Dikujt, drita e diellit i ka mjaftuar të vrasë një arab. Mua, akoma jo. Gjithë çka ajo më jep është përgjumja e lëmyshët buzë zhegut përvëlues në ndonjërën nga datat e korrikut apo të gushtit. Qepallat, ulur lehtë si puthje mes dy palëve të qerpikëve, frikësuar nga ajo çka mund të vijë më pas, fshehin tablonë e ëndrrave mbuluar prej tisit të hollë të dëborës ku luhet festivali i ngjyrave. Ngashnjimi i tyre krijon format e buzëqeshura të cilat, veç ekuacioni që llogarit në ç’nivel fizikja shndërrohet në metafizike mund t’i shpjegojë. Por për fat të keq, ky ekuacion nuk ekziston ndaj jam i detyruar të provoj ta shtjelloj të gjithën nëpërmjet letërsisë. Ti si lexues s’ke pse më beson më tepër nga sa do të besosh ndonjë tjetër tekst ku thuhet se shumëzimi i dyshit me veten nuk sjell rezultat të njëjtë me veprimin ku X na jepet si +.
Thyerja e valëve të detit buzë bregut shkëmbor, në vetvete nuk bën zhurmë. Njëlloj si vetëtima, ato thyejnë shkëmbin copat e të cilit, kur bien rrëzë trupit të dikurshëm, cingërojnë atë çka shumëkush pret ta dëgjoj duke vënë në vesh guaskën e një gaforreje të pafat. Edhe ëndrrat, kur shfaqen në pjesën e pasme të qepallave nuk na emocionojnë, por damarët e asaj të fshehte, sa herë ulen e ngrihen, ngacmojnë syrin duke sjellë përjetimin fizik të diçkaje që nuk i përket asnjë galaktike të asnjë niveli as në ndonjë univers paralel.
Sa akoma isha zgjuar, frika dhe xhelozia patën mrrudhur vetullat e trasha duke më qëndruar përballë. Saora, gjumi më mori dhe të dyja pësuan metamorfozën e zhurmshme të ëndrrës: xhelozia u kthye në kujtesë dhe frika në shpresë. Por nuk ka asgjë më të rrezikshme se të shpresosh në diçka e cila tani i përket kujtesës. T’i japësh së shkuarës të ardhme është sa mosdije, aq edhe infantilitet. Ama në ëndrra, sikurse çdo gjë tjetër, edhe kjo lejohet.
Nga shezllongu ngjitur, një dorë rrëshqiti në ajër dhe u ngërthye mes gishtave të mi hollakë e të gjatë. Sytë pas syzeve të zeza xhamëtrasha mezi dallonin e kujt ajo ishte. Ç’është e vërteta, veç prekja mjaftoi ta njihja por edhe në ëndrra, disa gjëra është e vështirë t’i besosh. Një kuvendim me gjyshin e vdekur para trembëdhjetë vjetësh është normal, por të ndjerit e dorës së asaj rreth së cilës ke vite që shkruan si e imagjinon kur e hedh grepin e shqisave në të shkuarën, asnjëherë nuk shihet si tejzë me të cilën thuret mësalla e normales.
Nuk mund të bëja dot asgjë. Isha ngrirë përballë diçkaje që prej kohësh prisja të më shkrinte ndaj e vura re kufirin gati të paqenë mes mbijetesës dhe jetesës. Trekëndëshi i Pink Floyd më rrinte i varur mbi kokë dhe vija e dritës që nisej prej syve të saj, para se të përplasej në të mitë shpërhapej ylbershëm mëspërmes tij. Zëri i’u zvarrit nëpër të plot shqetësim, si Tetida kur takoi Zeusin t’i ankohej për të birin:
“Andreas, më ka marrë malli.”
Kaq tha para se të më shtrëngonte dorën edhe më fort. Shpesh, një fjalë e saj ishte brinja nga ku krijoheshin Evat e mia. Pastaj, ato jetonin në të njëjtën kohë me të dhe kjo më intrigonte jo pak sa herë para ekranit pa jetë të kompjuterit, koloninë e Evave e lëshoja fushave të romaneve. Kur te “Pragu i braktisjes”, Anjeza po vizitonte Madridin me Noenë, ajo çfarë po bënte? Po kur Leticia dhe kunata e saj çuçurisnin kushedi se çka te “Marrja e gjakut”, ajo me kë ishte? Ndoshta diku mund të takonte dikë të cilin diçka e lidhte me personazhet e lindura nga shtati i shprehsisë së asaj sygalaktike prej ku, sa herë lëshonte rrufe shikimi, binin kometa rënduar nga faji i dëshirave të shprehura që kurrë nuk u realizuan.
Para se të kthehej në të shkuar, asnjë e tashme nuk më dukej sikur e merrte kuptimin prej saj. E tëra e kishte bërë pjesë integrale të vetvetes, ndaj kurrë nuk e shquante të ndarë. Veç kur u kthye në mungesë, iu kuptua rëndësia dhe e tëra u ridimensionua duke e kthyer mungesën në qëllim.
