More
    KreuLetërsiBibliotekëSokol Zekaj: Rreth një arti poetik

    Sokol Zekaj: Rreth një arti poetik

    Kjo poezi është shkruar për të nderuar poetin Arthur Rimbaud si edhe të tjerë si ai, poetë të mëdhenj, të ndaluar, jo për të stigmatizuar botimet e një kohe pasi për to, siç dihet, kam shprehur respektin tim në esenë Jeta dhe libri. Por botime të dobëta ka pasë atëherë e ka edhe sot, them, jo më pak. Ndryshimi është se atëherë dobësitë vinin nga fuqia e pushtetit, kurse sot vijnë nga liria.

    TRI TERCINA PËR TË NDERUAR RIMBAUD-NË

    Jam në një hije me një libër në dorë
    Mendime, kujtime më vijnë si dridhje dheu
    E gjitha kjo ka lidhje me Rimbaud-në

    Ç’luzmë m’i trazon poshtë nën kafkë flokët
    si dikur ndër përroje zallit të djegur
    kur shkoja rënduar nën diellin e zhegut?

    A mos shpirtrat e zogjve i lënduam me shokët
    ndërsa shuanin etjen ujërave të sheut?
    -Jo, janë orët që ke vrarë kur lexoje mediokrët!

    1993/2023

    Një shtesë shënimi për më të vëmendshmit:

    Me sa duket, kjo poezi ka në vete një lëndë të fortë, të pakonsumueshme nga koha pasi jam marrë disa herë me të. Te përmbledhja “Nga dëshira për të jetuar”, kam paraqitur një variant të ripunuar të saj por në botimin e parë te libri “E pamundura”, 1993, poezia fillon me këto vargje:

    Lexoj Rembonë dhe sikur e shquaj
    Te mjegulla gri mbi pyllin e zi

    Për mua, janë disa gjëra si kjo këtu, dhe si kjo poezi, që përbëjnë argumentin e të qenit tim poet.
    Më duhet të them gjithashtu se kjo, në atë kohë, nuk vinte nga ndonjë njohje e madhe e veprës së poetit francez, por ajo pak njohje ka mjaftuar për të më dhënë impulsin më të fortë poetik ndër të gjitha leximet e mia deri atëherë, e më pas, deri sot

    Kjo poezi është botuar te libri “Zogjtë e perëndimit”, 1995. Nuk është përfshirë në përmbledhjen “Nga dëshira për të jetuar”, 2020.


    PËR T’MË KUJTUAR MUA

    S’e kam parë kurrë Parisin
    ëndrrën udhëtare në botë
    me urën Mirabo mbi Senë
    dhe imazhin e Rembosë,

    dhe me një çift pëllumba natyrisht
    majë më majë çative
    për t’më kujtuar mua thirrjet e fëminisë
    buzë lumit të vendlindjes.

    1995

    Kjo poezi është shkruar, dhe gjithashtu botuar, më 1995 te libri “Zogjtë e perëndimit”. Aty mban titullin “Dita që perëndon si shpresë”. Por botimi i parë, nuk është përfshirë në përmbledhjen me titull “Nga dëshira për të jetuar” ndërsa tash, këtu kemi një variant të dalë nga ripunimi i saj. Motori që ka vënë në lëvizje të shkruarit e kësaj poezie, gjithmonë ka qenë dëshira për ta nxjerrë këtë personazh vezullues të eposit nga skematizmi folklorik dhe për ta sjellë më pranë natyrës njerëzore, përmes mjeteve të poezisë që garantojnë një lexim të këndshëm, një kënaqësi estetike dhe shpirtnore.


    KANTATË PËR TANUSHËN

    Mjalt dhe helm, Tanushë, kjo kupa e jetës
    vashë me qerpikun si krah’ i dallandyshes
    ti që të shoh
    me gishtat e hollë mbërthyer në shkëmb
    si një meduzë e flakur nga deti,

    Oh! Ti je e flakur nga fati
    e flakur nga mamë dhe atë
    nga shtëpia ku linde
    nga porta e madhe prej ku
    të qe shfaqur bota me më shumë ngjyra
    se lulet që të vareshin ndër dritare
    Kush je ti?
    Njëfarë Helene por më afër zemrës–

    Ndërsa i dashuri yt pret në pranga
    mes një ushtrie që dëgjohet
    ma shumë se shihet-
    e tërhuzët, nën shtylla dhe zjarre-

    Dhe dielli që larg perëndoi
    në det / la në qiell
    një hanë vezulluese / si një kamë
    me majën te zemra jote…

    Por ja: një erë e artë t’i trandi hijet
    dhe një zog i beftë ta përshkoi ajrin

    dhe një zë t’u dha mbi shkamb
    me lahutën e detit:

    ……………………………………………..
    Ku e ke n’oren mori hanë
    Ku e ke n’oren mori zanë
    ………………………………………………

    Pra, hiqe atë gur nga qafa si zambaku
    dhe gjoksin mbushe plot me lulet e bregdetit
    dhe lulet lagi me lotë krahnori
    si yjet që muzgut bien në det

    a si mendimet kur pikojnë të arta
    nga një zemër në plagë dhe dashuri
    që prapë jetën e ndjen si detin
    e pamatë që shëron vetveten
    se e bekuar është dita që perëndon në besim
    qoftë dhe pa e ditë te kush a në çfarë…


    RRETH NJË ARTI POETIK

    Duhet me u ndie plot emocione jete
    për me u ndie plot poezi
    si kova në shi nën një strehë shtëpie.

