në shqip nga Arben Bllaci
Walt WHITMAN
1819 – 1892
KAPITENI IM
Kapiten!
O kapiteni im! Udhëtimin e frikshëm e mbaruam,
Mes dallgësh e stuhish, çfarë deshëm e fituam.
Në port s’përmbahet turma, kambanash qielli gjëmon
Tek shohin zemërngrirë anijen që zymton.
Por, o zemër, zemër, zemër,
O sumbulla të kuqe gjaku!
Kuvertës shtrirë kapiteni im,
I vdekur, ftohur, bërë akull…
Ah, mor kapiten! Ngrehu, dëgjo kambanat,
Për ty valojnë flamujt, ngado gjëmojnë boritë.
Në brigje të pret turma, me lule, me kurora,
Oqeani njerëzor vërshon e s’t’i ndan sytë.
Kapiteni, baba i shtrenjtë,
Më kryet vënë krahut tim të zgjatur.
Oh, ç’ëndërr! Ti dergjesh mbi kuvertë
I vdekur, ftohur, bërë akull…
I flas e s’bëzan kapiteni, meit e krejt i ngrirë,
Krahun nuk ma ndjen, pa jetë e pa dëshirë…
Shëndoshë e mirë anija në brigje ka arritur,
Misionin ne e kryem me nder e faqendritur!
Bini, o kambana! Brigje, ngazëlleni
Unë i përzishëm nxij si shakull,
Endem kuvertës ku shtrihet kapiteni
I vdekur, ftohur, bërë akull…
Giovanni PASCOLI
1855 – 1912
LISI I RARË
Ku hapej hije e tij, tani shtrihet i vdekur,
Në paqe, më s’do ndeshet me erën, me stuhitë,
Themi tek e shohim: “Me ç’qiej qe përpjekur!”
Aty – këtu kurorës i varen aq përzishëm
Folezat e pranverës të thara si meitë.
E shohim dhe themi: “Oh, ç’shpirt i madhërishëm!”
E mburrim, e bëjmë ashra… Ylli e ndriçon,
Sekush e bën një barrë nga të tijat drurë,
Një bilbil në qiell vjen rrotull e vajton
Për folenë e vet që s’do ta gjejë më kurrë…
William BLAKE
1757 – 1827
***
Kurrë mos e shpallni dashurinë
Nëse është s’ka nevojë të thuhet.
Ashtu siç është dhe endet lehtë-lehtë
Flladi që as ndihet e as duket…
Unë i thashë, i thashë sa e desha
Ia hapa zemrën time fletë – fletë.
Dhe pashë sesi u drodh e u bë akull
Si shkoi e trembur e më la të shkretë.
E pak pasi më la mua të mjerë
E poqi udha me një shtegëtar.
Ashtu pa dukur fare, pa u ndjerë,
Pa një pa dy, ai e kish përlarë…
Robert BERNS
1759 – 1796
TRËNDAFIL I KUQ
Oh, dashuria ime, trëndafil i kuq
që në qershor zë lulëzon me ëndje!
Dashuri e bukur, e brishtë si burbuq,
melodi që tingull bën në mëndje.
E dëlirë krejt, o mikja ime e bukur,
me ty jam kok’ e këmbë në dashuri!
Pa fund do të të dua, lulja ime, flutur
dhe në u bëfshin detet shkrumb e hi!
Gjersa mos mbetet det pa mbetur shkretë
dhe asnjë shkëmb me diellin pa shkrirë,
do të të dua këtu e n’atë jetë,
do feksëtij shkëmbejve shkulm i ngrirë!
Pra, lamtumirë, o dashuri pa shoqe!
po shkoj e mall e brengë po marr me vete.
Do të më grishë që larg aroma jote,
do vij dhe në u dashtë të kaptoj dete…
Gabriele D’ANNUNZIO
1863 – 1938
SHI…
Bie shi
shtrydhen retë e hapërdara,
mbi mëllagat e njelmëta,
të përzhitura,
mbi pishat boçendehura,
mbi boronicat hyjnore,
mbi zjarrin e lulimit të gjineshtrave,
mbi dëllinjat bymyer
nga mirësi e përkëdheljes…
Bie shi!
