Kur u rrasëm në këmbë të malit, mjegulla u trash. S’e dalloje trungun e pishës dy pëllëmbë larg hundës. Mos u tremb, i them Fabianit. Bjeshkët shfaqin fillimisht anën e zymtë. E ëmbla vjen mbrapa. Polina lëshuar pas në ndenjëse, fle ose bën sikur. Mjekra e vockël ngritur. Me një ndriçim të brendshëm, si vezë zogu.
Edhe tema, për të cilën do të shkruajnë, se qysh m’u duk, si nëpër mjegull. Gjurmët e komunizmit, tridhjetë vjet pas: vraga të qarta apo kujtime që veniten?
– Gjithsesi mos u druani. Makina ka drita të verdha. S’është nevoja për gjilpërë e për alkool.
Polina përmendet. S’e kuptova metaforën.
– Fli, fli. Je vajzë Parisi ti. Nuk është metaforë.
I tregoj një ndodhizë të hershme, kam qenë gazetar i ri. Na zuri rob mjegulla diku në grykë të Vjosës. Udhëtonim me një Gaz të vjetër rus. Gazi s’kish drita për mjegull. Ia gjejmë anën, thotë shoferi. Shoferi qe burrë në moshë. Fut në alkool një gjilpërë, shpon gishtin me të e i lyen fenerët me gjak. Na merr të ligat mjegulla!
– Uf! Polina më këqyr me dyshim.
– Mjete rrethanore, e di nga ushtria, tha shoferi. Ju jeni frutha, nuk merrni vesh.
– Shpirti praktik, thotë Fabiani, pa e lëshuar telefonin. Se ç’shikon në të, luan ose e mban kot në dorë.
Polina ngul sytë te pasqyra.
– Kemi dikë mbrapa.
– Ndonjë ari.
– Ti mahitesh. Është një send i çuditshëm.
Edhe Fabiani picërron sytë te xhami. Përnjëmend, shih!
– Mos na ha kallukanxha!, them, duke prerë timonin.
Ndodhemi në kthesë. Ecim me hap këmbësori. Mund ta grah makinën dymbëdhjetë orë rresht, tha Polina, kur hymë në gdheishtë. Por kurrë nëpër këtë det mjegulle. Janë rrugë që nuk i njoh. Fabiani luajti kryet, as unë.
– Ç’është kalukanza?
– Bishë. Kur mjegulla lidhet nyje, rri në bark të saj. Ti mos u tut, Polinë. Vajzat i ka xhan, i kursen.
Ajo hazërxhevap:
– Druhem për ty!
Fshirëset e makinës dihatin. Mjegulla ndesh ngrohtësinë e xhameve, shndërrohet në ujë. Sendi i çuditshëm nuk duket më. Qe rremendje pamore, iluzion optik? Po ngjitemi drejt majës, apo jo?, thotë Polina. Mjegulla është e rëndë, shtrohet në luginë. Në qafë të malit hollohet, nuk ngrihet lart.
– Nuk dihet. Mjegulla në majë mund të jetë në trajtë resh. Resh të dendura.
Polina rehatohet rishtazi për gjumë.
Fabiani reciton me zë të ulët dy vargje për mjegullën mbi liqen. Poezi e Hygoit, thotë. Kemi hyrë në një tërthore.
– Po na ndjek prapë, thotë Polina.
Prapa nesh dihat një qenie pa trajtë. Përvijohet pjesërisht, humb, rishfaqet hajthëm. Rrangallë, në formën e një arke gjatuce. Ose të. Fabiani e le fjalinë përgjysmë, do me shmangë një fjalor zie. Sendi ngjan si kamion i vogël, pa kabinë.
– Pamje e jashtëkohshme! Si mund të ecë pa njeri? Kërcen si pula kryekëputur.
Kamioni pa krye na afrohet fort. Ndihet një krismë e mbytur. Na ra? Makina jonë nuk u tund. Sendi që na ndiqte është shembur në një gropë rruge. Me gjasë ngeci.
Një shigjetë llamarine në të djathtë tregon një emër katundi. Pres timonin dhe shmangemi në rrugën e ngushtë, të gërryer prej shirave. I fik fenerët, le të kalojë, të na hiqet qafe. Kamioni pa kokë lëshohet rrugës kryesore, me kërkëllimë. Nuk është gulçim motori, ai s’ka motor. I kërcasin brinjët. Prit kur të zhgojohet. Të shndërrohet në grumbull hekurishtesh, në mjedis të rrugës.
– Lavdi Zotit, shkoi!
Polina merr frymë e çliruar. Ve dorën në zemër.
Nga ç’kohë vjen ky send, si dreqin ec? Si ngjitet, si i merr kthesat? Një karroceri e rrenuar. Pa timon!
