Presidenti i Republikës së Vjollcave (të cilin, qysh nga ky çast e më pas, jemi të shtrënguar ta thërrasim zoti P. për shkak të funksionit të lartë që kryen) hapi sytë dhe, siç ndodh rëndom në kësi rastesh, iu desh një fragment sekonde të kalonte nga ëndrra në zhgjëndërr. Vetëm një fragment: i gjatë sa përjetësia dhe i shkurtër sa një interval midis dy rrahjesh zemre. Dhe ja, një ditë e re nisi dhe ai, mund të thuhej, ishte zgjuar plotësisht. Ndihej i qetë, i çlodhur dhe i ngopur nga gjumi i njënatshëm, si rrallëherë tjetër. Ndjenja e ankthit, pasigurisë dhe e frikës se diçka mund të ngjante përgjatë atij harku kohor, kur ai ndodhej në gjendjen e pavetëdijshmërisë që njeriu përjeton në gjumë, ndjenjë që e persekutonte prej kohësh, e cila vinte e merrte trajtë në çastin që përmendej dhe çelte sytë, tani u tret pa lënë gjurmë. Gjasat qenë që merita t’u takonte atyre hapeve të vogla, të kaltra, që mjeku personal ia rekomandoi me aq zell, kur zoti P. i hapi zemrën dhe i rrëfeu për ndjesinë e pakëndshme, për të mos thënë të frikshme, që shoqëronte mëngjeset fill pas zgjimit; por po aq të ngjarë mund të kishte edhe fakti tjetër: qetësia ia behu menjëherë mbasi siguroi mandatin e dytë si president. Gjithçka rinisi të shkonte fjollë, ose të paktën kështu dukej, siç ndodh kur përmes dritares këqyr nga jashtë një skenë idilike familjare. Sa herë kthente kryet në të majtë e në të djathtë, e kapërthente një ngazëllim si ndonjë adoleshent që ka bërë seks për herë të parë dhe i duket sikur gjithkush e sheh i zilepsur për arritjen e tij.
Me të drejtë, po të mendosh që adoleshenti i dikurshëm sot është një politikan me një karrierë të shkëlqyer, i kurorëzuar me skeptrin e kreut të pushtetit të një vendi, kryefamiljari i një familjeje të mrekullueshme (me një grua të bukur në krah prej tridhjetë e pesë vjetësh që ia kënaqte egon, dy fëmijë, djalë e vajzë të mbarë, për të mos i ngrënë mësysh) dhe… Pyetja është: ç’mund t’i duhet një njeriu më shumë për t’u ndier i realizuar?
Ja dhe rituali i pas zgjimit: fillimisht nxjerr këmbët jashtë shtratit ngadalë e me kujdes, porosi e mjekut që lidhet me tensionin dhe e këshillon të mos kryejë veprime të befta dhe, paskëtaj, i fut në pantoflat që ndodhen përanash krevatit, të cilat të krijojnë përshtypjen sikur s’kanë lëvizur vendit prej kohësh. Kjo është lëvizja e parë, e shndërruar tanimë në rutinë, me të cilën nis një ditë e zakontë. Më pas, me një rend e sërënditje sipas një regjimi ushtarak, vijnë veprimet që i paraprijnë daljes nga shtëpia dhe shkuarjes në zyrë: hyrja në banjë, derdhja e ujit të hollë me një ndjesi krenarie të shfaqur sheshit për prostatën e paepur, ndryshe nga ç’ndodh me një pjesë të mirë të bashkëmoshatarëve (ujët e trashë e zbraz rregullisht dhe me një përpikëri për t’u pasur zili, në mesditë), një dush i shpejtë që shkarkon e merr me vete rrënojat e fundit të mbetura nga gjumi i një nate më parë, rroja, larja e dhëmbëve, veshja me kujdesin dhe sqimën e duhur, pasqyrë besnike e gjendjes shpirtërore (një vëmendje e posaçme i kushtohet përzgjedhjes së kravatës, e cila, në raste të caktuara e solemne, e kombinuar edhe me kostumin, pasqyron ngjyrat e flamurit kombëtar), mëngjesi i bollshëm i rekomanduar prej dietologut, që mbyllet me një kafe ekspres të pazëvendësueshme e të patjetërsueshme; çka paralajmëron pa u gabuar se shqisat janë gati të ndërmarrin aventurën e një dite të re, duke i prirë si busull e pagabueshme drejt së panjohurës.
Lypset të kemi parasysh se jeta e një politikani, sidomos atij që ndodhet në majën e piramidës shtetërore, është plot me të papritura, të këndshme e të pakëndshme. Dhe ai e di mirë këtë. Përvoja e gjatë në politikë me ulje-ngritjet e veta (ndonëse këto të dytat mbizotërojnë ndjeshëm mbi të parat), e ka përgatitur ta presë gjithçka me qetësi, pa e dhënë veten, madje edhe atëherë kur, për një arsye a një tjetër, ndodhet nën stres. Ndaj gazetarë e kolegë politikanë e thërrasin mes tyre “maska prej gome”; zor se mund të thuash me siguri kush ia ngjiti atë nofkë i pari. Afërmendsh, bëhet fjalë për një shtrembërim grotesk të së famshmes “maskë e hekurt” të delfinit fatzi të Francës së shekullit të tetëmbëdhjetë, plasur në qelitë e terrëta prej të vëllait, uzurpatorit të fronit, me një maskë që nuk ia shqisnin nga fytyra as ditën, as natën, as kur hante, as kur pinte.
Lavdi Zotit që nuk kam vëlla dhe, ç’është më e rëndësishme, jetojmë në shekullin e njëzetenjëtë në një vend demokratik, i kishte pasë pohuar dikujt në mirëbesim, me njëfarë qesëndie – një prej armëve të veta të parapëlqyera – kur tjetri i pati përmendur ngjashmërinë dhe konotacionin mes dy shprehjeve.
