(Pjesë nga romani “Fletoret e don Rigobertos”)
Shqipëroi: Mira Meksi
– Sa për të qeshur, njerkëza ime, – tha Fonchito-ja. – Çorapet e tua të blerta janë njëlloj si ato të një modeleje të Egon Schiele-s.
Donja Lucrecia vështroi çorapet e trasha prej leshi, që i ngrohnin këmbët gjer sipër gjurit.
– Janë shumë të mira kundër lagështirës së Limës, – tha duke i prekur me dorë, – m’i mbajnë këmbët valë.
– Lakuriq e shtrirë me çorape të blerta, – iu kujtua djalthit. – Një nga pikturat e tij më të famshme. E ke qejf ta shohësh?
– Mirë, ma trego.
Ndërsa Fonchito-ja po shpejtonte të hapte çantën e shkollës që, si gjithmonë, e flakte përmbi qilimin e sallës së vogël të ngrënies, donja Lucrecia ndjeu atë shqetësimin e vagullt që djalthi e kishte zakon t’ia shtinte me këto ndërkryerjet e tij, që përherë i ngjanin se fshihnin, nën dukjen e tyre të parrezikshme, një lloj rreziku.
– Çfarë përkimi, moj njerkëzë, – fliste Fonchito-ja, ndërsa shfletonte librin me riprodhimet e Schiele-s, që porsa e kishte nxjerrë nga çanta. – Unë i ngjaj atij, kurse ti u ngjan modeleve të tij. Nga shumë gjëra.
– Nga çfarë, për shembull?
– Nga këto çorapet e blerta, të zeza e ngjyrëkafe që vesh. Edhe nga mbulesa me kuadrate e shtratit tënd.
– Shiko, shiko, ç’sy pishë na paske!
– Dhe, së fundi, nga madhështia, – shtoi Fonchito-ja pa i ngritur sytë nga libri ku nuk po mundte dot të gjente pikturën Lakuriq e shtrirë me çorape të blerta. Donja Lucrecia u mëdysh: të qeshte a të tallej me fjalët e Fonchito-s. A ishte i ndërgjegjshëm për atë lajkatim të spërdredhur apo i kishte dalë ashtu vetiu? – A nuk thoshte im atë se ke një madhështi të lindur? Se çfarëdo gjëje të bësh nuk ke asnjë fije vulgariteti? Dhe e kam kuptuar këtë që thoshte vetëm në saje të Schiele-s. Modelet e tij ngrenë fundin, rrëfejnë gjithçka kanë, i sheh në pozicione nga më të çuditshmet, por asnjëherë nuk duken vulgare. Janë gjithmonë mbretëresha. Dhe pse? Sepse kanë madhështi. Njëlloj si ti, njerkëza ime.
E hutuar, e përkëdhelur në sedër, e nervozuar, e alarmuar, donja Lucrecia donte dhe nuk donte t’i vinte një pikë të madhe këtij shpjegimi. U ndie sërish e pasigurt.
– Ç’përralis, more Fonchito.
– E gjeta! – briti djalthi, duke ngritur librin. – A nuk të thashë? Këtë pozë kushdo që ta merrte, do të ngjante keq. Por jo kjo këtu. Sepse ka madhështi, njerkëza ime.
– Ma jep ta shoh, – zonja Lucrecia mori librin dhe pasi e këqyri për një hop pikturën Lakuriq e shtrirë me çorape të blerta, pohoi: – Po, kanë ngjyrën e çorapeve që kam veshur.
– Nuk është e bukur?
– Po, shumë e bukur. – E mbylli librin dhe ia dha shpejtazi. Sërish e dërrmoi mendimi se e kishte humbur fillin dhe se djalthi po e mundte. Po ç’djall beteje ishte kjo? Takoi sytë e Fonchito-s: shkëlqenin nga një dritëz e gabueshme dhe në fytyrën e tij njomëzake po agonte një buzëqeshje.
– A mund të të kërkoj të më bësh një nder të madh? Nderin më të madh në botë? Do të ma plotësosh dëshirën?
“Do të më kërkojë të zhvishem lakuriq”, – i shkoi asaj në mendje e llahtarisur. – “Do t’ia flakërij një shuplakë dhe s’do t’ia shoh më bojën”. E urreu Fonchito-n, urreu veten.
– Çfarë nderi? – mërmëriti, duke u rrekur që buzëqeshjes së saj të mos i jepte një ngjyrim makabër.
– Të marrësh pozën e zonjës së Lakuriq e shtrirë me çorape të blerta, – belbëzoi zëthi ëmbëlan. – Vetëm një çast, njerkëzë!
