More
    KreuLetërsiBibliotekë"Braktisje", cikël me poezi nga Marianne Catzaras

    “Braktisje”, cikël me poezi nga Marianne Catzaras

    Solli në shqip Dashamir Malo

    Fotografja dhe poetja Marianne Catzaras ka lindur në Tunizi nga prindër grekë. Pas përfundimit të studimeve në departamentin e Filologjisë në Sorbonë, ajo u mor me fotografinë. Rrugëtimi i saj artistik fillon me portretet e minoriteteve, “zezakët” e Jerbës, Tunizi dhe “ciganëve” të Greqisë. Rruga e saj artistike shënjohet nga “të shkruarit” dhe “vështrimi”, me të cilat ajo transformon realitetin mes gjuhëve dhe vendeve në kërkim të gjurmëve të humbura. Punimet e saj janë ekspozuar në Tunizi, Francë, Itali, Gjermani, Shtetet e Bashkuara, Egjipt dhe Greqi. Ajo është Drejtoreshë e bienales së artit mesdhetar në Tunis (2010). Në vitin 2010 mori Çmimin e Madh të qytetit të Tunizit dhe në vitin 2011 u emërua Kalorës i Arteve dhe Letrave të Tunizit dhe Republikës Franceze. Ekspozita e saj e fundit me titull “Kartagjena ose kujtimi i gurëve” u paraqit në Koloseun e Romës dhe u dallua si një nga 12 ekspozitat më të mëdha në Itali. Përveçse është fotografe, ajo udhëton nëpër botë edhe si poete duke paraqitur poezitë e saj, të cilat janë botuar nga Acts sud France, Simpact Tunisia, Electa Italy dhe Botimet Pigi dhe janë përkthyer në greqisht, italisht dhe arabisht. Veprat e saj lexohen nga aktoret e njohura Jalila Baccar dhe Anne Alvaro. Ka qenë anëtare e koordinimit ndërkombëtar të Festivalit Séte që nga krijimi i tij e deri më tani. “Mesdheu” dhe “Mërgimi” mbeten temat kryesore të punës së saj. Ajo jeton në Tunis.



    Braktis Tunizinë
    këtë mëngjes
    Marr me vete
    heshtjen e sulmit të zemërimit
    smogun
    e të mirëushqyerve të djeshëm
    të shoferëve të taksive
    dhe lëngatën e nënës sime

    Braktis qytetin vrasës
    shaminë portokalli
    Lë prapa
    tragjedianin
    me kokën e tij prej kukulle
    duke dhënë interviztë
    në Jug të vendit

    Lë qytetin
    karabinatë me tulla
    që nuk përfunduan kurrë
    një xhamari të hapur në qiell

    Babai nëna
    dhe dhjetë vëllezërit
    nuk e dinë
    ose bëjnë sikur s’e dinë
    ndërsa çaji nxehet përsëri
    për njerëzit e mirëseardhur

    Në Lambeduzë
    mijëra koka njerëzish
    mbi shkëmbinj
    Një syresh shet lodra
    Duket paksa si naiv
    belbëzon
    Dhe tjetri jo shumë i gjatë
    me xhepat
    plot me pasaporta
    patrullon.
    Luajnë një loje
    me shpirto
    një dy tre
    hedhin
    kapin
    shpërndajnë
    Emrat
    Mbiemrat
    Vëllezërit e internuar
    Ditët e lindjeve
    Të qyteteve
    Ballet e shpuara
    Pllakat e vjedhura
    Nga muze të braktisur

    Lë prapa
    trupat e sirenave
    varkat në platformë

    Braktis qytetin
    përgjithmonë

    Sjell ndërmend
    sytë e lëngshëm
    të eleganitit të bukur
    që ngjiz fëmijë
    gjithandej ku kalon
    Brenda në trans, tha
    se pikturon yje
    në supet e pasagjerëve

    Dije që ylberi rrethoi
    nga të gjitha anët kopshtet e egra
    Dije se shkëlqimi
    preu qafën e oficerit të ri
    E dije që Jugu
    bënte topa
    për t’u dëfryer

    Një tërheqje këmbëze
    tre të vdekur
    dhe disa tregues kilometrash të thyer

    Lë qytetin
    qiellin e ndarë më dysh
    Mbyll në trurin tim grishjen e lutjes

    Lë qytetin
    Fustanin e ngritur lart në trotuar
    Në Bab El Assel
    Në Portën e mjaltit
    shumë para se të piqet adoleshenca
    Shkojnë dhe vijnë
    në ethe të rrugëve të kryeqytetit

