More
    KreuLetërsiBibliotekëVisar Zhiti: Gabriela Mujaj është Martin Camaj me fustan

    Visar Zhiti: Gabriela Mujaj është Martin Camaj me fustan

    Ajo thotë për vete se: ka(m) lindur në Malësi të Madhe, bano(j)n në Vjenë, Austri, ku puno(j)n dhe studio(j)n, (jam)është diplomuar në degën Infermieri të Përgjithshme dhe Mastër Shkëncor, (jam)është botuar në disa antologji, pasionet (e mia) e saja të mëdha janë Arti, Letërsia dhe Psikologjia, shkrua(j)n prozë dhe poezi në gjuhën gegnishte.

    Gegërishtja, njëri nga dy dialektet e gjuhës shqipe, është pasuri e mrekullueshme e saj, kaq bukur kumbuese, që kulmon plot dritë në poezi, me klasikët tanë panteonikë, e rigjallëruar nga më te rinjtë. Europa dhe bota e kulturuar dialektet i mbron me ligj. Gjuha mbron vetveten me poezi.

    Poetje e re Gabriela Mujaj ka kultin e të folurit amë, aty është dhe poezia e saj, prandaj dhe gjuha i shkon natyrshëm të thotë “në gjuhën gegnishte”.

    Poezia e saj ndjehet ashtu siç ndjen dhe vetë poetja. Është në fillimet e saj të bukura, deri më tani është shfaqur në ndonjë antologji, siç e thotë dhe vetë, ka lexuar në takime poetike në Shqipëri dhe në vende të tjera, por më së shumti e kemi parë në rrjetet sociale, në murin e fb të saj, duke tërhequr vëmendjen, po kështu dhe unë e lexoj me ëndje.
    Ka një sinqeritet të thellë si prej shpelle, por dhe dhome studentore dhe mbërrin një gjendje të epërme, që ia jep peizazhi malor i vendlindjes, me atë rrjedhën rrëmbyese të Drinit si të vargjeve dhe me dritnajën vjeneze mbi Danub, nga që Gabriela tani jeton dhe studion në Austri.

    Poeti gjithmonë duhet të jetë si në fillimet veta, ia uroj ta mbajë këtë mahnitje dhe tronditje të dhembshur ndaj botës përballë, pjesë e së cilës guxon të jetë duke krijuar vetë një botë të saj.

    Po sjell diçka nga poezia e Gabriela Mujaj në ExLibris, pa e ditur ajo, si befasi jo vetëm për poeten, por dhe për lexuesin. Duket që Gabriela ka si ikonë poetin Martin Camaj, e ka nga anët e gjuhës së saj, teksa të dy në kohë të ndryshme kanë zbritur nga malet dhe mallet në metropolet gjermanike, aq sa më pëlqen të them diçka që njihet si thënie, por për herë të parë i drejtohet asaj: Gabriela Mujaj është Martin Camaj me fustan.

    Poezia zgjedh vetë si të vishet…
    Zoti krijoi në mue
    nji vajzë me të gjitha kto.


    KA MOT QI S’JEM PA

    Ka mot qi s’jem pa
    Plot trimijë
    E shtatëqind vjet!

    Asht krijue bot’ e re.
    Gratë veshin pantallona,
    Ka burra qi veshin funde,
    Fëmijët mësojnë turra vrap,
    Pleqtë marrohen shpejt,
    Koha e letrave ka ik,
    E trenat janë modern,
    Nuk m’frymzojnë me shkrue.

    U ba mot qi s’jem pa,
    Plot tri mijë e shtatëqind vjet 
    shkuen!
    Ç›ka s›ka ndodh qysh at›herë,
    Por asgja e re,
    Pa marak.

    Kanë lind shumë fe,
    Parti,
    Lidera,
    Shejten,
    Moda,
    Por veç dashnia jet’ e njajtë.
    E dhimshme deri n’bukuni,
    E bukur deri n’dhimt’.

