More
    KreuLetërsiBibliotekë"Nga jeta e sendeve" poezi nga Adam Zagajewski

    “Nga jeta e sendeve” poezi nga Adam Zagajewski

    Përktheu: Elvana ZAIMI

    Provo t’i thurësh himn botës së gjymtuar

    Provo t’i thurësh himn botës së gjymtuar.
    Ndërmendi ditët e gjata të qershorit
    dhe dredhëzat, pikat e verës rosé.
    Hithrat që, metodikisht, mbulonin dhe një herë
    shtëpitë e braktisura prej atyre që u përzunë.
    Duhet t’i thurësh himn botës së gjymtuar.
    Vështrove anijet dhe varkat e hijshme;
    të mezipritura nga një udhëtim i gjatë,
    ndërsa harresa e njelmët priste të tjerë.
    Pe refugjatët të shkonin drejt askundit,
    dëgjove xhelatët të këndonin me hare.
    Duhet t’i thurësh himn botës së gjymtuar.
    Mbaji mend ato çaste kur ishim bashkë
    në një dhomë të bardhë dhe perdja u përkund.
    Kthehu me mend te koncerti, kur muzika
    shkëndriti.
    Vjeshtës mblidhje lende në park
    dhe gjethet shtilleshin mbi vragat e tokës.
    Thuri himn botës së gjymtuar
    dhe pendlës së hirtë që humbi mëllenja,
    dhe dritës së brishtë që endet, mpaket
    dhe rikthehet.


    Të shkosh në Lvov

    Të shkosh në Lvov. Nga cili stacion shkohet
    në Lvov, nëse jo në ëndërr, në agim,
    kur vesa rrezëllin mbi një valixhe, kur trenat
    ekspresë dhe trenat e shpejtë lindin. Të nisesh
    nxitimthi për në Lvov, natën a ditën, në shtator
    a në mars. Por vetëm nëse Lvovi ekziston,
    nëse mund të gjendet brenda kufijve dhe jo vetëm
    në pashaportën time të re, nëse shigjetat e pemëve
    —plepit dhe frashërit—që ende frymojnë me zë
    si indianët, dhe nëse rrëketë mumurijnë
    esperanton e tyre të errët, dhe gjarpërinjtë e barit
    si shenja të buta në rusisht zhduken
    në zabele. Të paketosh dhe të nisesh, të ikësh
    pa lënë gjurmë, në mesditë, të avullosh
    si çupëzat që u bie të fikët. Dhe rrodhet, ushtri
    të gjelbra rrodhesh, e më poshtë, përnën çadrat
    e një kafeneje vjeneze, kërmijtë kuvendojnë
    rreth përjetësisë. Por ngrihet katedralja,
    e mban mend, ngrihet kas përpjetë, aq drejt
    sa e diela, dhe pecetat e bardha e një kovë
    plot mjedra lënë në dysheme, dhe
    dëshira ime që s’kish lindur ende,
    vetëm kopshte dhe barërat e këqija dhe qelibari
    i qershive të Mbretneshë Anës, dhe Fredroja i padenjë.
    Gjithmonë ka pasur shumë Lvov, askush
    s’ua qëllon dot në të lagjeve të tij, të dëgjojë
    mërmërimën e çdocilit gur përcëlluar
    nga dielli, ndërsa netëve heshtja e kishës ortodokse
    ishte e pangjashme me atë të katedrales, jezuitët
    pagëzonin bimët, gjethe më gjethe, por ato rriteshin,
    rriteshin aq pa zor, dhe ngazëllimi ndeshej pezull
    ngado, në korridore e në mullinj kafeje
    që rrotulloheshin rreth vetes, në çajnikët
    blu, në niseshte, që ishte dhe formalistja
    e parë, në pikëzat e shiut dhe në gjembat
    e trëndafilave. Xunkthe të ngrirë zverdhur ndanë dritares.
    Kambanat binin dhe ajri u drodh, kaushët
    e murgeshave lundronin si grykore ndanë
    teatrit, kishte aq shumë gjindje sa
    iu desh të vërtiteshin pambarim,
    turma ishte e papërmbajtshme dhe nuk donte
    të dilte. Tezet e mia nuk kishin si ta dinin
    ende se unë do t’i ringjallja,
    dhe jetonin kaq plot besim; kaq veç e veç;
    shërbëtorë, të pastër e hekurosur, vraponin të merrnin
    mazë të freskët, brenda shtëpive
    njëfarë zemërimi dhe shpresa të mëdha, Brzozowski
    erdhi si profesor i ftuar, një prej ungjve
    të mi vazhdonte të shkruante një poezi me titull Pse,
    kushtuar të Plotfuqishmit, dhe kishte pra, kaq shumë
    Lvov, sa mend pëlciste ena,
    thërrmonte gotat, përmbytte
    çdo pellg, liqen, tymoste sipër çdo
    oxhaku, shndërrohej në zjarr, shtrëngatë,
    qeshte me vetëtimat, bëhej i brishtë,
    kthehej në shtëpi, lexonte Dhjatën e Re,
    flinte në kanape ndanë një shilteje,
    sa shumë Lvov kishte, ndërsa tani
    nuk ka aspak, rritej pandalshëm
    dhe gërshërët e prenë, kopshtarët e akullt
    siç ndodh përherë në maj, pa pikë mëshire,
    pa dashuri, ah, prit deri sa qershori i ngrohtë
    të vijë me fieret e buta, fushat
    e pamata të verës, domethënë realiteti.
    Por gërshërët e prenë, bashkë me vijën dhe mespërmes
    fijeve, rrobaqepësve, kopshtarëve, censuruesve
    prenë trupin dhe kurorat, gërshërët e mëdha prisnin
    me zell, si një prerje fëmijësh
    përgjatë vijës së pikëzuar të një dreri apo mjellme.
    Gërshërë, mprehëse dhe tehet e brisqeve gërvishtnin,
    prisnin dhe shkurtonin fustanet e fryrë
    të prelatëve, shesheve dhe shtëpive, dhe pemët
    rrëzoheshin pa zhurmë, si në një xhungël,
    dhe katedralja dridhej, përshëndeteshin njerëzit
    pa shamidoret, pa lotë, sa të thara
    buzët, s’do të shihemi kurrë më, sa shumë vdekje
    të pret, pse çdo qytet duhet
    të bëhet Jeruzalem dhe çdo
    njeri Çifut, dhe tani shpejt, vetëm
    mblidh plaçkat, gjithmonë, çdo ditë,
    dhe shko pa frymë në Lvov, tek e fundit
    ekziston, i qetë dhe i qashtër si një
    pjeshkë. Lvovi është kudo.


