Kravata e peshkut
Pavarësisht këmbënguljes, ai nuk donte. Spërdridhte bishtin rrëshqitshëm mes gishtave të të zotit, rrëmbyer nga ideja se po bënte rezistencë, por si shumica e rezistentëve, ngjante qesharak. Ndonëse nuk kujtonte asnjë tjetër si vetja dhe mendonte mos ishte banori i vetëm i botës, diçka nga diku i thoshte se ajo copë e shkurtër (për të shumë e gjatë) lëkure me një majë në fund, ishte krejt e papërshtatshme dhe e bënte të dukej jopeshk (barbar, nëse peshku do të ishte jogrek i vjetër).
Me shumë mund, jo prej spërdredhjeve, por nga e qeshura, i zoti ia mbërtheu mes velëzave filispanjën e hollë ku qe lidhur kravata dhe e hodhi sërish në akuarium, kur peshku thuajse po e humbiste frymëmarrjen. Me të marrë veten, u përshtat me mikun e ri. Duke qenë se nuk kujtonte asgjë nga jeta para kravatës, për të ajo ishte një vetvete e vogël që i vihej pas trishtueshëm, duke kërkuar prej tij t’i shpjegonte botën. Një e sjellë e plotë në skajet sferike të akuariumit; aq i zgjaste kujtesa, ndaj pareshtur i tregonte për vendet magjike: rrëpirën e zezë (çka është skaji lindor i televizorit), rrafshinën ngjyrëkafe (çka është tavolina e vogël me tre këmbë, trashëguar nga gjyshi), fundin e botës (çka është faqja e murit ngjyrëblu) dhe pafundësinë e shpresës (çka është pjesa përballë asaj faqeje të murit ku kryesisht, rri familja gjatë ditës). Pastaj ulej në fund, mbështetej në të tillë mënyrë që mos ta mbulonte kravatën dhe i fliste për dritën, të vetmen gjë të pashuar në kokën e tij të vogël. “Ky është dielli!” mendonte se thoshte, pasi kishte harruar aftësinë e komunikimit me të tjerët e llojit të tij. “Kur ndezet, është ditë dhe ne jemi të lirë. Kur fiket është natë dhe vjen peshkatari.”
Qe rritur në akuariume. Fillimisht, pati dalë nga veza brenda një kutie të hekurt me dy ose tre gisht ujë. Nga aty, e morën dhe e hodhën në një akuarium të madh ku rrojti pak, pasi e blenë dhe prej tre vitesh, ose katër, jeton në sferikun të cilin tanimë e njeh si mëmëdheun e tij. Ndaj, është vërtetë e çuditshme ku kishte mësuar për diellin dhe peshkatarin. Me gjasë, e ka me të dëgjuar, po nga kush? Qysh prej peshkut të fundit me të cilin ka bashkëbiseduar, kujtesa e tij është formatuar mijëra herë.
Pak ditë kaluan deri kur ra tërmeti. Qe i lehtë, ndaj të gjithë shpëtuan. Por akuariumi u thye. Një herë, në majë iu krijua një ciflosje e vogël prej tapës së njërës nga shishet me alkool që i rrinin mbi kokë, por kur u mbështet i zoti i shtëpisë në të, pasi i merreshin mendtë, ai u thye i tëri. Peshku ra në tokë dhe flegrat me zor i hapeshin e mbylleshin prej kravatës. Dikush mbushi me ujë një gotë dhe e futi aty ku qe i detyruar të rrinte i kruspulluar, si krimbi në grep. Pastaj e futën në një tas me ngjyrë të kuqe; bota e tij e re të cilën ia shpjegoi kravata që tashmë, në sytë e tij, ishte rritur goxha. E kishte të vështirë ta kuptonte, po i shkonte ajo mbrapa atij, apo ai mbrapa asaj.
Gjërat gjithnjë e më tepër po vështirësoheshin. Askush nuk kishte kohë për një angazhim tjetër. Ranë dakord, si familje, ta largonin peshkun. Por askush nuk mori përsipër ta vriste. Jo, vajza e vogël e futi në një qese me ujë, vegëzat e së cilës i lidhi në timonin e biçikletës dhe duke pedaluar, shkoi pranë liqenit. Ato qenë momentet më të lumtura për peshkun që kuptoi se nuk ishte vërtetë me kujtesë afatshkurtër, por qe kthyer në të tillë pasiqë asgjë e re nuk ndodhte, ndaj detyrohej të sillej rrotull së shkuarës si të ishte gjithnjë e tashme. Dielli i qiellit e magjepsi aq shumë, sa harroi t’i thonte kravatës të vërtetën.