– Çfarë the?
– Pa u zhveshur, s’do mend, – e qetësoi djalthi, duke rrotulluar sytë, duke tundur duart dhe duke ngrehur hundçin. – Në këtë pozë. Po vdes për ta parë. Do të ma bësh këtë nder? Mos u bëj e keqe, njerkëza ime.
– Mos e lini që t’ju lutet kaq shumë, e dini mirë se ka për t’iu bërë qejfi, – tha Justiniana që u shfaq dhe shpalosi humorin e saj të mrekullueshëm. – Meqë nesër Fonchito-ja ka ditëlindjen, bëjani si dhuratë këtë që kërkon.
– Të lumtë, Justita, – rrahu shuplakat djalthi. – Të dy bashkë do t’ia prishim mendjen. Do të ma bësh këtë dhuratë, njerkëzë? Vetëm se këpucët duhet t’i heqësh, s’ke ç’bën!
– Thuaje që ke qejf t’ia shohësh këmbët zonjës, që i ka shumë të bukura, – e ngacmoi Justiniana, më e guximshme se mbrëmjet e tjera. Kishte sjellë dhe vënë mbi tryezën e vogël shishen e Coca-Cola-s dhe gotën me ujë mineral, që i kishin kërkuar.
– Ajo i ka të gjitha të bukura, – pohoi djalthi me qashtërsi. – Eja, njerkëzë, mos ki turp. Po të duash ti, që të mos e ndiesh veten keq, Justita dhe unë po vendosemi në ndonjë tjetër pozë të pikturave të Egon Schiele-s.
Pa ditur se ç’të thoshte, ç’shaka të bënte, qysh të shpikte ndonjë inat, zonja Lucrecia e gjeti veten përnjëherë duke qeshur, duke thënë po, duke pëshpëritur: “Ka për të qenë dhurata e ditëlindjes sate, tekanjoz i vogël”, duke u zbathur, duke u mënjanuar dhe duke u shtrirë në kolltukun e gjerë. U rrek të imitonte pikturën që Fonchito-ja e kishte hapur përpara dhe që ia rrëfente duke e drejtuar si një regjisor yllin e spektaklit. Prania e Justiniana-s e bënte të ndihej e mbrojtur, megjithëse kësaj çmendurakes nuk di përse i kishte shkrepur të merrte anën e Fonchito-s. Ndërkohë që rrinte aty si dëshmitare, i shtonte ndonjë lulkë gjendjes së pazakontë. U mundua ta kthente në gazim atë që bënte: hë, a është mirë? Jo, duhet pakëz më sipër supi, hë? Qafëza si pulkë, koka drejt, ndërsa mbështetej mbi bërryla, shtrinte njërën këmbë dhe mblidhte tjetrën, duke fiksuar pozën e pikturës. Sytë e Justiniana-s dhe të Fonchito-s lëviznin nga libri te modelja, nga modelja te libri, të qeshur ata të vajzës dhe tepër të përqendruar sytë e djalthit. “Kjo është loja më serioze e botës”, – i shkoi nëpër mend donja Lucrecia-s.
– Jeni njëlloj, zonjë.
– Ende jo, – e ndërpreu Fonchito-ja. – Duhet ta ngresh gjurin pak më sipër, njerkëzë. Të ndihmoj unë.
Përpara se të kish kohë ta ndalte, djalthi ia la librin në dorë Justiniana-s, iu avit sofasë dhe ia vuri duart poshtë gjurit, aty ku mbaronte çorapja e gjelbër dhe fillonte të fekste kofsha. Me ëmbëlsi, duke imituar pikturën, ia ngriti këmbën dhe e vuri në pozën e duhur. Prekja e gishtave hollakë mbi kofshën e saj të zhveshur e turbulloi donja Lucrecia-n. Pjesa e poshtme e kurmit të saj zuri të drithërohej. Ndiente një regëtimë, një marramendje, diçka si skllavëri që e kënaqte dhe e bënte të vuante njëherësh. Në këtë çast, ndeshi vështrimin e Justiniana-s. Bebëzat e ndezura të kësaj fytyre zeshkane flisnin shumë. “E kupton në ç’gjendje jam”, – mendoi e turpëruar. Britma e djalthit e shpëtoi:
– Tani po, njerkëzë. Nuk janë si dy pikëza uji, Justita? Rri, të lutem, një sekondë kështu.
