Shqipëroi Loreta Schillock
Dialogu i nëntë
Aktorja dhe konti
Dhoma e gjumit e aktores. E mobiluar me luks. Është dymbëdhjetë e mesditës; grila errësuese e brendshme e dritares është ende e ulur; mbi komodinën e natës flakëron një qiri, aktorja është ende e shtrirë në shtratin e saj me tendë. Mbi mbulesën e krevatit gjenden shpërndarë gazeta të shumta.
Konti hyn me uniformën e një kalorësi të armatosur lehtë. Ndalon te dera.
Aktorja
Ah, zoti kont.
Konti
Mamaja juaj më lejoi, përndryshe s’do të isha…
Aktorja
Ju lutem, uluni.
Konti
Ju puth dorën. Ndjesë… kur hyn nga rrugët këtu… errësira… s’po shoh dot gjë prej gjëje. Atëherë… ja këtu… (te shtrati) Ju puth dorën!
Aktorja
Uluni, zoti kont.
Konti
Mamaja juaj më tha: “Zonjusha ndihet pa qejf… Shpresojmë të mos jetë diçka serioze”.
Aktorja
Asgjë serioze? Isha afër vdekjes!
Konti
Për hir të Zotit, si është e mundur?
Aktorja
Gjithsesi, më gëzon fakti që mundoheni të më vizitoni.
Konti
Në prag të vdekjes! Ju mbrëmë luajtët si perëndeshë.
Aktorja
Ishte vërtet një triumf i madh.
Konti
Madhështor!… Njerëzit mbetën të gjithë të magjepsur. Sa për mua, as që dua ta përmend.
Aktorja
Ju falënderoj për lulet e bukura!
Konti
Ju lutem, zonjushë!
Aktorja
(Tregon me sy drejt një shporte të madhe me lule, mbi një tavolinthë të vogël pranë dritares.) Ja ku janë.
Konti
Ju dje, në kuptimin e vërtetë të fjalës, u mbuluat me lule dhe kurora.
Aktorja
Ato ndodhen ende në gardërobën time. Vetëm shportën tuaj solla në shtëpi.
Konti
(I puth dorën.) Një gjest i ëmbël prej jush.
Aktorja
(Papritmas ia merr dorën dhe ia puth.)
Konti
Por… zonjushë.
Aktorja
Mos u frikësoni, zoti kont, kjo s’ju detyron për asgjë.
Konti
Ju jeni një krijesë e mahnitshme… mund të thuhet thuajse enigmatike. (Heshtje.)
Aktorja
Mendoj se zonjusha Birken është një problem më i lehtë për t’u zgjidhur.
Konti
Po, e vogla Birken s’është problem, edhe pse… e njoh veç kalimthi.
Aktorja
Oh!
Konti
Besoni. Por ama ju jeni një problem dhe unë kam pasur përherë dëshira për probleme. Ka qenë e gjitha një humbje e madhe për mua që nuk ju pashë të luanit më parë.
Aktorja
Vërtet?
Konti
Po. Shkuarja në teatër, zonjushë, është e komplikuar për mua. Jam mësuar të ha darkë vonë… kështu që kur arrin atje, një pjesë e mirë ka mbaruar. Apo s’është kështu?
Aktorja
Atëherë që tani e tutje do të hani më herët.
Konti
Po, edhe këtë e kam menduar. Ose mos të ha fare. Nuk është vërtet ndonjë kënaqësi ngrënia, jo.
Aktorja
Çfarë kënaqësie tjetër ka një plakush si ju?
Konti
Për këtë e pyes veten shpesh! Por ama plak nuk jam ende. Duhet të ketë një arsye tjetër.
Aktorja
Besoni?
Konti
Po. Lulu,[1] për shembull, thotë se jam filozof. E dini, zonjushë, ai mendon se unë zhytem thellë në mendime.
Aktorja
Po… të menduarit, kjo është fatkeqësi.
Konti
Kam shumë kohë, prandaj dhe mendoj thellë. Ju lutem, zonjushë, shihni, mendova, nëse më transferojnë në Vjenë, do të jetë më mirë. Këtu ka argëtim, gjallëri. Por në thelb nuk është ndryshe nga atje lart.
Aktorja
Ku është “atje lart”?
Konti
Atje poshtë, e dini, zonjushë, në Hungari, në atë humbëtirë, ku unë kam qenë zakonisht me shërbim.
Aktorja
Çfarë keni bërë në Hungari?
