Dalje nga nata
Ty nuk të është dhënë aftësia për të jetuar nën ujë,
Ndaj je kapur me thonj pas syve të mi,
Që nuk janë më aty, që kur drita brenda tyre ka ikur;
Ajo e di se vendi i saj është pranë fundit të detit,
Pranë krijesave të thjeshta, zanafillore;
Mes tyre lodron kjo dritë e dridhshme,
Që druajtshëm përhap aromën e saj prej rrëshire,
Aromën e tokës, të panjohur për krijesat primitive detare.
Kjo dritë grua, kjo dritë burrë, krijesë hermafrodite,
Nënë që lind dhe ha pjellën e vet,
E shenjtë dhe e tmerrshme.
Ajo vjen nga lart,
A thua kërkon të prishë rradhët e përsosura
Të qenieve detare pa kuptim vetjak;
Apo ka ardhur të humbasë në këtë kor primordial.
Ajo vëzhgon dhe drita e saj bëhet më e qëndrueshme,
Harron veten dhe drita e saj feks më fort,
Jo për të arritur sipërfaqen e ujit,
Jo për të rigjetur veten e humbur,
E as për t’u vënë re prej butakëve fosforeshentë;
Është veç natyra e saj, e ringjallur.
Kjo dritë merr trajtën e ujit,
Kjo amebë e njëherësh qenie komplekse me nerva, me zemër dhe
mijëra damarë të hollë në gishta –
Me trajtën e ujit, ajo udhëton labirinteve të një barku mitik.
Heshtja jote, dritë,
Dhe heshtja ime,
Janë mbështetur në shpinat e njëra-tjetrës.
Kjo dritë burrë, që pështjellon kuptimin e jetës,
Kjo dritë grua, që thjeshton kuptimin e jetës –
Na sheh të dy prej fundit të oqeanit,
Ku me krijesat e vogla detare, edhe ajo, ashtu e padukshme,
Kërkon të ngjizë një rrahje zemre tepër të brishtë,
Për të na thënë se jemi bashkë.
Kjo krijesë e sapo nisur,
Kjo masë e butë qelizash,
Ky Zot, ky njeri,
Ndërsa noton dhe ushqehet me gjak,
Rilind tërë hierarkinë e botës ujore,
Duke përsëritur ritet e stërlashta,
Duke kënduar himne të vjetra
Për tempullin bark,
Për trarët e tij elastikë,
Për engjëjt që kurrë nuk iu dha aftësia të jetojnë nën ujë.
Dritë e patrup që njëherësh ke nerva dhe rrahje zemre,
Noton në shpella të ngrohta oqeanesh,
Mëso nga krijesat e thjeshta dhe pasi mishi me mish të shqyhet,
Kthehu tek unë e dyfishuar.
A thua ndaj kur lindin,
Fëmijët dinë të notojnë?
Engjëll dyqelizor
Për çfarë po përgatitet ky trup,
Çfarë kërkohet prej tij?
Toka nën këmbë më plasaritet,
Mali përballë mbulohet me re të mëdha
Që fillojnë e zbresin poshtë,
Gjarpërojnë në një luginë të thellë,
Myshqet e saj erëmojnë më fort.
Minjtë, breshkat, lepujt
Ndihen të paqtuar me qiellin,
Reja ndalon shikimin e pandalshëm
Të zogjve grabitqarë.
Shqisat e mia shumëfishohen –
Ujë i qartë mesdheu,
Dritë e mprehtë pas shiut,
Papritur turbullohet e gjithë pamja,
Gjithçka që më afrohet shformohet
Gëzimi im nuk vjen në formën që dua,
Ai ka frikë të rrahë flatrat në praninë time.
Në gojë ndihet shija e hekurit,
Që është nëntoni i gjakut,
Shpërthen diku në katakombe të errëta,
Përplaset në dyer të vjetra, të kalbura.
Drita vjen dhe mishi i papërsosur shpërbëhet,
Apo mishi vjen i pari dhe drita rrallë na dhurohet,
Dhe dimë të lindim veç engjëj,
Jo njerëz, por engjëj?
Më duhet të gjej si lidhet drita me mishin,
Cila vjen e para e cila e dyta,
Apo njëherësh gjithçka ndriçon?
Deri atëherë…
Deri atëherë…
Në varre uji do të varrosesh,
O engjëll notues
O engjëll dyqelizor!
Sende të vjetra
Në shtëpinë e prindërve gjithnjë binte një diell i pjerrët agimi
Dhe sendet dukeshin të ndritshme e të përzemërta.
Kur prindërit ndërruan jetë, motra e lindur në epokën e re,
Tha se mund t’i merrnim të gjitha, nuk donte asgjë.
Ajo shpesh kish thënë se donte mobilje të bardha,
Se ato krijonin ndjesinë e hapësirës, të ajrosjes.
Mobiljet, enët e kuzhinës, rrobat e prindërve
Shëtitën në të gjitha shtëpitë ku jetuam me qera.
Pothuaj të gjitha kishin shenja të moshës,
Dollapi kish një fletë ku menteshat kishin rënë,
Dera përkulej poshtë dhe nuk mbyllej siç duhej,
Komodinës i ishte derdhur bojë shkrimi përsipër,
Shtratit i mungonin dërrasat, llaku i tavolinës ishte gërvishtur.