Që nga qilimi, ulur këmbëkryq si lindorët, e vështronte si i mekur, gojëhapur, me sytë që i qenë kthyer në dy hëna të plota, i kredhur i tëri në ekstazë. Donja Lucrecia la kështu të kalonin pesë, dhjetë, pesëmbëdhjetë sekonda, pa lëvizur, e molepsur nga solemniteti që i kishte dhënë djalthi lojës. Diçka po ndodhte. Qëndrimi pezull i kohës? Parandjenja e diçkaje absolute? E fshehta e përsosmërisë artistike? Një dyshim e mbërtheu: “I ka dalë nga hundët don Rigobertos. Ka trashëguar fantazinë e tij të spërdredhur, manitë e tij, pushtetin e tij joshës. Por, për fat, s’ka asgjë prej fytyrës së tij prej makinisti, as te veshët llapush s’i ka ngjarë dhe as te hunda si karotë.” I kushtoi shumë të prishte atë magji:
– Mbaroi. Tani ju takon juve.
Zhgënjimi e përfshiu kryeengjëllin, por përnjëherë veproi:
– Ke të drejtë, kështu e lamë.
– T’i përvishemi punës, – i cyti donja Lucrecia. – Çfarë pikture do të imitoni? Po e zgjedh vetë. Ma jep librin, Justiniana.
– Këtu ka vetëm dy piktura për ne, – e paralajmëroi Fonchito-ja. – Mëmë e bir dhe Burrë e grua lakuriq, të shtrirë e të ngërthyer me njëri-tjetrin. Pikturat e tjera janë ose burra vetëm, ose gra vetëm, ose çifte grash. Zgjidhe ti vetë, njerkëzë.
– Shiko, shiko ky dinshumi, – shpërtheu Justiniana e çuditur.
Donja Lucrecia i vërejti një nga një të gjitha pikturat dhe pa se vetëm ato që tha djalthi ishin të imitueshme. E fshiu të dytën, sepse ç’ngjashmëri mund të kishte një fëmijë i njomë me atë burrin mjekrosh qimekuq, që autori i librit e kishte identifikuar me artistin Felix Albrecht Harta, i cili nga telajoja e vajtë vështronte si budalla, indiferent ndaj së lakuriqtës pa fytyrë dhe çorapekuqe, që s’përdridhej si një gjarpër dashurie poshtë këmbës së tij të përkulur? Të paktën te Mëmë e bir kishte një diferencë moshe të besueshme, si ajo e Justiniana-s dhe Fonchito-s.
– U çfarë pozke kjo e Mëmë e bir, – bëri sikur u shqetësua Justiniana. – Nuk do të më kërkosh të zhvishem, more cipëplasur, apo jo?
– Duhet të veshësh, të paktën, një palë çorape të zeza, – iu përgjigj djalthi pa u tallur. – Unë vetë po heq këpucët dhe këmishën, kaq.
Nuk kishte asnjë gjë të keqe në zërin e tij, asnjë fije shejtanllëku. Donja Lucrecia kishte mprehur dëgjimin dhe vështronte duke zhbiriluar me mosbesim fytyrëzën e njomë: asnjë fije dyshimi. Ishte një aktor i lindur. Apo ai qe një fëmijë i qashtër, ndërsa ajo një trueksiqe, një plakë e ndyrë? Po ç’kishte Justiniana? Tërë këto vite që ishin bashkë dhe asnjëherë nuk e kishte parë kaq në siklet.
– Po çfarë çorapesh do të vesh? Ku kam unë çorape të zeza!
– Le të t’i huajë njerkëza ime.
Në vend që t’i jepte fund kësaj loje, siç e deshi mendja e mirë, ajo e dëgjoi veten që tha “patjetër”. Shkoi në dhomën e saj dhe u kthye me çorapet e zeza prej leshi që vishte netëve të acarta. Djalthi po hiqte këmishën. Ishte hollak, harmonioz, në ngjyrë të bardhë të praruar. Pa gjoksin e tij, krahët e hijshëm, supet kockëdala dhe donja Lucrecia u kujtua. Kishte ndodhur, vallë, e gjithë ajo histori? Justiniana kishte pushuar së qeshuri dhe e shmangte vështrimin e saj. Edhe ajo duhej të ishte si mbi prush.
– Vishi çorapet, Justita, – e cyti djalthi. – A do të të ndihmoj?
– Jo, shumë faleminderit.
Edhe vajza e kishte humbur natyrshmërinë dhe besimin që rrallëherë e linin në baltë. Iu lidhën gishtërinjtë dhe i veshi çorapet keq. Ndërsa i shtronte me dorë dhe i ngrinte sipër, përkulej që të mos linte t’i dukeshin këmbët. Ngeli kokulur përmbi qilim, pranë vogëlushit, duke lëvizur duart kotazi.