Konti
Siç jua përmenda, zonjushë, shërbim.
Aktorja
Po pse qëndruat kaq gjatë në Hungari?
Konti
Gjërat ndodhën si ndodhën…
Aktorja
Ama duhet të jetë diçka që të bën të çmendesh.
Konti
Përse? Preokupime, në fakt, ka më shumë këtu sesa atje. E dini, zonjushë, stërvitje rekrutësh, kalërim me Remonte[2]… e kështu që s’mbetet kohë për shëtitje, siç thuhet. Realisht është vërtet diçka e bukur, rrafshnalta; dhe një perëndim i tillë dielli… është për të ardhur keq që s’jam piktor. Ndonjëherë mendoj me vete: sikur të isha piktor, do ta pikturoja. E kishim një në regjiment, një farë Splani të ri. Dinte të pikturonte… Eh, ç’historira të mërzitshme po ju rrëfej, zonjushë.
Aktorja
Oh ju lutem, po kënaqem shumë.
Konti
A e dini, zonjushë? Gjëja më e bukur me ju është që mund të bisedohet këndshëm, e dija këtë nga Lulu dhe kjo është diçka që gjendet rrallë.
Aktorja
Natyrisht, atje poshtë në Hungari, apo jo?
Konti
Kështu është dhe në Vjenë! Njerëzit janë të njëjtë kudo; ku ka më shumë, është dhe rrëmuja më e madhe, veç ky është ndryshimi. Më thoni, zonjushë, ju pëlqejnë vërtet njerëzit?
Aktorja
A më pëlqejnë? I urrej! S’shoh dot me sy askënd dhe as që shoh kurrë ndonjë. Jam gjithmonë vetëm; në këtë shtëpi nuk hyn askush.
Konti
E shihni, e mora me mend, që i urreni njerëzit. Në art duhet të ndodhë shpesh kjo. Kur jeton në zonat e larta… të paktën jeni me fat që e dini pse jetoni!
Aktorja
Kush jua tha këtë? As që e kam idenë se përse jetoj!
Konti
Vërtet zonjushë? Të jeni e famshme… e kërkuar…
Aktorja
Është kjo lumturia?
Konti
Lumturia? Ju lutem, zonjushë, lumturia nuk ekziston. E pikërisht ato gjëra, mbi të cilat flitet më gjerësisht, nuk ekzistojnë… për shembull, dashuria. Edhe ajo nuk ekziston.
Aktorja
Këtu keni të drejtë.
Konti
Kënaqësia… dehja… edhe mundet, askush nuk i mohon… sepse vërtet ekzistojnë. Tani, kur kënaqem… e di se po kënaqem. Ose kur jam i dehur, prapë bukur. Edhe kjo është e sigurt që ekziston. Dhe kur gjithçka merr fund, thjesht merr fund.
Aktorja
(Madhërisht.) …merr fund!
Konti
Por kur dikush nuk jepet, si mund ta them më mirë, sapo të mos i dorëzohet momentit… domethënë kur dikush mendon për të ardhmen apo të shkuarën… gjithçka mbaron në një çast, në çast. Më vonë… ka trishtim… më herët ka mëdyshje… me një fjalë… mund të humbësh fillin, të hutohesh. A nuk kam të drejtë?
Aktorja
(Pohon me sy të zgurdulluar.) Siç duket e keni gjetur kuptimin e gjithçkaje.
Konti
E shihni, zonjushë, sapo qartësohesh për këtë çështje, s’ka rëndësi nëse jeton në Vjenë apo në Pusßta[3] apo në Steinamanger[4]. Për shembull… ku mund ta lë pak kapelën? Ah po, faleminderit… ku e kishim fjalën?
Aktorja
Për Steinamanger.
Konti
Korrekt. Atëherë, siç thashë, ndryshimi nuk është aq i madh. Nëse në mbrëmje ulem në kazino apo në klub, është e njëjta gjë.
Aktorja
Po për dashurinë, ç’mund të thuhet?
Konti
Nëse beson në të, gjithnjë do gjendet dikush që do të të dëshirojë.
Aktorja
Si për shembull, zonjusha Birken?
Konti
Nuk e kuptoj, zonjushë, pse e sillni gjithnjë bisedën tek ajo zonjë e vogël?
Aktorja
Është dashnorja juaj, apo jo?
Konti
Kush e thotë këtë?
Aktorja
Të gjithë e dinë.
Konti
Përveç meje, për çudi.
Aktorja
A nuk luftuat në një duel për shkak të saj?
