Gjenialiteti i Shekspirit qëndron në krijimin e karaktereve të gjallë që mishërojnë mijëra nuancat e së mirës dhe të së keqes.
Asnjë skematizëm s’ka në këto karaktere, ku thelbi social dhe thelbi individual shkrihen në mënyrë të harmonishme, ato kanë larminë dhe vitalitetin e jetës.
Romen Rolani, me intuitën e një krijuesi që kupton krijuesin tjetër, ka thënë “Shekspiri, kur i krijon personazhet e veta nuk stërmundohet; futet në zemrën e secilit dhe rivesh mendimin e tij, formën e tij, botën e tij të vogël; ai nuk punon kurrë nga jashtë”.
Figura e mbretëreshës Gertrudë te “Hamleti” është nga ato figura grash shekspiriane që janë bërë shkak për ta akuzuar Shekspirin nga disa kritikë si misogjin (të tilla janë Regana dhe Gonerila tek “Mbreti Lir”, mishërime të përbindshme të mosmirënjohjes, veseve dhe krimit. Mbretëreshës Ana te “Rikardi i tretë” që harron shpejt të shoqin dhe martohet me vrasësin e tij, figurat e ndryshme të grave grindavece të komedive).
Po Shekspiri do të nxirrte në dritë edhe figura grash të mrekullueshme fizikisht dhe shpirtërisht si Dezdemona, Ofelia dhe Kordelia ose Zhulieta.
Gertruda për të cilën i biri do të thoshte thënien aforistike që ndonjë kritik ia atribuon padrejtësisht Shekspirit, “Dobësi, ke emrin grua!” është thjesht mishërimi i një kategorie të caktuar grash skllave të pasioneve, për hir të të cilave e injorojnë kodin moral. Ajo nuk ka ligësi në vetvete si Gonerila apo Regana, po thjesht dobësi vullneti dhe vetëkontrolli, nuk i mungojnë shkëndijat e mirësisë (dashuria amtare e sinqertë për Hamletin të cilin do ta donte ta shihte të lumtur, simpatia dhe mëshira për Ofelinë, dhimbja e çiltër për fundin e saj).
Nga ana tjetër, Gertruda, duke qenë mbretëreshë e quan veten më të lartë se kodi moral i njerëzve të thjeshtë, madje edhe më të lartë se i biri, madhështinë morale të të cilit nuk e kupton deri në fund, gjersa arrin t’i thotë në një dialog me të “Harron përpara kujt po ndodhesh?”, nuk pendohet për gabimin e saj tragjik për të cilin nuk është e vetëdijshme, martesën me vrasësin e të shoqit. Sipas të gjitha gjasave, ajo s’është bashkëfajtore e burrit të dytë në krim, madje tmerrohet kur dëgjon akuzën e Hamletit “Të vrasësh një mbret!”, po s’ka aq kthjelltësi logjike sa të kuptojë thelbin imoral të burrit që dashuron dhe krimet e tij. Duket edhe (Shekspiri e lë të paqartë këtë pikë) se ajo nuk ka arritur në shkelje kurore dhe incest sa ishte gjallë burri i parë, ndonëse dashuria e saj për burrin e dytë mund ta ketë pasur pikënisjen që në atë kohë. Ajo është aq larg ndërgjegjësimit për fajin e vet dhe për fajet shumë më të rënda të të shoqit sa guxon t’i thotë të birit “E ke lënduar fort tët atë, Hamlet”, duke e quajtur të shoqin, njerkun dhe xhaxhanë e Hamletit si baba të dytë të tij.
Qëndrimi i saj në këtë çast nuk është, as hipokrizi, as paturpësi, është një lloj verbërie morale.
Ajo është larg së qeni një përbindësh vesi si përfytyrohet në një çast të caktuar nga i biri që i zhgënjyer në dashurinë më të shenjtë të birit për nënën e cila përfytyrohet në përgjithësi nga të gjithë bijtë si një ideal i lartë moral, pothuajse si shenjtore, bie në ekstremin tjetër, duke e quajtur si mishërim të ligësisë.
Për këtë gabim të Hamletit flet edhe Bielinski.
E përsërisim, Gertruda është thjesht një qenie e dobët, jo e aftë për ligësi të ndërgjegjshme dhe aq më pak për krim, po gjithashtu po aq e paaftë për t’iu bindur , qoftë normave të larta morale, qoftë për të përjetuar një katarsis.
Ajo trembet nga ajo rreze drite që hedhin në ndërgjegjen e saj fjalët e të birit, ndërgjegjësohet se ka gabuar, po nuk është e aftë të dalë nga ato rërëra të lëvizshme që e kanë larguar nga e mira. Kjo duket në fjalët e saj plot frikë dhe dyshim “Më thuaj si të bënj?” Ajo kërkon një ndihmë morale të pamundur nga i biri, meqenëse, edhe në qoftë se ai do t’ia shtrinte dorën për ta nxjerrë nga pellgu i vesit, ajo vetë s’do të mund ta kapte atë dorë: ajo e do verbërisht partnerin e vet, të cilin e ka parë thjesht si më të ri dhe tërheqës se burri i saj i parë, gjë që ka zgjuar tek ajo një pasion thjesht fizik; ndonëse tani ajo fillon të shohë me tmerr veset dhe krimin e mundshëm të tij, për inerci vazhdon ta dojë, jo me atë dashuri të lidhur me solidaritetin në krim të Ledi Makbethit për të shoqin (Ledi Makbeth është një grua shumë më e fortë dhe e mençur se ajo që shtyhet në krim nga ambicia), po me një pasion të verbër që ngrihet mbi çdo moral.
Megjithatë, në fundin e tragjedisë, Gertruda kur bie vetë viktimë e kurthit të ngritur për të birin dhe vdes, e vrarë pa dashur nga vetë i shoqi, gjen aq forca në vetvete për ta denoncuar krimin “… vera, vera! Hamlet, bir! / E pira, vera! Më helmuan!”
A ka një shkëndijë katarsisi në këtë klithmë të fundit? Vështirë ta thuash. Kur zbulon krimin e fundit të të shoqit që godet të birin, asaj i rizgjohet dashuria amtare dhe synon ta paralajmërojë djalin për rrezikun; mbase, si nënë, ndjen një farë gëzimi se po vdes në vend të tij (Ajo s’e di se në atë çast për Hamletin s’ka më shpëtim, meqenëse edhe maja e rapjerës ishte e helmuar, ndofta ka iluzionin se i ka shpëtuar jetën).
Gertruda është mishërimi i atyre grave dhe, më gjerë, i gjithë njerëzve të dobët që i çon në gabime të rënda, madje në disa raste, edhe në krime, “zemra e pabesë”, siç përkufizohet në mënyrë të goditur dhe sintetike në Bibël.
