Ajo thotë për vete se: ka(m) lindur në Malësi të Madhe, bano(j)n në Vjenë, Austri, ku puno(j)n dhe studio(j)n, (jam)është diplomuar në degën Infermieri të Përgjithshme dhe Mastër Shkëncor, (jam)është botuar në disa antologji, pasionet (e mia) e saja të mëdha janë Arti, Letërsia dhe Psikologjia, shkrua(j)n prozë dhe poezi në gjuhën gegnishte.
Gegërishtja, njëri nga dy dialektet e gjuhës shqipe, është pasuri e mrekullueshme e saj, kaq bukur kumbuese, që kulmon plot dritë në poezi, me klasikët tanë panteonikë, e rigjallëruar nga më te rinjtë. Europa dhe bota e kulturuar dialektet i mbron me ligj. Gjuha mbron vetveten me poezi.
Poetje e re Gabriela Mujaj ka kultin e të folurit amë, aty është dhe poezia e saj, prandaj dhe gjuha i shkon natyrshëm të thotë “në gjuhën gegnishte”.
Poezia e saj ndjehet ashtu siç ndjen dhe vetë poetja. Është në fillimet e saj të bukura, deri më tani është shfaqur në ndonjë antologji, siç e thotë dhe vetë, ka lexuar në takime poetike në Shqipëri dhe në vende të tjera, por më së shumti e kemi parë në rrjetet sociale, në murin e fb të saj, duke tërhequr vëmendjen, po kështu dhe unë e lexoj me ëndje.
Ka një sinqeritet të thellë si prej shpelle, por dhe dhome studentore dhe mbërrin një gjendje të epërme, që ia jep peizazhi malor i vendlindjes, me atë rrjedhën rrëmbyese të Drinit si të vargjeve dhe me dritnajën vjeneze mbi Danub, nga që Gabriela tani jeton dhe studion në Austri.
Poeti gjithmonë duhet të jetë si në fillimet veta, ia uroj ta mbajë këtë mahnitje dhe tronditje të dhembshur ndaj botës përballë, pjesë e së cilës guxon të jetë duke krijuar vetë një botë të saj.
Po sjell diçka nga poezia e Gabriela Mujaj në ExLibris, pa e ditur ajo, si befasi jo vetëm për poeten, por dhe për lexuesin. Duket që Gabriela ka si ikonë poetin Martin Camaj, e ka nga anët e gjuhës së saj, teksa të dy në kohë të ndryshme kanë zbritur nga malet dhe mallet në metropolet gjermanike, aq sa më pëlqen të them diçka që njihet si thënie, por për herë të parë i drejtohet asaj: Gabriela Mujaj është Martin Camaj me fustan.
Poezia zgjedh vetë si të vishet…
Zoti krijoi në mue
nji vajzë me të gjitha kto.
KA MOT QI S’JEM PA
Ka mot qi s’jem pa
Plot trimijë
E shtatëqind vjet!
Asht krijue bot’ e re.
Gratë veshin pantallona,
Ka burra qi veshin funde,
Fëmijët mësojnë turra vrap,
Pleqtë marrohen shpejt,
Koha e letrave ka ik,
E trenat janë modern,
Nuk m’frymzojnë me shkrue.
U ba mot qi s’jem pa,
Plot tri mijë e shtatëqind vjet
shkuen!
Ç›ka s›ka ndodh qysh at›herë,
Por asgja e re,
Pa marak.
Kanë lind shumë fe,
Parti,
Lidera,
Shejten,
Moda,
Por veç dashnia jet’ e njajtë.
E dhimshme deri n’bukuni,
E bukur deri n’dhimt’.
Homeri ka shkrue “Iliadën”,
Asht shkrue “Shkrimi Shenjtë”,
Agustini “Rrëfimet”,
Dante ka shkrue
“T’Hyjnores Komedi”,
Dostojevski “Idjotin”
Tolstoi “Ana Kareninën”,
Hygoi «Të Mjerët”,
Neruda “Poezi”
Pushkini Perlat e tij
Buzuku “Mesharin”
Bogdani “Çetën e Profetëve”.
Martini Shpirtvargjet e Pavdekshme,
At’ Gjergji Lahutën e Patretshme.
Por gjana pa randësi,
E njajt ka mbet’
Dashnia,
Deka,
Lindja,
Dhimta,
Andrra.
Ka mot qi s’jem pa,
Aq sa ja kam harrue ftyren vedit,
Plot trimijë e shtatëqind vjet!
Kurrgja s’asht koha,
E koha asht gjithshka!
STRABIKE
Ai qe syni i majtë i
Fëtyrës së majtë
Afër me faqen po të njajtë
Te po e njajta anë e gushës
Teme.