    Homeri ka shkrue “Iliadën”,
    Asht shkrue “Shkrimi Shenjtë”,
    Agustini “Rrëfimet”,
    Dante ka shkrue 
    “T’Hyjnores Komedi”,
    Dostojevski “Idjotin”
    Tolstoi “Ana Kareninën”,
    Hygoi  «Të Mjerët”,
    Neruda “Poezi”
    Pushkini Perlat e tij
    Buzuku “Mesharin”
    Bogdani “Çetën e Profetëve”.

    Martini Shpirtvargjet e Pavdekshme,
    At’ Gjergji Lahutën e Patretshme.

    Por gjana pa randësi,
    E njajt ka mbet’
    Dashnia,
    Deka,
    Lindja,
    Dhimta,
    Andrra.

    Ka mot qi s’jem pa,
    Aq sa ja kam harrue ftyren vedit,
    Plot trimijë e shtatëqind vjet!

    Kurrgja s’asht koha,
    E koha asht gjithshka!


    STRABIKE

    Ai qe syni i majtë i
    Fëtyrës së majtë
    Afër me faqen po të njajtë
    Te po e njajta anë e gushës
    Teme.

    Ma poshtë ish’ krahi i majtë
    Dhe e majta kambë.

    Për fat, kish’ zemnen prej anës tij.

    Kur e kuptoi qi kish’ nji sy të shtremt,
    Ajo qau me ngashnjim për herë të parë 
    Prej mendimin e se s’kish me mujt 
    Me pa vjedhtas anash
    ndokand qi mujte me i pëlqye
    Apo me hetue çdo detaj 
    Tipike kjo e natyrës së saj… 

    E vogël ndëgjoi mbas perdet nji grue
    Qi synin e saj të majtë e quente “gan”.

    Kjo fjalë nuk ish’ aspak e pëlqyshme
    As për kukullën e saj me sy kauçuku.

    Synin e saj njiherë ja mbuluen me fashë
    Mandej me syze prej Harry Potter-i
    Ma vonë e zbuloi krejt
    E la me kenë i lirë, siç ish’ dhe ajo vetë.

    Në të tetëmdhetat vendosi me e qit
    haptas në pah,
    Mbasi ansji ndërhymje kirurgjike
    Nuk bante ma punë.

    Tash,
    Syni i majtë asht ma i bukuri sy i saj
    Se asht i vetmi qi s’e len me pa
    Shëmtitë e botës përreth.


    I DASHTUNI JEM  ZDRUKTHTAR

    Vet’ kam mendue përherë 
    ma shumë se ç’duhet,
    E për kyt
    Zoti më dënoi me ndjeshmëni,
    I bindun qi po m’pshton.

    Për hakmarrje,
    i dashtuni jem zdrukthtar
    Më gdhendi nji zemër drunit,
    Por të nesërmen më gjeti dekun,
    varun mbi parvaz, 
    teksa kundrojsha drandofille
    E libra për Shen Gjergj.

    Vet’ kam dasht përherë ma shumë 
    se ç’duhet,
    E Zoti më dënoi me dashuni,
    I bindun qi po m’pshton prej vetmisë.
    Atëbotë, Nana jeme m’qafi fort,
    E nisa prapë me pi gji.

    Vet’ kam ndíe gjithnji
    Ma shumë se ç’duhet,
    Prandaj Zoti më dënoi me poezi.
    E tash, sa herë që desin pllumbat
    M’i lan’ pendët si trashëgim.


    LULEKUMBULLA NUK FLET

    Në Vjenë,
    Pemët çelen!

    Dje i fola lulekumbullës,
    Për ty.
    Asnji njeri deri m’sot nuk qëlloi aq i zgjuet,
    Sa me e zgiedh misterin e pritjedashunisë.

    Unë nuk jam aq e varfën sa me lyp zemna,
    Por as aq e pasun, sa mos me kërkue dashninë.

    Kam mbet bash si lulja e kumbullës,
    E para në Prendverë.
    Me shpres’ se g’zimi i jetës së re,
    Po të sjellë Ty për ardhmëni.

    Aty matanë,
    Dy fëmijë qeshin me shpirt.
    Dhe pves pemën,
    A thue qeshin se,
    pernjimend veç k’ta e dijn’
    Ǜka asht dashnia,
    Apo se ala s’janë plague prej saj.