Pastaj, bullduq. Nuk ishte më vetëm me kravatën. Qindra, mijëra si ai, me ngjyrë të njëjtë, krejt ndryshe prej tijës, e rrethonin të frikësuar. Menjëherë iu kujtua gjuha, u foli. Ato u mahnitën, theksi i tij ishte ndryshe dhe sipas tyre, ishte theks mbretëror, prandaj e vunë në krye. Për to, kravata qe shenja dalluese e fisnikërisë së tij.
U tregonte çdo ditë për jetën e mëparshme dhe as që e vinte re kur dikush mungonte, pasi ishin aq shumë dhe të gjithë njëlloj, por secili prej tyre e vinte re nëse ai mungonte pasi ishte vetëm një dhe krejt ndryshe, por veç kur e kuptuan këtë, njohën të ndryshmen. Prandaj i shkuan pranë, i’a tërhoqën kravatën, i’a shkëputën velëzat dhe e vranë. Pastaj vranë njëri – tjetrin, duke luftuar për kravatë. Pastaj peshkatarët vdiqën nga uria. Pastaj u përhap kolera nga trupat e tyre të pakallur mbi dhè. Pastaj erdhën peshq të tjerë. Tisi i jetës ra prore mbi atë vend. Deri kur njëri syresh, diku mes guralecëve, gjeti kravatën. E vuri. Sundoi. E kuptuan se ishte ndryshe. E vranë dhe i morën kravatën. Pastaj vranë njëri – tjetrin duke luftuar për kravatën. Pastaj peshkatarët vdiqën nga uria. Pastaj u përhap kolera nga trupat e tyre të pakallur mbi dhè. Dhe bota u rrotullua pambarimisht rreth boshtit të saj: kravatës së një peshku dhe diellit të saj: halave të një peshku.
Alpinisti
Prej vitesh ëndërronte të ngjitej. S’ishte marrë asnjëherë me aplinizëm, prandaj frikësohej jo pak. Maja, tepër e thepisur, gjithnjë i dukej se do t’i ngulej në zemër, sapo ta arrinte. Madje, shkonte më tej, kur thoshte se as të ulte sytë s’do të mundej: një rrëshqitje e lehtë këmbe, një mbushje me ajër dhe kaq! Pastaj, maja në mes të kraharorit, për ta shpuar tejpërtej.
Por atë prag mëngjesi, kur petku i errësirës nuk ishte mbledhur akoma, i tha vetes se ishte koha e duhur. Ndoshta nga ndonjë forcë e mbinatyrshme, u bind se o tani, o kurrë do ja dilte. Sigurisht, idea se mund të vdiste e frikësoi. Gjithsesi, i tha vetes, në mos e stërmendofshim, ç’është vdekja? Kurrgjë përposë një pikëmbërritjeje, njëjtë si maja e malit. Ne e vonojmë ngjitjen, por harrojmë se ajo, po u shkëput, bie vetë mbi faqen ku jemi kapur ne e, pa pritur e pa pyetur, na ngulet diku mes barkut dhe qafës.
Hodhi hapin e parë. Mandej të dytin. Të tretin. Pas tij, nuk i numëroi më. Eci, pa e kthyer kokën pas, deri në rrëzën e malit. Si ngriti sytë lart, u mbështoll prej një dëshire, gati epshi, për ta gllabëruar majën. Donte ta përqafonte, puthte e, po t’i gjente ndonjë vrimë, mjaftueshëm të gjerë, ta përdhunonte. Sytë ju fandaksën, duart e fleshkëta ju forcuan, këmbët i nxorrën flatra, prej vërteti, jo si metaforë. Krejt pa e kuptuar, me shpejtësi të marrë, u ngjit. As nuk e ndjeu jargën t’i rrëshqiste nga goja në gjoks e prej aty, bashkuar me djersë, në pulpën e çarë vende – vende për hir të atij terreni plot mprehtësira.
Maja qe zhgënjim. Nga përballë, e kuptoi se ajo ishte e rrumbullakosur, e mbi gjysëmsferën e zbrazur, dielli i sapodalë, pasqyrohej në formën më ideale, porsi një rreth i përsosur ngjyrëverdhë. Mu në qendër të tij, një vrimë jo dhe aq e vogël, por veç mendimi se ja vlente ta fuste brenda asaj, e topiti dhe neveriti.
