Ne jetonim në një fshat të thellë, ku dimri mbante i gjatë dhe vera e freskët.
Deri në moshën shtatë vjeç të rriturit nuk na urdhëronin për ndonjë punë të rëndësishme. Mungesa e lodrave na detyronte që gjithë ditën të shpiknim lojëra të ndryshme. Për disa kohë mbaj mend që gëzimi më i madh për mua qe, një qen i vogël, bardhosh. Përlotesha kur dëgjoja të mëdhenjtë, që sa të rritej dhe pak do i bënin një kolibe të vogël dhe do e mbyllnin për disa kohë që të bëhej i egër. Disa herë vëllai më qortonte që të mos luaja me të – do e bësh batall, më thoshte.
As sot e kësaj ditë nuk e kam mësuar si duhet kuptimin e fjalës batall. Duhet të jetë ndonjë turqizëm. Gjithsesi kurrë nuk do ta harroj ditën kur ai doli në krye të shkallëve dhe kur pa që qeni i qe zgjidhur hekurave dhe frymonte turinjtë në duart e mia, i gjuajti me nallane aq fort, sa qeni kuisi për një copë herë. Bashkë me të qava dhe unë.
Kisha dy rrugë: ose të shkoja fshehurazi, ta zgjidhja, ta nxirrja nga dera e pasme krejt të lirë, ose ta lija në terrin e kasolles, duke kuisur gjithë ditën. Të paktën do t’u shpëtonte të rrahurave dhe nuk do ndahesha prej tij. Vendosa ta lë aty në kasolle. Nuk mund ta jetoja pa të .
Gjithë ditën ulesha pranë kasolles dhe flisja me të , pa u rënë në sy të mëdhenjve. Sa më dëgjonte zërin hungërinte me një timbër tjetër, sikur kërkonte ndihmë. Disa herë mora guximin dhe i thashë tim eti që duhej ta nxirrnim jashtë – S’ka gjë, aty bëhet më i egër , ishte përgjigja e tij indiferente.
Pas disa muajsh kur kuisja e tij u rrallua disi dhe kur vajtjes time pranë kasolles nuk i përgjigjej më, të mëdhenjtë vendosën ta nxirrnin prej saj. Ishte rritur.
I vunë një qafore prej disa dhëmbëzash prej hekuri dhe e lidhën në mes të oborrit. Kjo më ngazëlleu. Të paktën do e shihja, por pas pak xhaxhi im, një burrë me llërë të forta, pa pikën e dhimbjes ia preu veshët. Kuisjet e tij çanë qiellin dhe unë tkurra kokën duke qarë mes pëllëmbëve. Pasi ulërimat e tij pushuan gjeta rastin kur të rriturit i ishin përveshur një qengji tē pjekur dhe iu ula pranë. Ai turfulloi në zinxhirë, duke nxjerrë një zë të trashë dhe duke lehur si të isha për të një e huaj. Për pak desh më kafshoi dorën e majtë.
Të nesërmen kur të rriturit morën drejtimet e tyre, iu afrova me vendosmëri kasolles së tij. Ai flinte në anën tjetër të saj, vetëm kunji i hekurit ishte nga ana e përparme. E zgjidha, por ishte e çuditshme, ai nuk lëvizi fare, edhe pse bëri disa hapa deri tek pjergulla në anën e majtë të kasolles dhe që padyshim e kishte kuptuar që nuk ishte më i lidhur. Bëri edhe një shëtitje deri në cepin e majtë të avllisë, urinoi dhe u kthye duke u ulur, mu pranë kunjit të hekurit. Unë e vështroja nga trungu i manit, disa metra larg. E kisha frikë.
Në darkë kur shihja të rriturit që i qeshnin një filmi, që mua nuk më bënte aspak për te qeshur dhe kur im atë kërkoi nëse kishte tepruar pak tru nga koka e qengjit, unë i krijova perceptimin e parë, mbase naiv idesë , se pse të rriturit i kanë frikë burgjet.
Pas disa ditësh i vetmi polic i fshatit u shfaq në derën e oborrit. –Eshtë këtu babai juaj më tha.
Nuk pata fuqi t’i përgjigjesha nga frika. Në atë kohë policët na pështjellonin makth më shumë se lugetrit e përrallave të gjysheve. Di që motra e madhe iu përgjigj që im atë akoma nuk ishte kthyer. Pa i treguar askujt duke qarë bëra rrugën deri tek xhadeja ku shfaqej silueta e tim eti që zakonisht kthehej në ora 4 nga uzina. Duke ngashëryer me të qara iu hodha në qafë dhe i thashë që ka ardhur një polic, do të të kthejë në qen.
Ai qeshi, nxori si gjithmonë dy gurabijet dhe me tha që të mos kisha frikë. Polici ishte katundari ynë, kërkonte disa ditë kalin. Ishte koha që misri duhej të grumbullohej përpara së të nisnin shirat. Gjithsesi atë natë , në cepin e verandës, pas një të lehure të gjatë dhe të egër të qenit, kur ra një qetësi që ndillte gjumë, ktheva sytë nga hëna dhe u luta: “Zoti ynë që je në Qiell shembi burgjet”
Të gjitha këto i kujtova ditën me shi kur por ktheshim nga aksioni i zhveshjes së misrit dhe kur një veturë police kishte parkuar pranë një kanali. Nga një kalimtar, më saktë nga rojtari i derrave ishte gjetur një grua e vrarë. Shtangëm për disa minuta.
Ulërimat e qenit të fëmijërisë më oshëtinë në tru dhe vetëm atëherë kuptova fatkeqësinë të qenurit qen dhe fataletitin e të qenurit njeri.