Udha përdridhet, tërë leqe. Prej majës derdhet një përrua, mbi përrua një urë. Karroceria është ndalur bash në hyrje të urës. Është përplasur në një mur betoni. E hëngrëm, ngelëm këtu! Nuk di si përbirojmë përskaj dhe e shohim vetën në anën tjetër të përroit. Ti ua kaloke shoferëve të Les routes de l’impossible, më thotë Fabiani. E ndjek kanalin France 5?
– Atyre? Ata janë shoferë që s’u afrohet kush, Fabian. Ky kamion kokëprerë, mbase.
Përballë ia beh një makinë me targa zyrtare. Kalon shpërfillshëm. As sytë nuk ia lëshon mjetit të kurthuar te ura. Në krah të kundërt mbërrin një furgon ding me udhëtarë. Rrëshqet maturisht, pa u ndier. Karakatina s’i bën kujt përshtypje.
Po kapemi në qafë, kur Fabiani pyet a ka bunkerë në këto lartësi. Polina nuk le kohë me iu përgjigjë.
– Po vjen prapë!
Kërr-kërr, balestrat e thyera.
Ia lëshojmë rrugën.
– Pi një met raki, i them Polinës. Ta përmirëson humorin, jepi edhe Fabianit. Aty në çantë ke gota njëpërdorimshe.
Fabiani e ka ende shishen në dorë, kur parakalojmë. Karroceria mbetet skaj një guri kilometrik të thyer. Mbi rrugë dëgjohet një zhurmë e butë, pup, pup. Pothuajse ritmike. Sikur po dirgjet dikush pyllit, me të kërcyer. Nuk është gur, guri lëshohet hovshëm, përplaset me ç’t’i dalë përpara. Kësaj here ngjan se është përnjëmend arushë. Dashtë Zoti, jo me këlyshë! Atyre nuk u them gjë. Edhe në u thënsha, Polina e merr për mahi.
Mbrapa shpine sërish sharabajka e çartur. Me trokëllimë. Na parakalon. E arrijmë. Mbetet pas. Na arrin. Sa del para, mbetet mbrapa prapë. Dhe para prapë. A thua ka punë me ne?! Dalim në një patalog. Po i afrohemi qafës. Mjegulla është rralluar disi, është krehur nëpë hala.
– O Zot!, lutet Polina. Më bëjnë sytë apo është, domethënë nuk është kamion? Këqyreni. Duket si njeri!
Sendi që ngjante me një karroceri të mbaruar, lëviz si qenie njerëzore. Qenka përnjëmend qenie njerëzore. Ec kálas, këmbadoras. Nuk i shihet koka kund. S’ka krye apo e ka shti kryet mes shpatullave diku, si breshka që e fsheh brenda zhguallit? Jo, nuk paska fare kokë!
– Është ditë apo natë? Paska rënë shumë borë.
Zëri del prej tij. Ndoshta mjegulla e rrastë i duket si borë.
– Po mundohem me hy në kohë, flet prapë. Ku është koha? Nuk po e gjej.
Muri i mjegullës bëhet më i rëndë.
– Gjithçka e kësaj bote është vendosur në kohë. Edhe mendimi. Si mund të jesh ti jashtë kohës?
Polina fillon me e regjistrue. Në të njëjtën kohë shkruan ngutshëm në laptop.
Udhëheqësi ynë i kishte punët grurë me atë tjetrin, thotë zëri. Putheshin në buzë. Ndërsa ne jo. Ne s’i kishim aq grurë. Ai tjetri s’na kish dashur kurrë. Na kishin vrarë e copëtuar. Dhe. E mallkova. Atë e mallkova. Njeriun, me të cilin i pari ynë puthej në buzë. Vdektë në vend marshalli!, thashë. M’i vunë prangat, kërk. Më dënuan, tridhjetë vjet në quk të burgut. Pa u mbushur motmoti më lëshojnë, dil, shko në shtëpi! Do të ketë ndërhyrë marshalli, që më liruan? Rroftë marshalli!, thirra i lumtur. Qielli kërciti, u ça dyzash. Për të dytën herë prangat. Poshtë marshalli! – në burg. Rroftë marshalli! – në burg. Dy udhëheqësit që putheshin në buzë qenkeshin armiqësuar për vdekje. Ku me e ditë unë i ngrati. Në birucë muret s’kallëzonin gjë. Druheshin me folë.
Karroceria në trajtë robi rivihet në lëvizje. E plakur, i merret fryma.
– Po tashti, ç’mbret është këtu?, thotë me zë të ngjirur. Është rroftë apo vdektë?
– Mbret? Këtu s’ka mbret.
– Si s’paska mbret! Kush ma mori kohën time, pse nuk ma kthejnë? Dua kohën që më takon. Kohën pa rroftë, pa vdektë.
Fabiani e lëshon telefonin nga dora. Nuk e fsheh mërzinë:
– Këtu s’paska valë!
