Ra gjatë zilja e telefonit, por Artani s’kishte dëshirë të flisteme njeri. Po shkruante një tregim për dashurinë e tij të parë. Përse pikërisht tani? As vetë nuk e dinte. Kishte disa ditë që fytyra e asaj i shfaqej orë e çast dhe s’i shqitej. Po mundohej t’i bënte portretin, ashtu siç e kishte njohur dikur, ndërsa cingërimae telefonit nuk e linte të qetë. Më në fund e ngriti pa qejf receptorin, teksa me dorën tjetër vijonte të shkruante.
– Alo!… Dalloi një zë dikur të njohur, por tepër të largët, gatitë harruar. Ai u përqeth. Ishte zëri i saj! I ndrojtur, i dridhshëm, i butë.
– Arta? pyeti ai me mëdyshje.
– Ah, më njohe! Më vjen mirë, që s’ma paske harruar zërin, – iu gjegj ajo.
– Jo vetëm zërin, tha ai.
U bë një heshtje, ku zor se hynte fala.
– Kanë kaluar dyzet vjet pa u parë dhe pa u dëgjuar, tha ajo. Në zërin e saj nuk kishte qortim, por ndihej një lloj brenge.
– E çuditshme! Sa të kisha në mendje!- u përgjigj ai.
– Vërtet?
– Edhe unë.
– Si është e mundur, në të njëjtën kohë! – u habit ajo.
– Në të njëjtën kohë…, përsiati ai.
– Të kam menduar shpesh, por sot nuk munda t’i rezistoja tundimit…Nuk e di se ç’më ndodhi, ndoshta një çmendje, – foli si nëpër ëndërr ajo.
Ra sërish një heshtje, që u duk e gjatë, e mundimshme, e frikshme.
Të dy qëndronin të pagojë në skajet e një filli të padukshëm komunikimi njerëzor. Dëgjohej vetëm dihatja e lehtë e saj. Ai ia ndiente frymën. Deshi ta pyeste për shumë gjëra: si ishte me shëndet, ku kishte qenë gjatë kësaj kohe, ku ishte tani, po s’dinte
nga t’ia niste. Kishte rrjedhur afër gjysmë shekulli kohë pa u parë dhe gjithçka kishte ndërruar, veç zërit. Sigurisht edhe pamja e saj. Si do të ishte tani, që i kishte shkelur të gjashtëdhjetat? Një Zot e di!
– Ç’po mendon? e theu ajo heshtjen. Për ty, ia ktheu ai. Konkretisht, për çfarë? ngulmoi ajo. Për portretin tënd. Po shkruaja diçka për ty dhe të përfytyrova. Për çudi, e ruaja të gjallë imazhin tënd, tha ai. Oh, sa kam ndryshuar! psherëtiu ajo. Mund të mos më njohësh… S’është e mundur, kundërshtoi ai. Do të të njihja edhe në mes të një turme, edhe pa të parë. Me sytë e mendjes. Më ke lënë vragë të thellë…
U bë një ndërprerje fryme.
– A dëshiron të më shohësh? e pyeti ajo me një zë të vagëlluar.
Ai nguroi një grimë.
– Kam, si s’kam…
Ajo e ndjeu hezitimin e tij, po nuk e bëri veten.
– Doja vetëm të të dëgjoja zërin. Mjafton edhe kaq, u kapërdi ajo.
– Si të duash, ia ktheu ai.
Biseda në telefon po rridhte pa kuptuar për atje ku kish nisur ndarja e tyre. Ai nuk donte të futej në atë zonë të nxehtë, ende përvëluese. S’kishte dëshirë të shfajësohej apo të fajësonte. Ndoshta edhe ajo nuk donte. Dëshironin vetëm të flisnin e të
dëgjonin zërin e njëri-tjetrit. Ishte një çast virtual, ndoshta i papërsëritshëm.
-A të kujtohet dhurata ime e parë për ditëlindje? pyeti ai, nga që s’dinte ç’të thoshte, por iu duk sikur tha një çilimillëk.
– Posi jo, kujtoi ajo. Një puthje, ndërsa unë prisja një tufë me lule…
Edhe ajo po fliste si një çupëlinë.
– Do të ta sjell, kur të takohemi, e ndërpreu ai.
– Oh, është tepër vonë, belbëzoi ajo. – Lulet, ndoshta, mund të m’i vësh në një vend tjetër…
– Ç’thua, Arta!