    Lulekumbulla, nuk flet!

    Ajo veç çel,
    Si zemna e njerit, qi gjen në jetë dashurinë.


    U VETMUEN HARABELAT

    U vetmuen harabelat
    E mali mban vedin n’krahë,
    Asgja s’i dhemb ma shumë lules
    Se sa mos me pas për kë me çel.

    Zoti vetë i krijoi drandofillet
    Mandej dashuritë.
    At’her’ profeti u ba poet
    E linden muzat.

    Unë,
    Njiher’ kam pas dasht’ me u ba flutur,
    Por kurrë nuk deshta me i shkue kujt mrapan.
    Dy her’ pata dasht’ me u ba zog,
    Por nuk deshta me pëlcit n’gazmin të kangës.
    Tri herë vendosa me u ba dallandysh’,
    Letra me dërgue gjithandej.

    Në fund, Zoti krijoi në mue
    nji vajzë me të gjitha kto.


    SHERMASHEKËT

    Asht nji vrag’
    Varun në lëkurën
    E kohës,
    Brenda të cillës 
    Rrin e kuqja e dashnisë sonë.

    Mbas do vjet’ve, 
    u ktheva në qytetin e
    biçikletave.

    Në rinjalljen e kujtimeve të mia
    Studentore,
    Shermashekët qi më prekën 
    supet,
    Të prun’ në kujtesën teme.

    Ku je?

    ktheva kryet e dveta 
    avullinë e nji porte të madhe
    shkodrane.

    M’u gjegjen vetëm karajfilat,
    Ata që ti, tue u përviedh mbi mur,
    I pate k’put me m’i dhurue atë zheg.

    …asht nji vragë pra,
    E vizatueme në lëkurën e kohës,
    E cilla vazhdimisht 
    çel luleborën e qytetit tonë.


    KRYEMSHEFTAS

    Kur luejshim lojën
    Hajde m’gjej,
    Mshefeshe ti
    E t’gjejsha vetë.
    Mshehesha vetë,
    E m’gjejshe ti.

    Te dy,
    N’gaz pérgí.

    Tash,
    Loja po luen me ne.

    Ti je msheh,
    E ma nuk t’gjej.
    Unë, 
    shuk jam mbledh
    E ti nuk m’sheh.

    A thue,
    Lojnat kanë ndryshue,
    A na?

    Hajde, shpirt
    Se tash kam m’sue
    Nji lojë të re…


    I HUEJI

    Ti tash je i huej,
    Si tan’ dynjaja!
    Letrat zverdhen si fëtyra t’ligshta,
    prej vetmisë pa ngjyra.

    Jam nisë nja dy tri herë me të harrue,
    E m’ka dal nji punë me randsi, qi s’ka prit
    Me të dasht Ty, urgjent, me zemër e shpirt
    Pa koh’
    Pa nat’ 
    Pa dit’…

    Ti tash je i huej…
    Si tan’ njerzit e tjerë!
    Dikund, mes turmës 
    frymon nji gojë zabukur.
    Me të pa në rrugë s’të flas,
    Me me pa në rrugë s’më flet.

    E thellë sa Qiella, heshtja
    Qi të vras, e më vret!

    Ti tash je i huej,
    Si tan dynjaja.
    E pra, dikur bashk’
    Kem’ luejt yjzash nëpër syna!


    KUKULLA

    Tan’ ditën e lume
    Ra borë në Vjenë.

    Pemët u veshën nuse
    Dhe e k’qyri dega degën
    Në dritë të synit.

    Ato janë si gratë e barabarta,
    Tradicionale,
    Ndryshe prej reve të lira
    qi qajnë fatin e tyne
    Të mbetun pezull nëpër qiellë.

    Në fundin e shpirtit të burrit
    Lindi dëshira e zjermit të trupit.
    N’at çast, ai lypi të dashtunën e tij
    Të përshtetun në divan pran’ 
    kaminit,
    Dhe i ledhi gjokset e saja
    Të globta.

    Ajo fjeti e qetë, pa e trazue andrrën
    E nji kohe të hershme,
    Me të dashtunin e saj të parë.

