Behxhet Bici: Biseda e fundit me Xhevdetin

Me Xhevdetin u bënë vite që njihemi. Ishte Fadil Bajraj, vëllai i Xhevdetit, që u bë sebep diku në fillim të viteve 2000 që na pat njoftuar.

Vitet kalonin dhe miqësia me Xhevdën, siç e thërrisja unë, rritej.

Kur e pata lexuar librin e Vladimir Arsenieviqit “ Ditar i luftës në Kosovë”, ku personazh kryesor i librit ishte Xhevdeti, larg më dukej ta takoja Xhevdetin sepse në atë libër flitej për vuajtjet që ka përjetuar Xhevdeti gjatë periudhës së luftës 1998-1999.

Për ata që nuk e dinë, Arsenieviqi, shkrimtar i njohur në Serbi, kishte ikur nga Serbia dhe ishte strehuar në Meksiko City.

Pasi doli disi në Maqedoni, në vitin 1999, Xhevdetit i vjen një ofertë nga një shoqatë ndërkombëtare se a pranonte të shkonte në Meksikë dhe i thonë se mund ta kesh një fqinj serb, Vladimir Arsenieviqin.

Xhevdeti pranon dhe shkon në Meksikë.

Njihet me Vladimirin dhe si rezultat i bashkëbisedimit del një libër me autor Vladimir Arsenieviqin “Meksiko – Ditar lufte”.

Pas pak vitesh, Vladimiri kthehet në Beograd, kurse Xhevdeti do ta ndërtojë jetën në Meksikë, duke u bërë profesor universiteti, ku ligjëron poezinë.

Vitet ecnin, Xhevdeti shkruante. Shkruante e shkruante. Më shumë nga mërzia sesa nga gëzimi.

Në poezitë e Xhevdetit gjendet Kosova, prindërit dhe vend të veçantë zinte vëllai i madh, Fadil Bajraj, përkthyes i njohur.

Aq shumë kemi biseda me Xhevdetin, saqë po të kisha talent një libër do ta bëja.

Ndodhte që deri një orë bisedonim në celular.

Pos në Meksikë, librat e Xhevdetit u botuan edhe në disa gjuhë të tjera si anglisht, spanjisht, finlandisht, serbisht etj.

Një ditë, sikur miq të mirë që ishim, kur i pa 2-3 tituj të botuar nga “Botime Koliqi”, aq i pëlqyen saqë më tha: “Shpresoj nuk më del shpirti pa ma botuar ti një libër”.

Aq keq e ndjeva veten saqë i thashë.

Xhevdë, këto ditë do të shkoj në Tiranë te botuesi Bujar Hudhri, i cili cilësinë e librit e ka pikë të dobët.

Shkova te Bujari dhe biseduam.

I thashë “Ose me ‘Botime Koliqi’ ose me ‘Onufri’, dua ta botosh një libër nga Xhevdet Bajraj.

Bujari, pa menduar dy herë, më tha: “Ore Behxhet, pa më thënë ti unë kam dashur ta botoj Xhevdetin, por nuk kisha kontakt me të”.

Madje m’i përmendi edhe titujt e disa librave të Xhevdetit që i kishte lexuar.

Kur i tregova Xhevdetit që kjo puna e botimit të librit te ‘Onufri’ është punë e kryer, nuk mund ta besonte.

Ditët vazhdonin, komunikimi me Xhevdën vazhdonte.

“Jam duke punuar në materialin që do t’ia dërgoj Bujarit”, më thoshte.

Para një periudhe disajavore i shkruaja por nuk kisha përgjigje.

Idenë nuk e kisha por mendoja se është duke punuar me studentë sepse më tregonte shpesh edhe për punën që po e bënte në Meksikë.

Më kishte thënë se do të vinte në Panairin e Librit në Prishtinë. Gjatë kohës së mbajtjes së panairit ia dërgova një mesazh.

“Xhevdet, pse nuk dole në panair të Prishtinës?”

“Jam diagnostikuar me kancer në kokë,” më tha.

U trondita por u mundova ta inkurajoj.

Askujt nuk ia tregova këtë, me shpresë se do ta tejkalonte.

Pos me Bujar Hudhrin biseduam se si do të bëhet puna e librit se Xhevdeti është i sëmurë.

Bujari më tha se akoma nuk ia ka dërguar materialin Xhevdeti.

E bëmë një foto me Bujarin dhe ia dërgova Xhevdetit dhe në humor i them: “Plako, jemi në pritje të librit”.

“Behxhet, po mundohem, po aq i sëmurë jam sa nuk po arrij t’ia dërgoj.”

Para pesë ditëve biseduam për herë të fundit me Xhevdën dhe e pyeta si është me shëndet.

“I bëra 62 vjet. Nuk e kam gjatë.”

“Lëre Xhevdë mos u tall,” i thashë. “Për Panairin e Librit në Tiranë do të botohet libri dhe do jesh yll i panairit.”

“I hope,” më tha.

“Plus asaj, që do të shkojmë në Koliq ta hamë një qengj,” i thashë.

“Po më pëlqen ideja,” ma ktheu ai.

Këto ishin fjalët e fundit me Xhevdën.