Ma poshtë ish’ krahi i majtë
Dhe e majta kambë.
Për fat, kish’ zemnen prej anës tij.
Kur e kuptoi qi kish’ nji sy të shtremt,
Ajo qau me ngashnjim për herë të parë
Prej mendimin e se s’kish me mujt
Me pa vjedhtas anash
ndokand qi mujte me i pëlqye
Apo me hetue çdo detaj
Tipike kjo e natyrës së saj…
E vogël ndëgjoi mbas perdet nji grue
Qi synin e saj të majtë e quente “gan”.
Kjo fjalë nuk ish’ aspak e pëlqyshme
As për kukullën e saj me sy kauçuku.
Synin e saj njiherë ja mbuluen me fashë
Mandej me syze prej Harry Potter-i
Ma vonë e zbuloi krejt
E la me kenë i lirë, siç ish’ dhe ajo vetë.
Në të tetëmdhetat vendosi me e qit
haptas në pah,
Mbasi ansji ndërhymje kirurgjike
Nuk bante ma punë.
Tash,
Syni i majtë asht ma i bukuri sy i saj
Se asht i vetmi qi s’e len me pa
Shëmtitë e botës përreth.
I DASHTUNI JEM ZDRUKTHTAR
Vet’ kam mendue përherë
ma shumë se ç’duhet,
E për kyt
Zoti më dënoi me ndjeshmëni,
I bindun qi po m’pshton.
Për hakmarrje,
i dashtuni jem zdrukthtar
Më gdhendi nji zemër drunit,
Por të nesërmen më gjeti dekun,
varun mbi parvaz,
teksa kundrojsha drandofille
E libra për Shen Gjergj.
Vet’ kam dasht përherë ma shumë
se ç’duhet,
E Zoti më dënoi me dashuni,
I bindun qi po m’pshton prej vetmisë.
Atëbotë, Nana jeme m’qafi fort,
E nisa prapë me pi gji.
Vet’ kam ndíe gjithnji
Ma shumë se ç’duhet,
Prandaj Zoti më dënoi me poezi.
E tash, sa herë që desin pllumbat
M’i lan’ pendët si trashëgim.
LULEKUMBULLA NUK FLET
Në Vjenë,
Pemët çelen!
Dje i fola lulekumbullës,
Për ty.
Asnji njeri deri m’sot nuk qëlloi aq i zgjuet,
Sa me e zgiedh misterin e pritjedashunisë.
Unë nuk jam aq e varfën sa me lyp zemna,
Por as aq e pasun, sa mos me kërkue dashninë.
Kam mbet bash si lulja e kumbullës,
E para në Prendverë.
Me shpres’ se g’zimi i jetës së re,
Po të sjellë Ty për ardhmëni.
Aty matanë,
Dy fëmijë qeshin me shpirt.
Dhe pves pemën,
A thue qeshin se,
pernjimend veç k’ta e dijn’
Ǜka asht dashnia,
Apo se ala s’janë plague prej saj.
Lulekumbulla, nuk flet!
Ajo veç çel,
Si zemna e njerit, qi gjen në jetë dashurinë.
U VETMUEN HARABELAT
U vetmuen harabelat
E mali mban vedin n’krahë,
Asgja s’i dhemb ma shumë lules
Se sa mos me pas për kë me çel.
Zoti vetë i krijoi drandofillet
Mandej dashuritë.
At’her’ profeti u ba poet
E linden muzat.
Unë,
Njiher’ kam pas dasht’ me u ba flutur,
Por kurrë nuk deshta me i shkue kujt mrapan.
Dy her’ pata dasht’ me u ba zog,
Por nuk deshta me pëlcit n’gazmin të kangës.
Tri herë vendosa me u ba dallandysh’,
Letra me dërgue gjithandej.
Në fund, Zoti krijoi në mue
nji vajzë me të gjitha kto.
SHERMASHEKËT
Asht nji vrag’
Varun në lëkurën
E kohës,
Brenda të cillës
Rrin e kuqja e dashnisë sonë.
Mbas do vjet’ve,
u ktheva në qytetin e
biçikletave.
Në rinjalljen e kujtimeve të mia
Studentore,
Shermashekët qi më prekën
supet,
Të prun’ në kujtesën teme.
Ku je?
ktheva kryet e dveta
avullinë e nji porte të madhe
shkodrane.
M’u gjegjen vetëm karajfilat,
Ata që ti, tue u përviedh mbi mur,
I pate k’put me m’i dhurue atë zheg.
…asht nji vragë pra,
E vizatueme në lëkurën e kohës,
E cilla vazhdimisht
çel luleborën e qytetit tonë.
