Përgatitur nga Bujar Hudhri
Në vitet 1930 ka botuar shkrime për aviacionin në revistën “Prozhektor’ dhe në gazetën “Ylli i kuq”.
Nga libri i saj me kujtime, po shkëpusim një fragment ku flitet për entuziazmin e Pasternakut që do të shihte në skenë aktorin e famshëm A. Moisiu gjatë turneut në Moskë në vitet 1924-25.
“Një mëngjes janari të vitit 1925 dëgjoj nga telefoni një zë të emocionuar:
– Një mrekulli! Mali ka ardhur te Muhameti, – fliste Boris Pasternaku. – Në Moskë ka mbërritur për një turne Sandro Moisiu…
Dukej qartë, nga tronditja dhe gëzimi i paduruar i Borisit, sikur po na ftonte në një gosti… që Sandro Moisiu ishte ardhja e Shekspirit, që kishte për të rëndësinë jetike të “truallit dhe fatit”. Aq i emocionuar ishte Pasternaku para se të ngrihej perdja, sikur do ta luante ai vetë Hamletin.
… Origjinaliteti ishte tronditës. Me një xhaketë të shkurtër të përdorur, prej kadifeje, me triko dhe këpucë të vjetra hyri në sallë, si për në shtëpi, pa u vënë re, si padashur: – Më keni thërritur, nënoke?
…Aktin e parë Moisiu e përcolli si një monolog të brendshëm të Hamletit… u fshi çdo nocion për lojën, për rolin- ai ishte vetë Hamleti, kryekreje, ishte një mrekulli, që na kishte ardhur nga thellësitë e katërqind vjetëve.
Borisi i shkoi në prapaskenë… I tronditur dhe i ngazëllyer, me sytë arabikë që i shkrepëtinin, duke bërë gjestikulacione në ajër, duke aktruar.Kurse Hamleti dëgjonte i mahnitur, Hamleti qeshte…
“Moisiu nuk ishte për Pasternakun vetëm një shfaqje teatri, por një ikonë, një model i qasjes në art, një shembull i pavdekësisë, që shkonte pas gjurmëve të të përjetëshmëve…
…Moisiu ishte për Pasternakun jo vetëm një shfaqje teatri, por një ikonë, një model i qasjes në art, një shembull i pavdekësisë, që shkonte pas gjurmëve të të përjetëshmëve…
“Hamleti” – thoshte Pasternaku, sipas kujtimeve të Maria Gontës, – është tragjedia më jetëshkrimore e Shekspirit”. Por a nuk ka qenë kjo tragjedi po kaq autobigrafike për vetë Pasternakun? Dhe, ndofta, pikërisht këtë jetëshkrimësi Pasternaku e ndjeu në lojën e Sandro Moisiut, i cili, shkruan Gonta, “nuk e luante Hamletin, nuk kishte pamjen e Hamletit, nuk e jetonte Hamletin, ai ishte vetë Hamleti i gjallë”. Ai ishte aq i shtrenjtë për Pasternakun sepse te Moisiu kishte parë atë mrekulli të gjallë të pavdekësisë, e cila i ishte shfaqur në ëndërrimet rinore në mendimet e zjarrta të referatit të tij “Simbolizmi dhe pavdekësia” (1913).