    Burri ndjeu se u ngri për s’gjallit
    Pranë dritarës,
    Dhe pyeti nji zog te pragu,
    Se si muj me durue shpirti
    Kaq vetmi.

    I akullt
    Kje trupi i asaj grueje të
    përhumbun
    në dish’rime t’pamujtuna.

    At’herë
    burri pyeti kukullën e saj
    Te rafti,
    Në dinte ajo me ba 
    Dashni…


    LAJMËRIM

    Lajmëroj se ka dek’ nji dashuni!
    Sëmundje nuk pat’,
    As atak,
    I erdh’ sahati
    Kaq!

    Vesh e mbath e kam,
    Lisi qindron te vorri
    Në kamb’ tue prit,
    Tan’ burrni.

    Lajmëroj se ka dek’,
    Nji dashuni!
    Pres vizita pa shpërblime,
    Askush s’muj me e shpague
    Zemnen e përhime!

    Vesh e mbath jam, 
    buzët kuq jalli,
    Le të thonë Shen kurvat 
    Kaloi në çmenduni.

    Shtatin ja lava, me flok’ ja thava
    E futa në dhe t’zi, tue lan’ gjallnue.
    Prifti kur erdh’ më pveti për emen,
    Judë,- i thashë,
    Trathtar’t kan’ tánë shpirtin e tij!

    Ndërsa burrat banë gjamë për të,
    E nji grusht gra hoqen rubat me oj-he
    Vet, nan lis bana dashni me diellin.

    Më mallkuen? Më shkishnuen?
    Ani, mëkatet e dashnisë janë të vetmet
    Qi të falun kanë në qiell.
    Por dhe nëse në ferr çojnë,
    Mana shkoj me dëshirë.

    Lajmëroj,
    se mbramë ka dek’ nji dashuni!
    Varrimi bahet në shpirt
    Diten e tettë të javës, të Yjten!

    Kujtesa ia dhashtë pushimin e pasosun,
    Kështu kjoftë!


    TI LUTESH PARA KANDILIT

    Po shuhet dhe Hylli i fundit i Qiellës sonë,
    Dhe ti lutesh para nji qiri të fikun
    Për Stinën e pestë pa emën.

    Ah, si digjet dikund kandili
    Me vajdhimtet
    Mbas dritarëve ku dy supe të bardha
    Rrin zbuluet.
    Bri pishtarit ndrijnë dy syna t’zi.
    Sa andrrues asht syni i lules,
    E sa i pakuptuem…

    Po shuhet drita e kësaj ditë,
    Mbramja erdh’ si exheli
    Në Schönbrunn  avionët shigjetojn 
    njat Qiell
    E uji i trazuem i shatrivanit
    E di, e ruen thellë nji të pathanun.

    Se duhet me rrok’ bash fundin
    Për me ja nis prej s’parit.

    Por, ka me u shue terri i natës,
    E kur Vjen Drita, vjen Dashnia!


    PARTUM

    Ka kohë qi due me lind nji fmi
    Prej barkut tem.

    Rruga ka aj vjen
    Asht epiqendra e jetës
    Për të cilen akush s’flet.

    Ka kohë që due me më lind
    Fmia jem mue
    Prej rrugës së shpirtit,
    Qi asht fryma e jetës
    Për të cilën askush ma s’dvet.


    NAT’ 

    Nata lindi vetminë,
    Mbramë.

    Ndërsa duer hijesh
    Zgiateshin me prit ardhjen e lotit tem,
    unë qesha me të madhe.

    Asht llahtari,- më tha nji dreq i vjetër,
    S’e di në kje Judë a Pjetër.
    Dhe qesha prapë.

    Mandej në gjumë,
    Pashë anderr tue lind vedin.

    E tmerrshme!
    Isha mirë në placentën e gjumit të thellë.

    Tash qi jam zgjue,
    Po vuej.

    Sa e bukur ish’ jeta në prehnin e Babës
    Dikur,
    Por at’her’ s’e kam dijt.

    O Shpirt i Martinit,
    Zbrit mbie mue!