    Mbyll sytë
    të mos dëgjoj thirrjen e varkëtarit
    dhe për më tepër të mos ta njoh fare

    Braktis kryeqytetin
    shuaj emrin e tij
    nga gjithë regjistrat e tokës

    Them me vete
    Nuk dua të të shoh të vdesësh
    Dhe vrapoj
    vrapoj
    në molin që largohet


    Kur zogjtë
    të kenë braktisur trupin tim
    do të kem humbur fjalët
    për të hyrë në kujtesë

    Kur gruri
    të ketë hapur gishtërinjtë e mi
    një peizazh antik si toka
    do të shfaqet

    Kur pas pemëve
    misteri do të shuhet
    arkeologjia e detit
    do të mbytë në thellësitë e tij çdo shkrim
    dhe ç’ka është shkruar nuk do të jetë më

    Vetëm një libër botanike
    i hapur
    do të përshkruajë horizontin

    Kur statujat
    do të flenë në duart e mia
    kur lulet nxitimthi
    do të mbulojnë përsëri mërgimin

    Atëherë
    Atëherë

    Do të mund të kthehem përsëri
    e varur në rininë tënde
    Udhëtare befasuese
    Do të hidhem prej molit
    Pa kuptuar
    rrapëllimën e parrëfyer të dallgëve

    Unë kafsha e rërës së shkretëtirës
    Unë balta, argjila, alga
    nuk do të kem parë gjë prej oqeaneve

    Kur fëmijët
    të premten e madhe
    buqetat eme lule do të shpërndajnë
    në mijëra pjesë

    Kur të rrokulliset retina e trashë
    e tempujve
    dhe uji i lidhur me tokën
    do të ulërasë.
    Pompei indiferent do të grumbullohet në sallat e pritjes
    dhe koha e shkuar do të më sjellë në kopshtin me gurë.


    I mbylla shtëpitë 
    një e nga një këtë mëngjes
    dhe iki
    Shtëpitë e së djeshmes
    dhe këto të sotmes
    Shtëpinë e atdheut tim të parë
    ku rritet e pashpresa
    Një ulli shkëmbor
    Shtëpinë e viteve të fëmijërisë
    ku fjeti gjithmonë
    ajo vajza me trup te imët 
    dhe gjoks zbuluar
    Dhe shtëpinë në udhën 
    ku Edipi plak
    i ulur në një kreshtë shkëmbi
    qesh shurdhueshëm
    Mbylla shtëpinë e pranverës
    me dritaret pa perde
    ku mblidhet djegaguri
    i dusheve të të varfërve
    dhe karriget e heshtura
    Shtëpinë e dimrit
    të cilës oqeani i mori çelësat
    çatinë dhe burbuqet e vyshkura të luleve
    Dhe shtëpinë me vigjiljet e festave
    gjithashtu e mbylla
    Por kush to të flasë për
    shtëpinë e marinarit,
    me xhepat e mbushur me gurë
    Shtëpinë e këngës të lënë përgjyamë
    Shtëpinë e diellit të largët

    Edhe shtëpinë e varrezave
    më të pafytyrën se kurrë
    Bëhet fjalë për shtëpinë
    për të cilën dua t’u tregoj
    atje ku ngjizet syrgjyni
    Mbylla shtëpitë e së djeshmes
    dhe këto të të sotmes
    nuk zunë vend
    Shtëpinë e vetmisë
    ku fjalët e zëmërura 
    u zbrazën nga dallgët 
    e detit Egje

    Mbylla shtëpitë e mia
    shtëpitë e miqve të mi
    që kanë fshehur emrat e tyre
    në heshtje,
    shtëpinë e poetit
    fluturën e vogël me të cilën flerton vdekja
    bilbili, por njëkohësisht edhe korbi

    Shtëpinë e mikes time pa flokë
    e cila kërcen në fund të urës
    një natë të fshehtë
    Dhe shtëpinë faqes së historisë
    e mbylla
    dhe iki në mëngjes
    mes misterit të kohës
    kohë në nivelin pa kohezion
    kohë me shkallëzime pa orë
    kohë në përqafime me krahë të pafuqishëm.

    SHKRUAJ NJË PËRGJIGJE

    Ju lutem lini komentin tuaj!
    Ju lutemi shënoni emrin tuaj këtu

    Artikujt më të fundit

    KATEGORITË