Në këtë pikë, unë e tradhtoj vetveten. Për mua, mungesa është mjet me anë të të cilit arrij qëllimin letërsi ndërsa për të tërën (çka ndokush mund ta quaj edhe un-i, ndonëse personalisht mendoj që un-i si thelb është ajo çka e bashkon në një të vetëm homosapiensin, jo ajo çka e ndan llojin në individë), mungesa është qëllim në dobi të të cilit është gati të vendosë çdo mjet, përfshirë edhe letërsinë. Ky konflikt i heshtur gjer në tmerr, do të thoshte ndonjë dishepull i Fromm-it, sjell ëndrra të këtilla.
Më trishton fakti se duhet ta vazhdoj tregimin. Deri para fjalisë paraardhëse ishin fiks 777 fjalë. Po të ishin 666, do ta lija me aq, por jo. Djalli, më shumë fshihet në fat sesa në ferr.
Sigurisht, kur u zgjova nuk e pashë gjëkundi. Isha vetëm, kruspulluar si midhje në guaskën gati të mbyllur. Dëshira për të zbuluar ç’gjendet jashtë nuk mundi ta mposhtë frikën e të zhvendosurit në një hapësirë ku jam i pambrojtur nga shikimi i saj, tejshpues si sfurku i Poseidonit.
Kam bindjen se koha përsërit vetveten. Asgjë e re, qysh pas lindjes së Krishtit, nuk bën hije mbi dheun tonë. Gjithçka ose është jetuar, ose është treguar që më parë. E vetmja meritë që risitë kanë: të qenurit qesharake. Praktikisht, e gjitha është një tërësi ciklesh të njëjtë që kryhen në orbita të ndryshme.
Si u ndje Helena kur kaloi portat Skeè? E lirë? Jo, nuk gjendej në vendin e saj! E robëruar? Jo, gjendej përkrah dashurisë! A u kthye ajo një një robinë të lirë? Për një të tillë grua u përgjakën gjithë ata vise nën atributet e Zeusit, vrenjtësi dhe kthejlltësi?
Po Brizida, përse doli e mërzitur nga çadra e Akilit kur u nis drejt asaj së Agamemnonit? A nuk ishte njëlloj, robinë nën të dyja hijet? Apo edhe në robëri gjendet njëlloj gëzimi kur e keqja më e vogël është rrethaku brenda të cilit liria humbet përballjen me skllavërinë? Kjo është shumë pak nga sa vërtetë ka mundësi njeriu, do të thoshte shekuj më vonë Frankl-i, por bota e Homerit duket se deri aty arrinte.
Tani rrokullisemi te bota ime e cila vetveten e tregon në kohë. Unë, Sizifi që e rrokullis atë drejt majës së thepisur të plotnisë. Dikur mendoja se do ta arrija.
Koha ime nuk ofron Helena si objekte për luftra rreth të cilave mund të shkruaj, por as Brizida që shpresojnë edhe kur shpresa u tretet ndër bernavekët e fatit që u veshin perënditë, ndaj nuk kam për çfarë të shkruaj, përposë një ëndrre të parë atë drekë të ngrohtë vere nën diellin e shtriqur sa gjerë, gjatë prej lodhjes.
Patroklit dhe Akilit, kur janë në beteja, ndaras njëri prej tjetrit, Homeri herë pas here u drejtohet në vetën e dytë. Edhe unë, ndonëse nuk më përqaset asesi ndonjë dëshirë për të qenë i verbër, dua të sillem si ai. Patrokël nuk kam; Akil jam vetë. T’i drejtohem vetes në vetë të dytë?
Të mbledhur bashkë si një masë homogjene, mendimet gërgasin perceptimet… Duhet të ndaloj! Gurgullima thithëse diku jashtë kokës më thërret duke mbajtur para duarve një lloj mankurti i cili nuk thith kujtesën por produktin parësor të mendjes. Marr t’i drejtohem, pa kuptuar se fryma ime e largon porsi re të kallamsheqertë.
I lodhur, me sy të skuqur nga djersa që rrëshqet prej vetullave, ngrihem e nisem drejt detit, shpresëplotë se diqysh, të qenurit pjesë e tij edhe për fare pak, do të më qetësoje. Pulitshëm, sytë më shfaqin një burrë me mjekërr të bardhë i cili rrëshqet prej reve në prehrin e shkumës së dallgëve. Sytë e saj qenkan shndërruar vërtetë në Poseidon dhe shikimi, i ndrydhur gati për t’u lëshuar i qenka njësuar te sfurku. Kushedi ç’Olimp i madhërishëm është ndërtuar me shqisat e saj.
Heq dorë nga noti dhe shtrihem në rërë ku vendos të prehem qetësisht deri kur të largohem si alpinist.
