Sidi (fragment)
Pierre Corneille (1606-1684)
AKTI II, SKENA IV
DON DIEGU
O turp! o ditë e zezë! u shofsh, moj pleqëri!
Gjer sot mos kam jetuar veç për kët’ poshtërsi?
Në fushat e betejës mos vallë unë u thinja
Të shoh brenda një dite të fishken aq dafina?
Ky krah, të cilin Spanja sodiste me nderim,
Ky krah, që sa e sa herë shpëtoi perandorinë,
Dhe fron’i mbretërisë sa ish ai s’u lua
Në balt’ sot të më lërë e s’bën asgjë për mua?
Oh, sa më qan kjo zemër për një lavdi të shkuar!
Veprën e kaqë ditëve një ditë e ka rrënuar!
Kjo shkallë ku u ngrita ç’ma prishi lumturinë,
Nga nderi im i shtrenjtë bie si në greminë.
Atje kur të arrijë un’ Kontin ta shikoj
Të vdes pa marrë gjakun, ose me turp të rroj?
O Kont, guvernator i princit ji ti sot,
Se një njeri pa nder kjo gradë s’pranon dot;
Edhe zilia jote që më varros të gjallë
Dhe pse mbreti më zgjodhi, më zbret nga ajo shkallë.
Dhe ti, e trimërive o vegël lavdiplotë,
Por sot e trupit akull veç një stoli e kotë,
O shpatë e lemeritshme kur të vërtitja unë,
Që, kur ma muar nderin s’më hyre aspak në punë,
Shko, ikë tani shpejt nga kjo dorë e pështire,
Kalo, për të shpaguar në dorën më të mirë!
SKENA V – (Don Diego, Don Rodrigue)
DON DIEGU
Rodrig, a më je burrë?
DON RODRIGU
Veç teje kush të dojë
Të vijë e ta provojë!
DON DIEGU
Të lumtë ajo gojë!
Por dhembjen s’ma shëron, o bir, ky zemërim!
Në pezmin tënd fisnik e njoh sot gjakun tim!
Gjithë rinia ime rilind në këtë flakë,
Pa eja, bir, pa eja që të shpagosh tët atë,
Pa eja ma laj turpin.
DON RODRIGU
Çfarë turp?
DON DIEGU
Shuplakë e shkretë
Sot nderin e shtëpisë na nxin, o bir, përjetë:
Atë që pat guximin s’e lija, besa, gjallë,
Por pleqëri e zezë nuk mundi t’i bëj’ ballë!
Dhe shpatën që kjo dorë e zonja s’është ta mbajë
Ja ku ta jap, o bir, që turpin të na lajë!
Më një kapadai shko të luftosh ti fill,
Se vetëm gjaku e lan një poshtërim të tillë.
Vra, o vdis. Por ki mendjen, mos u hidh me rrëmbim:
Armiku që të jap, ta dish, ësht’ burrë trim;
Gjithë gjak e gjithë pluhur me sytë e mi e kam parë
Kur kallte lemerinë ndër mijëra ushtarë;
Kam parë si vërsulej e hidhej drejt në sulm,
Edhe ta dish, jo veç që ësht’ luftar plot zulmë,
Jo veç një trim i madh në fushat e betejës, Por ësht’…
Në shpirt kam një të fshehtë
Feux Arvers (1806-1850)
Në shpirt kam një të fshehtë dhe një mister në jetë;
Një dashuri e zjarrt’ në çast m’u ndez në gji;
Brenga s’më ka shërim, andaj e mbaj të fshehtë,
Edhe ajo që e ndezi misterin nuk ma di.
Oji! Posi një hije nga pas un do t’i rri,
Ngaherë pranë saj, por prapë fill i vetë,
Gjersa një ditë sytë un’ do t’i mbyll përjetë
Pa thënë gjysmë fjalë nga gjithë kjo dashuri.
Ajo, që Zoti e bëri të butëzë si shtjerrë,
Udhës do të kalojë pa vënë re, pa ndjerë,
Se ne çdo hap të saj ky shpirt do psherëtijë.
Besnike ndaj kurorës, e pastër, e kulluar,
Do thotë këta vargje pasi t’i ketë kënduar:
“Cila të jet’ kjo grua?” dhe kurrë s’do ta dijë!
