeje të lehtë, ndërsa të shkretët gishtërinj që rrinë më afër tokës, e shkelin atë çdo ditë me dy këmbë. Ndoshta bëjnë mëkat, sidomos me ikjen, edhe pse bien me fjetë sikur gishtërinjtë e dorës që janë më afër kokës. Madje të paluar nën jastëk shohin ëndrra më të bukura, ndërsa gishtërinjtë e këmbës shtrihen në fundin e tyre, vetëm sa është i gjatë jorgani.

    Gishtërinjtë e dorës i prekin çdo gjë të bukur, derisa të këputet imazhi i heshtjes. Ata të këmbës vetëm e shqelmojnë mosmirënjohjen, diku thellë e më thellë në humnerë.

    Thonë gishtërinjtë e dy duarve janë më afër qiellit. Shkruajnë e fshijnë vetëm ata të dorës së djathtë, ndërsa kur do Zoti, të dhjetët bëhen bashkë me shpirtin tim.

    Luten e luten e luten për dashurinë e kësaj bote

    MALLI I MOLLËZËS

    Sa e pabesueshme qe puthja e mollëzës me lëkurë të butë në faqen e djathtë, atë ditë vjeshte.

    E vërtetë është si lëshoi xixa të përflakura shkëndijash, pastaj ato u futën me ngulm e heshtje, pikërisht në palcën e shpirtit.Vetëm për ta strehuar frymën e pangishme të mrekullisë së asaj dite përballë mijëra e mijëra instinkteve.

    Drithërima e ofshamës kishte kapluar pagjumësinë e shkrumbit të fjalës, kur sytë u njomën me afshin e gjëmimit të puthjes, derisa çdo gjë mbeti pa fjalë, pa zë. Pastaj, u ndezën të dy shpirtrat, duke i shkrirë buzëqeshjet e rrokullisura mbi krahët e puthjeve të pafundme, derisa varësia e shikimit mallëngjehej çuditshëm nga vetvetja.

    Pa dyshim, secili do ta kishte besimin e patundur.Vetëm për ta prekur një herë në jetë, butësinë e përflakur të asaj mollëze, sidomos kur lumturia e çastit tretej dalëngadalë, si shija e magjepsur, e përzier me imazhin e bukur të ndjenjës.

    Është e vërtetë se puthja e mollëzës me lëkurë të butë në faqen e djathtë, ishte vetë mrekullia e botës, ashtu sikur pasioni i shpirtrave të pambrojtur nga dashuria.

    DUART E ZEZA

    Ato e kanë pezmin e Toni Morrisonit, kur bëhen dyshuese.

    Kur punojnë me sende që kanë shpirtra të bardhë apo kur ledhatojnë, bashkë me gjëmën dhe lutjen.

    Duart e Zeza e kanë pezmin e Toni Morrisionit, edhe kur bien në gjumë. Pastaj, kur përkundin foshnja me ngjyrën që nuk e duam.

    Pa dyshim, e kanë pezmin e Toni Morrisonit, edhe sa herë ofrojnë qumështin e bardhë për të tjerët apo kur prekin buzë të thara të dashurisë, pa filluar çmendia e lojës së puthjeve. Ndoshta edhe kur fërkojnë trupa të përflakur deri në fund, në dhomën me perde të bardha.

    Toni Morrison sigurisht do të hidhërohet me mua, sepse kam filluar të bëhem i padurueshëm, edhe me retë e zeza në qiell, mbase atëherë më mirë të pajtohem me të zezat e mia në këtë botë.

    ZJARRI I ASKUJT

    Ky zjarr nuk qe i askujt, kur çdo ditë zvogëloheshin e zmadhoheshin shenjat.

    E para, e bardhë si këmisha e dashurisë me disa vija të blerta.

    E dyta, e kaltër si sytë e bukur të ëndrrës.

    E treta, e kuqe si mollëzat e përflakura, kur shenjëzonin puthjen e ëmbël.

    Ky zjarr nuk ishte i askujt.

    Çdo natë klithjet pushonin të qeta në krahët e bukurisë.Vetëm shenjat e përqafimit, i besonin ofshamës së shpirtrave, se gjërat e çmueshme i mbanin të gjalla kujtimet e ndezura në çastin e lumturisë.

    Kjo magji tashmë mbushej plot figura të ëndërrimit. Derisa të fliste parandjenja e përqafimit nën ombrellë. Aty ku pritja adhurohej dikur, si shiu i verës.

    Ky zjarr nuk qe i askujt.

    NJË SHKËNDIJË SI AJO TJETRA

    Para sysh më dilnin shumë shkëndija si qirinj të ndezur.

    Secila më magjepsëse se tjetra. Mirëpo, ajo midis dy shtrëngatave të fjalës më dukej më e bukura për ta përqafuar, pa i zemëruar të tjerat që shumëzoheshin në sytë e mi.

    O Zot si shumoheshin gjithë ato flutura krahshkruara që bartnin në shpinën e tyre imagjinatën e poetëve, edhe kur me gjysmë zëri shpërthenin ndjenjat e mosdurimit.

    Papritur, çdo gjë u bë si drita e qiellit.

    Përnjëherë, prapë një shkëndijë, si ajo tjetra atje në fund të vdekjes së vet, ngjante vetëm me një ëndërr të bukur, pa këputur përgjysmë shikimin e vërtetë të syve.

    Si mallin e kësaj bote.

    PËRSE VDESIM ÇDO DITË PAK NGA PAK

    As vetë nuk e di, përse vdesim çdo ditë pak nga pak.

    Gati sa të çmendemi pa kuptuar arsyen e kësaj çudie, kur pa asnjë shpjegim censurohet vdekja, deri në tharjen e luleve në kopshtin e mjaltit. Apo deri në rënien e të gjitha gjetheve nga degët e lisave të ahut në malin e pikëllimit.

    As vetë nuk e di, përse vdesim çdo ditë pak nga pak, kur kaq shpërfillëse është jeta me të gjitha të bardhat dhe të zezat e saj.

    Përtej hapësirës, asnjë fjalë amshimi nuk do ta kuptojë më tronditjen e vet, kur vdesim çdo ditë pak nga pak.

    Si bari i prerë.

    SHKRUAJ NJË PËRGJIGJE

    Ju lutem lini komentin tuaj!
    Ju lutemi shënoni emrin tuaj këtu

    Artikujt më të fundit

    KATEGORITË