KRYEMSHEFTAS
Kur luejshim lojën
Hajde m’gjej,
Mshefeshe ti
E t’gjejsha vetë.
Mshehesha vetë,
E m’gjejshe ti.
Te dy,
N’gaz pérgí.
Tash,
Loja po luen me ne.
Ti je msheh,
E ma nuk t’gjej.
Unë,
shuk jam mbledh
E ti nuk m’sheh.
A thue,
Lojnat kanë ndryshue,
A na?
Hajde, shpirt
Se tash kam m’sue
Nji lojë të re…
I HUEJI
Ti tash je i huej,
Si tan’ dynjaja!
Letrat zverdhen si fëtyra t’ligshta,
prej vetmisë pa ngjyra.
Jam nisë nja dy tri herë me të harrue,
E m’ka dal nji punë me randsi, qi s’ka prit
Me të dasht Ty, urgjent, me zemër e shpirt
Pa koh’
Pa nat’
Pa dit’…
Ti tash je i huej…
Si tan’ njerzit e tjerë!
Dikund, mes turmës
frymon nji gojë zabukur.
Me të pa në rrugë s’të flas,
Me me pa në rrugë s’më flet.
E thellë sa Qiella, heshtja
Qi të vras, e më vret!
Ti tash je i huej,
Si tan dynjaja.
E pra, dikur bashk’
Kem’ luejt yjzash nëpër syna!
KUKULLA
Tan’ ditën e lume
Ra borë në Vjenë.
Pemët u veshën nuse
Dhe e k’qyri dega degën
Në dritë të synit.
Ato janë si gratë e barabarta,
Tradicionale,
Ndryshe prej reve të lira
qi qajnë fatin e tyne
Të mbetun pezull nëpër qiellë.
Në fundin e shpirtit të burrit
Lindi dëshira e zjermit të trupit.
N’at çast, ai lypi të dashtunën e tij
Të përshtetun në divan pran’
kaminit,
Dhe i ledhi gjokset e saja
Të globta.
Ajo fjeti e qetë, pa e trazue andrrën
E nji kohe të hershme,
Me të dashtunin e saj të parë.
Burri ndjeu se u ngri për s’gjallit
Pranë dritarës,
Dhe pyeti nji zog te pragu,
Se si muj me durue shpirti
Kaq vetmi.
I akullt
Kje trupi i asaj grueje të
përhumbun
në dish’rime t’pamujtuna.
At’herë
burri pyeti kukullën e saj
Te rafti,
Në dinte ajo me ba
Dashni…
LAJMËRIM
Lajmëroj se ka dek’ nji dashuni!
Sëmundje nuk pat’,
As atak,
I erdh’ sahati
Kaq!
Vesh e mbath e kam,
Lisi qindron te vorri
Në kamb’ tue prit,
Tan’ burrni.
Lajmëroj se ka dek’,
Nji dashuni!
Pres vizita pa shpërblime,
Askush s’muj me e shpague
Zemnen e përhime!
Vesh e mbath jam,
buzët kuq jalli,
Le të thonë Shen kurvat
Kaloi në çmenduni.
Shtatin ja lava, me flok’ ja thava
E futa në dhe t’zi, tue lan’ gjallnue.
Prifti kur erdh’ më pveti për emen,
Judë,- i thashë,
Trathtar’t kan’ tánë shpirtin e tij!
Ndërsa burrat banë gjamë për të,
E nji grusht gra hoqen rubat me oj-he
Vet, nan lis bana dashni me diellin.
Më mallkuen? Më shkishnuen?
Ani, mëkatet e dashnisë janë të vetmet
Qi të falun kanë në qiell.
Por dhe nëse në ferr çojnë,
Mana shkoj me dëshirë.
Lajmëroj,
se mbramë ka dek’ nji dashuni!
Varrimi bahet në shpirt
Diten e tettë të javës, të Yjten!
Kujtesa ia dhashtë pushimin e pasosun,
Kështu kjoftë!
TI LUTESH PARA KANDILIT
Po shuhet dhe Hylli i fundit i Qiellës sonë,
Dhe ti lutesh para nji qiri të fikun
Për Stinën e pestë pa emën.
Ah, si digjet dikund kandili
Me vajdhimtet
Mbas dritarëve ku dy supe të bardha
Rrin zbuluet.
Bri pishtarit ndrijnë dy syna t’zi.
Sa andrrues asht syni i lules,
E sa i pakuptuem…
Po shuhet drita e kësaj ditë,
Mbramja erdh’ si exheli
Në Schönbrunn avionët shigjetojn
njat Qiell
E uji i trazuem i shatrivanit
E di, e ruen thellë nji të pathanun.
Se duhet me rrok’ bash fundin
Për me ja nis prej s’parit.