Bie shi
mbi fytyrat tona si mbi pyje,
mbi krahët tanë të zhveshur,
mbi petkat tona të petalta,
mbi mendimet e ajërta
që shpirti lajmëron,
mbi përrallën e bukur
që dje ty të gënjeu,
që sot mua më gënjen
bie shi,
Ermionë!…
Octavio PAZ
1914 – 1998
ERË, UJËRA, GURË
Ujërat gërryejnë gurë,
era fryn e ngre ujërat,
gurët stoikë i rrinë erës.
Ujëra, erë, gurë…
Era gdhend gurët,
gurë – kupë për ujëra,
ujërat ngrihen me erën.
Gurë, erë, ujëra…
Era fryn – shfryn e këndon,
ujërat mërmërijnë tek rrjedhin,
gurët heshtin si gur.
Erë, ujëra, gurë…
Të njëri – tjetrit janë e nuk janë
një është, nuk janë të tjerë;
kotësisë enden e treten.
Ujëra, gurë, erë…
Guillaume APOLINER
1880 – 1918
***
Dashuria në krahë ta la frymën e mekur,
Kujtimi gozhdë në tru të rri mbërthyer.
Përsëfundi ja, po të fanitet e vdekur,
Erdhi meit të të përqafojë përdëllyer.
Mbetur shkretisë një tjetër pranverë,
Kujtimesh të ëmbla, ikjeve shkretë.
Lamtumirë stinë që vej e vini ngaherë,
Më i ëmbël kthimi do të jetë!
Rupi KAUR
Nuk jemi më të lumtur, as të qetë,
po prapë nuk heq dorë asnjeri.
Vazhdojmë në heshtje hamë njëri – tjetrin
dhe mizorinë ta quajmë… dashuri!
SERGEI ESENIN
1895 – 1925
***
Përpara se kambana të bjerë për gjëmë
ti hajde e zgjomë nga gjumi, o Mëmë!
Kur ty edhe botës t’u kem lënë shëndet
do takoj vëllanë që përjashta më pret…
Era n’ëndërr ia ngrinte pallton në prag,
Engjëlloren fytyrë kish fshehur nën jakë.
Në këmbë të priste atje, në dëborë,
pluhur tetori duke shkundur me dorë!
Po dal… Vëllai me vete do më marrë,
ndoshta gjejmë kocka të hënës së vrarë.
Tok të ngarendim rrugë e pa rrugë,
përkrah njëri-tjetrit në agim e në muzg…
Mëmë, nesër zgjomë pa aguar,
flak’ e kandiles ende pa u shuar.
E nëse të thonë: Poet qe yt bir,
shuaj kandilen, bëj kryqin më mirë…!
Pablo NERUDA
1904 – 1973
***
Sa më pëlqen kur hesht si e paqenë,
kur s’më dëgjon, po ma ndjen zërin që tutje.
Duket sikur sytë – çift zogjsh fluturojnë,
duket sikur të ka mbyllur gojën një puthje…
Më pëlqen kur hesht, kur je si e largët,
kur bën sikur ankohesh – flutur në pezhishkë.
Më ndjen që tej dhe pse s’ma arrin zërin,
në qetësinë tënde më lë të hesht me frikë…
Me lër ta bëj gjuhë heshtjen tënde
të qartë si llambë, si unazë të thjeshtë.
Je si natë pa zëra, qiell me yje shkruar,
lërmë me qetësinë tënde të hesht.
Sa më pëlqen kur ndihesh si e paqenë,
e largët, e dhembshme, si ikur nga kjo jetë.
Atëherë mjafton një fjalë, një buzëqeshje
të lumturohem që kjo s’është e vërtetë…
Xhon KITS
1795 – 1821
PSE QESHA
Pse qesha sonte? S’dëgjoj që të më flasë,
As zoti e as djalli që fare s’ta përton.