– Fillojmë, – tha djalthi. – Gojën mbaje poshtë, kokën të mbështetur mbi krahë, tamam si mbi jastëk. Më duhet të të ngjitem djathtas. Gjunjët mbi këmbën tënde, kokën përmbi ijë. Vetëm se jam më i madh se fëmija i pikturës, të arrij te supi. A ngjajmë ndopak, njerkëzë?
Me librin në dorë, e molepsur nga ndërgjegjja e përsosmërisë, donja Lucrecia u përkul mbi ta. Doçka e majtë duhej të shfaqej poshtë supit të djathtë të Justiniana-s, fytyra e vogël më këtejza.
– Mbështete dorën e djathtë mbi supin e saj, Foncho, lëre të prehet mbi të. Po, tani ngjani shumë.
U ul në kolltuk dhe i soditi pa i parë, e përhumbur në mendimet e saj, pa kuptuar dot se ç’po ngjiste. Ishte Rigoberto-ja. I përmirësuar dhe i madhuar. I madhuar dhe i përmirësuar. Ajo e ndjeu veten të ndryshuar. Ata të dy rrinin pa lëvizur, duke luajtur me shumë seriozitet. Askush nuk buzëqeshte. I vetmi sy që i dukej Justiniana-s në atë pozë, tashmë nuk fekste me shejtanllëk, në të ishte mbledhur një topitje e lëshuar. Të ishte edhe ajo, vallë, e eksituar? Po, po, si ajo vetë, dhe ca më shumë, madje. Vetëm Fonchito-ja – me sytë të mbyllur, që t’i përngjante sa më shumë fëmijës pa fytyrë të Schiele-s – dukej se e luante lojën pa dredha dhe ojna. Atmosfera ishte trashur, zhurmat qenë platitur, koha kishte rrjedhur dhe shtëpia, San Isidro-ja, e tërë bota, qenë avulluar.
– Kemi kohë edhe për një tjetër, – tha, më në fund, Fonchito-ja, duke u ngritur. – Tani e keni radhën ju të dyja. Si të duket? Vajzuke të ngërthyera me njëra-tjetrën, shtrirë. Mos lëviz, Justita. Kthehu vetëm nga ana tjetër, kaq. Shtrihu pranë saj, njerkëzë, shpinën përmbi të. Dorën kështu, poshtë ijës. Ti je kjo me fustanin e verdhë, Justita, imitoje. Këtë krahun kështu, krahun e djathtë kaloja njerkëzës nën këmbë. Ti, përkulu edhe pak, që gjuri yt të prekë supin e Justita-s. Ngrije këtë dorë, vendosja mbi këmbë njerkës, hapi gishtërinjtë. Tamam kështu. Përsosur.
Ato heshtnin dhe bindeshin, duke u mbledhur, duke u përkulur, duke u shtrirë, duke u shtëmëngur, duke rënë brinjazi, duke mbledhur dhe duke shtrirë duar e këmbë. Të nënshtruara? Të magjepsura? Të ngurosura? “Të mundura”, – pranoi donja Lucrecia. Koka e saj mbështetej përmbi kofshët e vajzës dhe dora e djathtë i qarkonte belin. Hera-herës, e shtrëngonte për të ndier vlagën dhe ngrohtësinë që buronin prej saj; duke iu përgjigjur këtij shtrëngimi, në kofshën e saj të majtë, gishtërinjtë e Justita-s fundoseshin dhe i rrëfenin se ajo e ndiente. Ishte gjallë, sigurisht që ishte gjallë; përndryshe, nga dilte kjo aromë e dendur, e thekshme, turbulluese që nuhaste? Apo dilte prej asaj vetë? Qysh kishin mbërritur gjer në këtë pikë? Çfarë kishte ndodhur që, pa e pikasur – apo duke e pikasur – ky fëmijë i kishte vënë të luanin kësisoj? Tani pak rëndësi kishte për të. E ndiente veten shumë mirë brenda pikturës. Me trupin e saj, me Justita-n, me të gjithë klimën që po jetonte. Dëgjoi Fonchito-n që po largohej:
– Sa keq më vjen që duhet të iki. Dhe është kaq bukur. Po ju vazhdoni të luani. Faleminderit për dhuratën, njerkëzë.
Ajo ndjeu si hapi derën, si e mbylli. Kishte ikur. I kishte lënë vetëm, të shtrira, të ngërthyera me njëra-tjetrën, të braktisura, të humbura në fantazinë e piktorit të tij të dashur.
Marrë nga “Mehr Licht”, Botim special “Erotika” Nr 6, 1998