Konti
Ndoshta… edhe më vranë, por nuk e kam vënë re.
Aktorja
Zoti kont, ju jeni një zotëri i vërtetë; pse nuk uleni më afër meje?
Konti
Me kënaqësi.
Aktorja
Ja këtu! (E tërheq pranë vetes, i shkon me dorë nëpër flokë, me përkëdhelje.) E dija që do të vinit sot!
Konti
Si e dinit?
Aktorja
E dija që dje në teatër.
Konti
Më patë që nga skena?
Aktorja
Zgjohuni, zotëri! A nuk e vutë re se luajta vetëm për ju?
Konti
Jo! Si është e mundur?
Aktorja
Fluturova kur ju pashë të ulur në radhën e parë!
Konti
Fluturuat…? Për hir tim…? Nuk kisha as idenë më të vogël që më vutë re!
Aktorja
Edukata juaj aristokratike është boll për të më bërë të ndihem e dëshpëruar.
Konti
Por, zonjushë…
Aktorja
“Por, zonjushë”… Të paktën hiqeni shpatën tani!
Konti
Nëse më lejoni?! (E heq dhe e mbështet në shtrat.)
Aktorja
…dhe më jepni një puthje, më në fund.
Konti
(E puth, ajo e mban fort.)
Aktorja
Do kish qenë më mirë të mos ju kisha parë kurrë!
Konti
Mua më duket më mirë kështu.
Aktorja
Zoti kont, ju jeni një pozues i vërtetë!
Konti
Unë? Pse e thoni?
Aktorja
Sa i lumtur, mendoni, do ishte gjithkush në vendin tuaj?
Konti
Po. Ndihem vërtet i lumtur.
Aktorja
Mendova se lumturia nuk ekziston. Pse më shihni ashtu? Besoj se keni frikë nga unë, zoti kont!
Konti
Jua thashë zonjushë, ju jeni një problem.
Aktorja
Oh, më lini në paqe me filozofinë tuaj… ejani tek unë. Dhe tani mund të kërkoni ç’të doni… mund të keni gjithçka që dëshironi… Jeni kaq tërheqës.
Konti
Atëherë, mund të kërkoj lejen tuaj, (duke i puthur dorën) që të rikthehem te ju sot në mbrëmje.
Aktorja
Sot… por sonte jam prapë në skenë.
Konti
Pas shfaqjes.
Aktorja
Dhe nuk doni asgjë tjetër?
Konti
Për të tjerat do lutem pas teatrit.
Aktorja
(E fyer.) Mund të luteni sa të doni atëherë, ju i mjeri pozues.
Konti
Mirë, por… kemi qenë kaq të sinqertë me njëri-tjetrin deri tani… mendoj se do ishte shumë më bukur në mbrëmje pas teatrit… më rehatshëm se tani, ku… se pse kam një ndjesi sikur nga çasti në çast do hapet dera…
Aktorja
Nuk hapet nga jashtë.
Konti
Zonjushë, mendoj se s’është mirë ta prishësh me mendjelehtësi para kohe diçka që ndoshta mund të jetë shumë e bukur.
Aktorja
Ndoshta!…
Konti
Të them të vërtetën, dashuria në mëngjes më duket diçka e tmerrshme…
Aktorja
Atëherë, jeni me të vërtetë krijesa më e marrë që kam njohur!
Konti
S’po flas për femrat në përgjithësi… në fund të fundit, përgjithësisht kjo s’ka fare rëndësi. Por gratë si ju… jo, mund të më quani njëqind herë të marrë. Por gratë si ju… nuk shijohen para mëngjesit. Kështu… e dini… kështu…
Aktorja
O Zot, sa i ëmbël që jeni!
Konti
E kuptoni atë që thashë, apo jo? E përfytyroj sikur…
Aktorja
Më thoni, si e përfytyroni?
Konti
Ja kështu… ju pres në karrocë pas shfaqjes. Pastaj shkojmë së bashku për darkë, diku…
Aktorja
Nuk jam zonjusha Birken unë!
Konti
Nuk e thashë një gjë të tillë. Thjesht mendoj se çdo gjë vjen me atmosferën e duhur. Në rastin tim nuk jam kurrë në qejf para darke. Më e mrekullueshmja është kur pas darkës udhëtojmë së bashku për në shtëpi, atëherë…
Aktorja
Atëherë, çfarë?
Konti
Atëherë… varet nga rrjedha e mbrëmjes…
Aktorja
Ejani, uluni këtu afër. Më afër.