Nuk pres që të bëzajë as ferr e as parajsë,
Po zemra prej njeriu, ajo ndoshta tregon;
Pse veç, pse trishtë, zemër, as ti s’ma thua dot?
O dhimbje që më vdes, më thuaj psenë tënde!
Dhe ferri, dhe parajsa heshtin si të kotë,
O natë e o terr, po s’fole do të çmëndem!
As tokë e as qiell pse qesha s’thonë gjë,
Ëndërroj pa fre, me ngazëllim të marrësh.
Të prehem këtë natë unë mund megjithatë,
Flamurë lecka-lecka t’i shoh ëndrrat gjithfarësh.
Vargje e famë e hire kjo jetë i ka tundim,
Por vdekje e papërmbajtur është më i larti çmim!
Konstantinos P. KAVAFIS
1863 – 1933
MURET
Pa menduar, pa turp, pa iu dhimbsur
Ngritën mure, më mbyllën në rrethim.
Dergjem tani rob këtu gremisur
Dhe truri rri e bluan fatin tim.
Tek rropatesha të bëja shumë gjëra
Ata ngrinin mure e unë nuk i pashë.
S’dëgjova zhurma ustallarësh, zëra,
Si më përzunë nga bota, më lanë jashtë…!
Federico García LORCA
1898 – 1936
SONET
Kam frikë mos ndoshta ikën e më lë
Magjia e syrit tënd prej monumentësh.
Dhe faqeve se mos nuk do ta ndjej më
Frymën – trëndafil fillikat mes netësh.
Kërcu në këtë breg dhimbja më këput,
M’e thella breng’ që shpirti mund të ndjejë;
Jam shkret’, pa degë, pa lule, pa një frut,
Pa dhé, që krimbn’ e dhimbjes ta ushqejë.
Po ishe ti vërtet thesari që s’shoh dot,
Kryqi im, dhimbja që s’ka të shëruar.
Po isha unë qeni që ngordh për tënzot,
Mos lër t’i humb të gjitha ç’kam fituar.
Stolise lumin tënd qetësiplotë
Me gjethet e vjeshtës sime të trishtuar…
Edgar Allan POE
1809 – 1849
ANNABEL LI
Shumë vite e mote të shkuar
Buzë detit qe një mbretëri.
Jetoi atje një vajzë, ndoshta e dini,
E quanin Anabel Li.
Vetëm një mëndim kishte në kokë;
Si të ishim tok në dashuri.
Fëmijë unë, ajo dhe më fëmijë
Buzë deti në atë mbretëri.
Më shumë se dashuri qe dashuria
Ime dhe e Anabel Li.
Po ç’e do, engjëjt krahëqiellt
Na ishin ziliqarë e smirëzi,
Sa ende pa e mbushur vitin,
Buzë detit, te kjo mbretëri
Stuhi nga retë derdhën e ma mardhën
Të bukurën Anabel Li.
Të afërmit e saj erdhën, ma morën
Dhe kurrë më s’e panë sytë e mi
Thellë atij varri ku po prehet,
Në mbretërinë me detin përbri.
Sa ne të lumtur engjëj s’kish parajsa,
Që lartë na shikonin plot zili.
Dhe prandaj, siç e di kushdo
Në mbretërinë me detin përbri,
Një natë nga retë shfrynë suferinë,
Ma ngrinë, ma vranë Anabel Li.
S’qe dashuri si gjithë dashuritë;
Ajo e pjekur, ne fëmijë pa faj,
Ku mendja jonë, ku mençuri e saj…
As engjëjt që lart, nga kaltërsitë,
As djajtë nga të zezat thellësi
S’mund të ma shqisin kurrë shpirtin
Nga shpirti i Anabel Li!
S’feks kurrë hëna pa ma prurë ëndërr
Të bukurën Anabel Li.
Veniten yjet, shoh si shndrijnë sytë
E të bukurës Anabel Li.
Dhe kështu e shtyj natën e nxirë,
Pranë të shtrenjtës sime dergjur shtrirë
Ndanë varrit të saj atje, në breg,
Ku deti shfryn e valët i përpjek…