Vendosi të ulej, e gjithë zbritjen kujtoi me sa dëshirë e guxim, forcë e besim u ngjit. Edhe se si, në ç’kënde e kishte parë nga poshtë majën, si ishte e mundur që i qe dukur aq ndryshe nga sa vërtetë ishte.
Kur arrin majën, fillon zbritja. Prandaj, asnjëherë s’duhet synuar maja, por rruga që ajo të ofron. Për sa kohë në fund ka një lloj morali a mesazhi, ky tekst i shkurtër i ngjan atyre të mesjetës. Nuk ka gjë! Në mes të jetës ishte edhe personazhi ynë.
Tre tentativa dhe një cigare e gjysëm
Herën e parë kur ishin bashkë, nuk ndjenin sigurinë e duhur. Gjithçka mund të ishte e tepërt, e hershme, e parakohshme. Ndaj, kur në mirëkuptim të plotë u ngritën nga krevati pa bërë gjë, shtrënguan mes dhëmbëve nga një cigare. Por nuk e ndezën. Ajo e tha “Një jocigare pas joseksit”. Qeshën, u puthën, u ndanë.
Herën e dytë, e njihnin më mirë njëri-tjetrin. E gjitha shkoi mirë, qe një seks shumë i këndshëm për të dy. Si u mbështetën për ballin e krevatit, u panë në sy e qeshën: “Tani po, cigare pas seksit.” I ndezën dhe i pinë.
Herën e tretë, nuk shkoi mirë por as fare keq, edhe pse “as fare” është si të thuash krejtësisht. Seksi u ndal në gjysëm, një porosi erdhi dhe e gjitha mori fund. “Është okay” – tha ajo – “një gjysëm cigare pas një gjysëm seksi.” dhe e thithi veç katër herë, pasi e ndezi, për ta fikur sapo arriti gjysmën. Qeshën, u puthën, fjetën.
Dritarja e banjës në katin e katërt
Banoj në një pallat të vjetër pesëkatësh. Akoma i pasuvatuar, tullat e tij të trishtuara nga plakja ruajnë qindra duar të cilat prekën në tentativat e dështuara për restaurim. Nga dhjetra dritaret gjithmonë të mbyllura, bien lotë të boshtë vetmie. Qysh se jam lindur, në katin e tij të katërt, hyrja perëndimore, ndodhet apartamenti im, i gjallë dhe i gëzuar.
E mendoj shpesh pallatin si një qenie. Vetëm hapat e mi ndihen dyshemeve; veç zëri im jehon mes mureve; veç sytë e mi shikojnë hapësirave; veç hunda ime nuhat dhomave; veç lulet e mia gjallojnë ballkoneve. Duket sikur shpirti i saj është mbyllur për të mos dalë më brenda apartamentit tim në katin e katërt, hyrja perëndimore që u mburret shokëve e shoqeve të tij, dikur vëllezër e motra me të.
Banjot, të gjitha, rreshtohen njëra mbi tjetrën në të pesë katet e pallatit. Pa vështirësi vendi tyre dallohet qysh jashtë: dritare të ngushta në formë drejtkëndore zgjaten drejt tjetrës mbi to, si të ishin duke lypur dritë. Veç ajo e katit të pestë është fatlume: e gjen dritën. Nga njëra syresh, shpirti kundron hijen e trupit.
Shoh lart. Kryesisht qielli është i kaltër dhe aq i çelur, sa edhe zogjtë më të vegjël a dallëndyshet më krahëshkurtra bien si shi ngyrash mbi sytë e mi. Kur është i vranët, hy brenda. I druhem shiut të pangjyrë.
Shoh drejtë. Të ngjashmit e trupit ruajnë të ngjashmit tim të cilët shpesh, ndeshen për trupin. Sa keq për trupat që kanë shumë shpritra.
Shoh poshtë. Hija e trupit tim shtrihet mbi të ngjashmit e tij dhe derdhet në tokë. Hija ime gjëkundi nuk duket. Lufta e pagjasë mes të qenës dhe të paqenës hedh shakshka nisjeje, por asgjë. Hy brenda dhe kyç dritaren e banjës. Për asgjë, asnjëherë nuk ka shërbyer.