    *
    Kush e lexoi vërtet poemën
    ndjeu që nuk e mori thjesht me sy
    as thjesht me mendje
    por me të gjitha poret e qenies
    siç marrim erën e detit
    në port, natën
    tek presim anijen që po afrohet
    ndër vezullima
    dhe do na sjellë njeriun e dashur.
    *
    Në rrugë qytetesh
    unë eci shpejt
    se e di që nuk i gjej
    ato çfarë kërkoj

    Në rrugë fushash
    shkoj penguar
    në një panair vegimtar
    gjërash që më ofrohen

    Por në kthim… unë…
    njësoj, duarzbrazët…
    I them vetes: Banka e Poezisë

    është kudo dhe askund…
    …Vonë vë re grimca ari
    që, pa e ditë, i paskesh’…

    ***
    Në fushën e lulëzuar të poezisë
    ndajfoljet vegjetojnë në hije metaforash
    si bari i keq në hijen e një peme!

    ***

    U mblodhën fjalët e një poezie
    të binin dakord për kuptimin…
    Por, sa nazelie
    këto fjalët e metaforave!

    ***

    Shkrova një poezi dhe dola i kënaqur
    se pashë që isha i qetë
    pa asnjë shqetësim se ç’do të ndodhte me të
    se ç’do të bënte vetë kjo
    në botën e panjohur të Poezisë
    ku ndodhin të gjitha fenomenet e Natyrës…
    Ajo thjesht u shkrua dhe do të mbetej përgjithmonë
    në jetë të jetëve
    që janë së paku sa jeta ime

    ***

    Kështu, tash mundesh me shkue poezi
    me iu qasë botës se je e saj
    dhe unë me qenë vetëm me veten
    pa rëndësi dhe pa vëmendje

    si lëvoret e portokallit mbi tryezë
    si këmisha hedhur në shpinën e karriges
    si buzëqeshja që ia dhuruam ditës
    teksa ajo po zbardhte

    a si ironia e harruar
    mbetë në cepin e buzës
    gaztore a idhnake

    një dite atipike të një stine-
    një pupël e pakapshme drite
    e zogut të jetës…

    ***

    E mblodha këtë natë
    në dorë,
    e hodha në gotë
    dhe aty ranë drita, hije, yje, hënë
    pa fjalë, dhe yje që këputen
    Dhe piva gjithë i qetë
    por plot përfytyrime
    pak nga pak gjithë natën

    deri sa zbardhi
    mbi male e në shpirt
    dhe gota tingëlloi me ditën!…

    ***

    Nëse për natyrë, mendimi
    teksa ndërron trajtë, të jep lodhje,
    tjetër shfaqet frymëzimi
    si një burim te një gurore.

    ***

    Kush po kthehet në vendlindje
    gjendet në këto rrethana, thotë Mjedja:
    Bylbylat po e marrin me vedi!-

    Si ti që merr një libër poetik në duar,

    ***

    Nganjëherë metaforat dalin nga poezia
    duke shkundur dritë dhe ngjyra
    si rosat kur dalin nga pellgu
    dhe shëtisin lëndinës së së gjelbëruar.

    2023


    JETË BALADASH

    Nëse je ulur n’anë liqenit
    me një libër poemash në shpirt
    dhe sheh tri gra veshur në të zeza
    tek hedhin valëve trëndafilë

    ty do t’kujtohen varkat pas mesnate
    nën sy dritash të paqeta shtëpive
    dhe si velë e hollë një melodi balade
    që në dritë qielli valëve ua përkëdhel kurrizin

    Atëherë poemat që shkrove dikur për liqenin
    kanë me të shkëlqye në idhnim,
    ndërsa vetima kregce ta përshkojnë zemrën
    si në shiun që bie mbi një trëndafil.

    2021


    LULET E NJË RRUGE

    Lulet në rrugën e xhamisë Ebu Beker
    kanë formë zemre
    dhe kanë aromë librash të vjetër
    ndërsa lexohen si rubaira persiane

    2008


    KOPSHT

    Kaltërsia kundruall
    Dhe dridhja në shpirt

    Dhe freskia që shëtit mes pemëve
    Dhe qetësia përkul’mbi libër
    Balli i bekuar

    Dhe shenjtnia e dallëndyshes
    Pranuar pa kurreshtje

    Si Vdekja e panjohur

    2008


    NJË DITË VJESHTE

    Jam në një bar. Ditë vjeshte
    mendoj një poezi
    Drita jashtë asht e mugët
    se asht vranët. Bie shi

    Por tej rrugës, nj’argjendari
    shikimin ma ka kapur
    teksa shkëlqen dhe farfurin
    e gjitha një brilant i hapur

    2022


    PËR NJË VDEKJE

    E mora atë emër
    në dorë,
    e shkrova në një guacë
    hidhërimi
    dhe
    e hodha errësirës
    kah yjet

    Tash kujtoj si përgjoja
    dritares
    tingullin që hapej
    teksa një anije
    çante ajrin
    asaj nate
    me qiell të kulluar


    JETA JONË

    Jeta jonë është si frutat e shtrenjtë
    me më shumë se një shije
    Në do e kërkonim me një shije t’vetme
    do mund t’na dilte një frut i hidhtë

    SHKRUAJ NJË PËRGJIGJE

    Ju lutem lini komentin tuaj!
    Ju lutemi shënoni emrin tuaj këtu

    Artikujt më të fundit

    KATEGORITË