    Në maj

    Ndërsa ecja në pyll, një ditë maji n’agim
    pyesja, ku jeni, shpirtra
    të të vdekurve. Ku jeni, të rinj
    të zhdukur, ku jeni, tashmë krejtësisht
    të pagojë.
    Një heshtje e madhe mbretëronte në pyll
    dhe ndjeja gjethet e gjelbra tek ëndërronin
    ndjeja ëndrrat e lëvoreve nga të cilat lindin
    varka, anije dhe vela.
    Pastaj, duarduarshëm zogjtë filluan
    të dëgjoheshin, gardelina, mëllenja të fshehura
    në ballkonet e degëve; sekush fliste sipas mendjes së vet,
    me zë të ndryshëm, pa kërkuar gjë, pa
    hidhërim a brengë.
    Aty kuptova se ju jeni te kënga,
    të pakapshëm aq sa muzika, shpërfillës si
    notat, larg prej këtu, thuajse aq sa dhe ne
    prej vetes sonë.


    Nga jeta e sendeve

    Lëkura e ardhur e sendeve është e tendosur
    si çadra e një cirku.
    Mbivendoset mbrëmja.
    Mirë se erdhe, o terr.
    Lamtumirë, drit’ e ditës.
    Jemi si qepalla, thonë sendet,
    përçikim syrin dhe ajrin, terrin
    dhe dritën, Indinë dhe Europën.

    Dhe saora ia nis e flas unë: a e dini,
    o sende, se çka është vuajtja?
    A keni qenë ndonjëherë të untë, të vetmuar, të përhumbur?
    A keni qarë? Frikën, e njihni?
    Turpin? A e dini ju çka është zilia dhe xhelozia,
    mëkatet e falshme që shelbimi nuk i rrok?
    A keni dashuruar herëdokur? Keni ndjerë të vdisni ndonjëherë
    kur natën era shpërthen kanatet dhe ndërkallet
    në zemrën akull? A e keni njohur pleqërinë,
    zinë, rrëshqitjen e kohës?

    Bëhet heshtje.
    Në mur vallëzon gjilpëra e barometrit.


    Miqësi të pamundura

    Ta zëmë, me dikë që nuk është më,
    që ekziston vetëm në letra të zverdhura.

    Ose shëtitje të gjata ndanë një përroi,
    thellësitë e të cilit mbajnë fshehur

    filxhanë porcelani—dhe bisedat mbi filozofinë
    me një student të drojtur ose një postier.

    Një kalimtar me sy krenarë
    që s’do ta njohësh kurrë.

    Miqësia me këtë botë, akoma më e përsosur
    (në mos për aromën e njelmët të gjakut).

    Plaku që gjerb kafe
    në St.Lazare, i cili të ndërmend dikë.

    Fytyra që shkrepin kalimthi
    në trena lokalë—

    fytyrat e lumtura të udhëtarëve që shkojë ndoshta
    në një ballo vezulluese, apo drejt gijotinës.

    Dhe miqësia me veten
    —qyshkur, tek e fundit, s’di më se kush je.

    SHKRUAJ NJË PËRGJIGJE

    Ju lutem lini komentin tuaj!
    Ju lutemi shënoni emrin tuaj këtu

    Artikujt më të fundit

    KATEGORITË