    A thue më ka pushtue,
    Migjeni?

    Jo Çik ,- m’tha At’ Fishta,
    Thjesht je rrit!


    PUTHJA E ZOGJVE ASHT
    NË FORMËN E KANGËS

    Na folme për çamët atë mbramje.

    Ty të shkrepi në krye 
    me kujtue dhe arbëreshët.
    Mandej,
    mue më erdhën ndërmend 
    Romët, 
    qi mësojshin shpejt 
    me ba dashni,
    Qysh në moshë të njomë.

    Ti qeshe si i marrë,
    Kur të thashë 
    se puthja e zogjve
    Asht’ në formën e kangës
    Dhe se humbja e kukullës 
    teme të fëminisë
    Ishte për mue nji kujtim 
    i dhimbshëm,
    Se ajo për mue kish’ pas za 
    dhe shikim.

    N’at çast u ndëgjue zhurma
    e nji avioni 
    afër Belvederes dhe 
    ra heshtje.

    Parandieja më theri zemrën,
    Si gjilpanat gishtat e bardhë 
    e të bukur të nanës teme 
    rrobaqepëse dikur.

    Dhe të thashë,
    Çohu, banu gati dhe ik,
    Para se mos të mundem ma
    Me jetue pa ty.

    Ish’ muaji i trembëdhjet
    I vjetit, si tash e kujtoj.
    Aj’ që e pata pag’zue
    “I ligshti”
    Kur na folëm për shumëçka
    Dhe madej s’u pamë ma kurrë.


    MULLAG’ TË THAME

    Erth’ dimni

    I veshme teshat e trasha 
    Batanija e jorgana i shtruem,
    Lulet na u thanë në ballkon 
    para syve tanë.

    Mbas darket fika driten
    Dhe ndeza qirin e mbetun 
    prej natës Shen ‘Kollit.

    Në terr,
    Njeriu mendon gjana që
    S’i mendon zakonisht.

    E ndiej shijen e venës së bardhë
    Në buzët e mija
    Kur me njana tjetrën i puqi
    Dhe them me vedin,
    në mbramje dimnit si k’to
    A thue më kujton Ai,
    Apo veç puthet me tjera kand…

    Në mendimet e mija sillen
    e p’shtillen dy flut’ra të verdha,
    Të trishtueme për dekje
    Se i gjetën mullagët e thame.

    Edhe vet’ kjava për lulet,
    Simjet

    Por edhe se nji burri të vetmuem 
    e të pashem me të cilin takoheshim
    Në rrugë vazhdimisht,
    Shalli ia zuni frymën pardje
    Dhe kishte dit’
    Që nji korb sillej rreth shtëpisë tij.

    Mesha e dritës u çue në
    Heshtje të plotë.

    Kur të vijë Kallnueri,
    Kurrkush s’ka me kja
    Te vorri i burrit

    Se sot,
    Secili kjan’ vetminë e vet’,
    E rr’non me frikën e ardhjes
    Së korbit rreth shpisë.


     MURGU
     (Largësia)

    Ç’ka asht ndamja, Murg?
    Do hapa ma tutje e dy zemna ma afër.
    Ç’ka asht larg›sia, Murg?
    Dy tri rrug’ m’andej
    e nji shpirt ma k’ndej.
    Ç’ka asht ikja, o Murg, n›kyt jetë?
    Asht prania, bash prania e vërtetë!

    Murg, ç’ka asht qielli?
    Nji qytet ku s’prendon dielli.
    Po atje, ndahen njerzia?
    Jo, n’parriz i mbledh krejt shpia.

    Murg, ç’ka asht shpirti?
    Asht dashnia!
    Ç’ka asht malli?
    Vetë prania!

    O Murg, ç’ka janë vitet?
    Shpirti qi rritet.

    Murg,
    Naten e mirë!
    Nata ndodh me kenë e v’shtirë,
    por mbas saj del ditë e mirë!

    SHKRUAJ NJË PËRGJIGJE

    Ju lutem lini komentin tuaj!
    Ju lutemi shënoni emrin tuaj këtu

    Artikujt më të fundit

    KATEGORITË