Asgjë prej këtyre nuk e ndreqëm, as e mbuluam,
Se ishin të përkohshme, derisa të blinim shtëpinë tonë.
Një herë dadoja e bebes na tha me shumë kujdes,
Me pëshpërimë, se nuk mund të jetonim kështu,
Fëmijës i duhej të rritej në një shtëpi për të qenë.
Por kjo ishte shtëpi – arrë, katërpjesëshe,
E ngushtë si brendësia e lëvozhgës së arrës.
Jo se shtëpia ishte e vogël, por ishte e stërmbushur
Me mobilje ngjyrë kafe, ngase asgjë nuk hodhëm dot atëherë.
Gjithçka ishte e njohur, e ngrohtë, me ngjyra pa kontraste,
Aromë druri, kanelle, kafeje, letre dhe boje,
Gjithçka në shtëpi të bënte të ndiheshe jo e lirë,
Por ishte mrekullisht e rehatshme, si prehër nëne.
Me kalimin e kohës sendet e vjetra u stërmbushën
Me sende të reja, mbi komodinën e rrjepur parfume të shtrenjta
Perla dhe argjend, orë me kristale, tablet elektronik,
Para bibliotekës së prindërve u vu një televizor i madh
Që zinte pamjen e gjysmës së librave.
Kur shtëpia e re u ble dhe gjithçka e vjetër u hodh,
M’u kujtua dadoja, sa kot ia kish këputur,
Ne kishim jetuar mes atyre sendeve të vjetra derisa
Unë pashë thinjat të më mbushnin kokën.
Në shtëpinë e re i prekim sendet me kujdes, dyert nuk përplasen,
Sillemi si me të huajin, me mirësjellje të detyruar.
Vetëm se një ditë, duke sistemuar rrobat dora më kap
Një bluzë të burrit, është ngjyrë uthulle të shpëlarë nga koha,
Bëj ta hedh, jo sepse është bluza që i ka dhuruar
E dashura e tij e parë, por sepse është e vjetër, leckë.
Në vend të kësaj, e palos me kujdes dhe e vendos në sirtarin e tij,
Dielli është i pjerrët, sendet fillojnë e bëhen të përzemërta.
Zagushi në Getsemani
Bën zagushi në Getsemani
Dhe nata është e errët dhe e thellë,
Troku i kalorësve akoma nuk dëgjohet
Dhe zifti i trashë sikur të zë fytin.
E enjtur është toka prej mëkateve
Dhe flija mbi të kokëvarur po pret,
Mijëra ulërima mbart era e Getsemanisë
Dhe shkëndijat e zjarreve të dikurshme.
Bimësia nuk rritet, aq më pak thahet,
Dhe flatrat e zogjve nuk dëgjohen.
Rrënjët rënkojne prej peshës së tokës
Dhe sytë vishen me llavë të errët.
Mijëra zagushi kanë kaluar në Getsemani
Dhe asnjë pikë uji përveç djersës që kullon.
Asnjë rreze drite nuk shihet, asnjë mëngjes,
Në kopshtin e përjetshëm – shpata.
Tri pamje me mal
I.
Ti je afër, por flet per gjëra të largëta,
Mjedisi rreth teje është i pandërprerë
Vijim i bisedave të kota, pa qëllim,
Avull që rri pezull në hapësirë dhe që
Askush nuk e sheh si digjet toka mes
Syve tanë, lulet përreth veniten së prituri
As-gjënë e madhe që nuk ndodh.
Pasditja është e vetme në verandë
Ajo lëshon një diell të dylltë, si prej mbrese
Befas mendova për ty, ndërsa
Dy re të mëdha rrëshqitën dhe ikën matanë malit.
II.
Kjo ditë sprovohet nga cinizmi yt.
Në qytet kanë hapur një tjetër rrugë për punime
Dhe tymi vesh gjelbërimin e pemëve.
Ti thua sërish të njëjtat gjëra në kësi rastesh
Dhe unë pres fjalën e fundit që të mund të mendoj
Për aromën e dheut në shi, për trëndafilat matanë rrugës
Që teksa kalojmë kuptojmë se ishin të rremë.
Ke veshur shpërfillshëm bluzën e babait
A thua do të kumtosh se nuk të intereson si dukesh,
Ndërsa mua më tregon anën tënde sinistre
Një puls të mnerrshëm poshtë syrit tënd,
Është ai damar që më tërheq më shumë
Se portreti yt i porcelantë e flokët e tu të zinj.
Matanë, përtej – mali
Një re e madhe e zezë nuk lëvizi tërë ditën prej tij.
III.
Ti nuk je asfare materie e prekshme,
Sado që të kërkoj stacioneve, rrugëve, tregjeve,
Në pasqyrimet e xhamave, gjithmonë rrejshëm
Miklohem se diku ti ece pa parë asgjë përreth,
Si përherë, më kokën poshtë e krahët e varura.
Ti nuk e di, por ecën nëpër qytete,
Përmes hapave të mi, sheh katedrale gotike
Përmes syve të mi, je aty ku nuk je
Me një prani të kriptuar e të pamundur
Të ndahet prej zhgjëndrrës sime,
Ndërsa në ëndrren tënde ti kujton vende
Ku mendon se nuk ke qenë asnjëherë.
Matanë nuk ka më re, e as
Nuk ka patur ndonjëherë mal.