* * *
Ata u takuan në një lokal te liqeni. Atje ku uleshin dikur. Porositën kafe dhe po shihnin nga qelqet e dritareve mbarimin e vjeshtës. Gjethet e verdha e të kuqërremta shkëputeshin me mosdashje e dhimbje nga degët thuajse të zhveshura dhe binin, duke u lëkundur mbi barin e zbërdhulët.
Ajo ishte veshur thjeshtë dhe kishte bërë një tualet të lehtë, sa për të sheshuar disi rrudhat. Fytyra e flashkët i qe mpakur. Sytë e zinj i ishin futur më brenda gollave dhe e kishin humbur zjarrin e dikurshëm. Mjekra e rrumbullakët i ishte holluar, ndërsa flokët ngjyrëgështenjë i ishin përhirë. O Zot, sa paska ndryshuar! Ç’bëra që e takova! Më mirë të kisha ruajtur imazhin e mëparshëm, mendoi ai. Edhe ti ke ndryshuar, tha ajo, sikur t’ia kishte lexuar mendimet. Natyrisht, madje shumë, nënqeshi ai dhe rrëfeu me dorë kokën e zbardhur.
Artani po e këqyrte me kujdes dhe tiparet e saj po i dukeshin dalëngadalë siç kishin qenë dikur: sytë bojëdeti, faqet me dy gropëza të hijshme e të lëvizshme dhe buzëqeshja vajzërore.
– Nuk të kam sjellë lule, – tha ai me zë të kithët.
Ajo e vështroi ngultas në sy.
– Kemi nevojë vetëm për një falë të mirë, aq na duhet neve pleqve. Sidomos, kur je ndarë papritur me dikë, të cilin e ke dashur, pa e shqiptuar dot atë, që s’arrin kurrë më ta thuash…
Zëri i saj u këput.
– Më ke falur? mërmëriti ajo pas pak.
Ai ia preku lehtas gishtat dhe ndjeu një drithërimë të lehtë. Mandej vuri dorën e tij mbi dorën e saj të vogël, që dridhej si një gjethe vjeshte në kalimin e erës. Një valë e ngrohtë i përshkoi të dy qeniet. Ashtu si dikur. Flisnin nëpërmjet poreve të gishtërinjve të ndërthurur, që kishin sy, buzë e veshë dhe tërhuzeshin, regëtinin,
përpusheshin…
Ajo kafshoi cepin e buzës së poshtme.
– Jeta është treguar bujare me mua. Kam një familje të mirë dhe një tufë me nipër e mbesa, që më rrethojnë me dashuri. Por e kisha një peng, një boshllëk gërryes, që më sfliste nga brenda…
Ajo e ngriti kokën. Cipëza e hollë dhe e bardhë e fytyrës i kishte marrë një nuancë të trëndafltë. Sytë e zinj i qenë prushuar. Buzët e thara e të plasaritura i lëvrinin mundimshëm.
– Doja vetëm të të shihja për një çast dhe të të kërkoja ndjesë… Nuk pata kurajon të vija me ty, atëherë kur të degdisën larg. Të kam bërë të vuash, të më falësh, por edhe vetë kam vuajtur dyfsh.
Zëri dëftonte gjithë turbullimin e saj.
Bunacë.
-Tashmë u çlirova nga një maraz dhe mund të shkoj e qetë në atë botë. Përndryshe, nuk do të më treste dheu, – ofshau ajo.
– Ç’thua!
Ai u trondit nga thellësia e brengës së saj. Prej dhimbjes nuk vjen asgjë e keqe, mendoi dhe mëria, të cilën e kishte të strukur në fund të shpirtit, iu davarit sakaq.
Dielli i përskuqur po rrëzohej pas kodrave të liqenit.
– Ikim?- pyeti ajo dhe bëri të ngrihej.
– Rrimë edhe pak, – tha ai.
Futi dorën në xhepin e brendshëm të xhaketës për të nxjerrë disketën, ku kishte hedhur tregimin për të. E kapi me dy gishtat, që i dogjën dhe menjëherë e lëshoi.
– Doja të të bëja një dhuratë të vogël, një kujtim të vdekur, por që tashmë s’ka më
vlerë, – i tha. – Në fakt, dhuratën e gjallë ma bëre ti.
Ajo buzëqeshi si dikur dhe iu formësuan lehtas gropëzat e faqeve.
U kthyen në qytet buzëmbrëmjes, duke shkelur mbi gjethet e rrëgjuara të vjeshtës së tretë.