Konti
(Ulet në shtrat.) Më duket se nga jastëkët kundërmon diçka si… minionetë, apo jo?
Aktorja
A nuk mendoni se është shumë vapë këtu?
Konti
(Përkulet dhe i puth qafën.)
Aktorja
Oh, zoti Konti, po kjo është kundër programit tuaj.
Konti
Kush foli për programe? Unë s’kam ndonjë program.
Aktorja
(E tërheq pranë vetes.)
Konti
Është vërtet nxehtë.
Aktorja
Vërtet? Dhe kaq errësirë, si t’ishte mbrëmje… (E tërheq ngjitur vetes.) Është mbrëmje… është natë… Mbyllini sytë, po qe shumë dritë për ju. Ejani…! Ejani…!
Konti
(Nuk kundërshton më.)
Aktorja
Si të duket atmosfera tani, pozues?
Konti
Ti je një djall i vogël.
Aktorja
Ç’është kjo që më thua?
Konti
Mirë atëherë, një engjëll i vogël.
Aktorja
Duhet të ishe bërë aktor! Vërtet! Ti i njeh mirë gratë! E di se ç’do bëj tani?
Konti
Çfarë?
Aktorja
Do të të them se nuk dua të të shoh më kurrë.
Konti
E përse?
Aktorja
Kurrë më! Je shumë i rrezikshëm për mua! Ti e bën femrën të çmendet. Tani, qëndron këtu para meje, sikur të mos kishte ndodhur asgjë.
Konti
Por…
Aktorja
Mos harro, zoti kont, sapo ju dhashë gjithçka.
Konti
S’do ta harroj kurrë!
Aktorja
Po për sonte mbrëma, si do bëjmë?
Konti
Në ç’kuptim?
Aktorja
Pra, doje të më prisje pas shfaqjes së teatrit…?
Konti
Ah po, le të themi, për shembull, pasnesër.
Aktorja
Ç’do të thotë kjo, pasnesër? Ishte fjala për sot.
Konti
Sot s’do kishte shumë kuptim.
Aktorja
Eh, plakush!
Konti
Nuk po më kupton. Dua të them se ka të bëjë, më shumë se me gjithçka tjetër, me shpirtin.
Aktorja
E ç’më intereson shpirti yt?
Konti
Më beso, ka shumë rëndësi. Jam i mendimit se është e gabuar kjo mënyrë e jotja e ndarjes…
Aktorja
Më lër në paqe me filozofinë tënde. Nëse dua diçka të tillë, e lexoj në libra.
Konti
Nga librat s’mësohet kurrë.
Aktorja
Kjo është e vërtetë! Prandaj duhet të më presësh sot në mbrëmje. Për sa i përket shpirtit, do biem në një mendje… ti maskara!
Konti
Mirë, nëse më lejon, do pres në karrocën time…
Aktorja
Jo, do presësh këtu në shtëpinë time…
Konti
…pas shfaqjes.
Aktorja
Natyrisht.
(Konti rivendos shpatën.)
Aktorja
Ç’po bën?
Konti
Mendoj se është koha të largohem. Si për një vizitë joformale më duket se ndenja paksa gjatë.
Aktorja
Atëherë, sonte në mbrëmje le të jetë vizitë formale.
Konti
Ashtu?
Aktorja
Ma lër mua të kujdesem për këtë. Dhe tani më jep edhe një puthje, ti filozofi im i vogël. Pra, o joshës… o i ëmbli vogëlush… o tregtar shpirtrash, o panterë. (Pasi e puth fort disa herë, e largon me forcë.) Zoti kont, ishte një nder i madh për mua!
Konti
Ju puth dorën, zonjushë! (Te dera.) Mirupafshim.
Aktorja
Tungjatjeta dhe të fala Steinamangerit!
Rl Boocks
Bruksel, Dhjetor 2021
[1] Emri është në fakt Loulou: rrjedh nga frëngjishtja dhe është formë përkëdhelëse e emrit Louis ose Louise. Përdoret edhe në kuptimin: shpirt, zemërushe.
[2] Remonte: rrjeth nga frëngjishtja dhe përdoret për kuajt të rinj të ushtrisë; është një term i përdorur në stërvitjen klasike të kalërimit.
[3] Hungarisht Puszta: krahinë me livadhe të gjëra në Hungari.
[4] Qytet provincial hungarez, shtrihet në perëndim të Austrisë dhe nuk ndodhet shumë larg Vjenës.