Por, ka me u shue terri i natës,
E kur Vjen Drita, vjen Dashnia!
PARTUM
Ka kohë qi due me lind nji fmi
Prej barkut tem.
Rruga ka aj vjen
Asht epiqendra e jetës
Për të cilen akush s’flet.
Ka kohë që due me më lind
Fmia jem mue
Prej rrugës së shpirtit,
Qi asht fryma e jetës
Për të cilën askush ma s’dvet.
NAT’
Nata lindi vetminë,
Mbramë.
Ndërsa duer hijesh
Zgiateshin me prit ardhjen e lotit tem,
unë qesha me të madhe.
Asht llahtari,- më tha nji dreq i vjetër,
S’e di në kje Judë a Pjetër.
Dhe qesha prapë.
Mandej në gjumë,
Pashë anderr tue lind vedin.
E tmerrshme!
Isha mirë në placentën e gjumit të thellë.
Tash qi jam zgjue,
Po vuej.
Sa e bukur ish’ jeta në prehnin e Babës
Dikur,
Por at’her’ s’e kam dijt.
O Shpirt i Martinit,
Zbrit mbie mue!
A thue më ka pushtue,
Migjeni?
Jo Çik ,- m’tha At’ Fishta,
Thjesht je rrit!
PUTHJA E ZOGJVE ASHT
NË FORMËN E KANGËS
Na folme për çamët atë mbramje.
Ty të shkrepi në krye
me kujtue dhe arbëreshët.
Mandej,
mue më erdhën ndërmend
Romët,
qi mësojshin shpejt
me ba dashni,
Qysh në moshë të njomë.
Ti qeshe si i marrë,
Kur të thashë
se puthja e zogjve
Asht’ në formën e kangës
Dhe se humbja e kukullës
teme të fëminisë
Ishte për mue nji kujtim
i dhimbshëm,
Se ajo për mue kish’ pas za
dhe shikim.
N’at çast u ndëgjue zhurma
e nji avioni
afër Belvederes dhe
ra heshtje.
Parandieja më theri zemrën,
Si gjilpanat gishtat e bardhë
e të bukur të nanës teme
rrobaqepëse dikur.
Dhe të thashë,
Çohu, banu gati dhe ik,
Para se mos të mundem ma
Me jetue pa ty.
Ish’ muaji i trembëdhjet
I vjetit, si tash e kujtoj.
Aj’ që e pata pag’zue
“I ligshti”
Kur na folëm për shumëçka
Dhe madej s’u pamë ma kurrë.
MULLAG’ TË THAME
Erth’ dimni
I veshme teshat e trasha
Batanija e jorgana i shtruem,
Lulet na u thanë në ballkon
para syve tanë.
Mbas darket fika driten
Dhe ndeza qirin e mbetun
prej natës Shen ‘Kollit.
Në terr,
Njeriu mendon gjana që
S’i mendon zakonisht.
E ndiej shijen e venës së bardhë
Në buzët e mija
Kur me njana tjetrën i puqi
Dhe them me vedin,
në mbramje dimnit si k’to
A thue më kujton Ai,
Apo veç puthet me tjera kand…
Në mendimet e mija sillen
e p’shtillen dy flut’ra të verdha,
Të trishtueme për dekje
Se i gjetën mullagët e thame.
Edhe vet’ kjava për lulet,
Simjet
Por edhe se nji burri të vetmuem
e të pashem me të cilin takoheshim
Në rrugë vazhdimisht,
Shalli ia zuni frymën pardje
Dhe kishte dit’
Që nji korb sillej rreth shtëpisë tij.
Mesha e dritës u çue në
Heshtje të plotë.
Kur të vijë Kallnueri,
Kurrkush s’ka me kja
Te vorri i burrit
Se sot,
Secili kjan’ vetminë e vet’,
E rr’non me frikën e ardhjes
Së korbit rreth shpisë.
MURGU
(Largësia)
Ç’ka asht ndamja, Murg?
Do hapa ma tutje e dy zemna ma afër.
Ç’ka asht larg›sia, Murg?
Dy tri rrug’ m’andej
e nji shpirt ma k’ndej.
Ç’ka asht ikja, o Murg, n›kyt jetë?
Asht prania, bash prania e vërtetë!
Murg, ç’ka asht qielli?
Nji qytet ku s’prendon dielli.
Po atje, ndahen njerzia?
Jo, n’parriz i mbledh krejt shpia.
Murg, ç’ka asht shpirti?
Asht dashnia!
Ç’ka asht malli?
Vetë prania!
O Murg, ç’ka janë vitet?
Shpirti qi rritet.
Murg,
Naten e mirë!
Nata ndodh me kenë e v’shtirë,
por mbas saj del ditë e mirë!