Fedra (fragment)
Jean Racine (1639-1699)
AKTI I, SKENA III (Fedra, Enona)
FEDRA
Rrënjët më thellë, Enonë, i ka kjo brengë e shkretë.
Me djalin e Egjeut sa lidhur qesh’ përjetë,
E lumtur dhe e qetë kujtoja do jetoj;
Armikun tim krenar Athina ma tregoi.
E pashë, u skuqa, u zbeva, mbeta si e zalisur,
Si valë u ngrit hutimi në shpirtin e trallisur;
M’u errën sytë e ballit dhe goja m’u nemit,
Akull m’u bë gjith’ trupi, njëherësh m’u zhurit.
E njoha Afërditën dhe zjarrin shkatërrimtar
Në gjak që më kish ndezur shpagimin për të marrë.
Në lutje të paprera kërkoja ngushëllim.
Një tempull i ndërtova, e stolisa me durim;
Ngahera me viktima siç isha e rrethuar
N’gjitë e tyre kërkoja mendjen time t’hutuar;
Por zjarri i dashurisë po digjej si më parë.
Më kot dogja, e mjera, temjanin mbi altarë:
Kur emrin e Hyjneshës shqiptonte zëri im
Un doja Hipolitin; e shihja pa pushim
Atje, afër altarit, dhe zotit që s’guxoja
Emrin që t’ia përmend të gjitha i blatoja.
Nuk doja që ta shihja fytyrën që më vret,
Por sytë e mi e shihnin tek tiparet e t’et.
Ahere zjarrin tim un’ desha që ta shuaj:
Armikun që e doja e bëra që të vuaj’;
Atë që e adhuroja kërkova ta mërgoj,
Posi një njerkë e keqe veprova kësisoj:
Mërgimin e tij e desha, britmat e mia u shtuan
Dhe nga krahët e t’et të birin e larguan.
U lehtësova, Enonë, dhe me ikjen e tij
Nisa t’i shijoj prapë ditët në qetësi.
E mbyta brengën time, martesës iu nënshtrova
Edhe atë që doja që ta martoj kërkova.
O ç’fat i zi! Të kota të gjitha masat qenë!
Im shoq një ditë e solli të birin në Trezenë,
E pashë prapë armikun q’e kisha nisur lark
Dhe plaga e pezmatuar filloi të rrjedhë gjak;
Dhe zjarri i dashurisë, në rrembat i tulitur,
Gjith’ trupin e dërrmuar tani ma ka zhuritur.
Për krimin tim, Enonë, kam marrë lemerinë,
Sot jetën e urrej, urrej dhe dashurinë.
Me vdekjen doja nderin ta mbaj’të pacenuar,
Një dashuri e turpshme të mbetej pa zbuluar;
Por lotët që ti derdhje nuk munda t’i duroj;
Të thashë të vërtetën dhe bëra mirë, besoj.
Veç dije, Enonë e dashur, se vdekja më afrohet;
Mos më qorto që shpirti më shumë të dëshpërohet,
Dhe kot mos u mundo të lidhësh me kujdes
Fillin e jetës sime që m’u këput në mes.
Rri urtë o Brenga ime
Charles Baudelaire (1821-1867)
Rri urtë o Brenga ime dhe falmë qetësinë;
Ti mbrëmjen e kërkoje, ja tek po zbret tani;
Pëlhurën mbi qytet të mugëtit po e shtrin,
Disave u sjell paqe, të tjerëve mërzi.
Kur turma e ndyrë e njerëzve, që veç dëfrime dinë,
Të fshikur nga kamxhiku i Epshit në gosti
Të poshtër zhgryhen krejt ndërsa pendime u vijnë,
O Brengë, nëma dorën, me mua eja e rri.
Larg tyre. Shih si kërrusen gjith’ vjetët e harruar,
Lart nga ballkoni i qiellit me petka të vjetruar,
Si ngrihet Mall’i hidhur nga ujrat buzëgaz;
Nën urë Diell i mekur si bje kur vjen ndajnata
Dhe, si qefin në Lindje, nga hijet ndjekur pas,
Dëgjo, dëgjo, e dashur, si ecë e ëmbël Nata.
