Tri balada
BUZËMBRËMJA NË LIQEN
Nusja jonë, moj, nusja jonë! E syrit tim, bebëz-o!
Hajt! Më gëzo me një djalë, bajrak hedhur, dre
Në fushë. Sypishë, moj, qafëgastare. Hajt, më gëzo!
Ma nxirr, moj, këtë thellim! Copë e grimë e copë
E grimë. Oj e bardha, moj e zeza. Kam një krua,
Një oxhak, pyll të errët. Kam driza shumë, driza gjemba.
Edhe qengja. Kam at shale dhe mëshqerra.
Nusja jonë je, moj, nusja jonë. Dash bishtmëndafshin
E shes për ty; e qes pushkë e qes allti; e shkel malin
Edhe fushën, bëj mrekulli.
Krushqit u nisën të gëzuar, me lodra e këngë.
U kthyen me mëngjesin, me vesën që u kishte
Rënë mbi flokë e vetull. Ecnin buzëliqenit
Të heshtur ; ecnin si mesdita parahistorike.
Sazexhinjtë mbanin veglat në krah, e ecnin
Kokulur, të ngrysur. Ishte karvan i çuditshëm.
Bajraktari në ballë, po flamurin s’ia merrte era.
Pas tij vinte një kalorës, mbi kalë të zi.
Të tjerët, dasmorë, këmbësorë të zymtë,
Shkonin prapa kalorësit. E prapa kalorësit
Shkonte nusja fytyrëshpaluar. Me velin e bardhë,
Si bora. Iku nga faqet e librit kalorësi dhe u doli
Krushqve në ballë, e u tha:
Nusen që po merrni, nëntë vjet e nëntë net, e prita Unë!
Kishte rënë pluhur shekujsh mbi teshën e tij.
Nga larg dukej si gogol orizoresh jugu.
Nusja jonë, e Bukura e Dheut, me velin e bardhë
Tani i shkonte prapa faqeshpaluar, ballëhënë.
Krushqit e ndoqën deri te pirgjet e dritës.
Dikur u dukën çati fshati me kashtë e me gjela.
Në kodër u ndal karvani, i çuditshëm.
- Po sazet përse nuk dëgjohen? Ej!
Vërtet dasmorët, krushq e fshatarë bashkë,
Dolën në kodër. Për kalorësin dikush tha:
Pas nëntë vjetësh e nëntë netësh, e gjet’ fatin e vet!
Po ku mbeti kalorësi i zi? Mos e lëshoi toka,
Si pas tërmetit, si pas ëndrrës së ligë.
Ç’ishte ajo hije kalorësi, që krushqve u kishte pri’?
MESNATA NË LIQEN
Nusja jonë, moj nusja jonë! E zemrës sime plagë e flakë.
Dilemë ditë, dilemë natë! Rridhmë përrua; ftohmë krua.
Më vë në ballë akull, leckë, më vë në plagë lule nepërkë.
Më lidh prush, më zgjidh nur,
Ma bëfsh shtëpinë kështjellë me gurë.
Nusja jon, moj nusja jon: ditë e cektë, e bukur-o!
Djersë e ballit e tim biri! Nusja jonë, o!
Del si hëna pesëmbëdhjetë. Del si selvia me fletë.
Del me yjet, del me strallin, del me djalin del me mallin.
Barit natën binte vesa, yje binin mbi gjergjef.
Syprinë liqeni si kristali; yll drite në gjerdek.
Dasmorë e krushq i digjte hëna në fitil kënge.
Kur dikush thërret: Po nusja fatin a e gjet’?
Pastaj të gjithë u kthjelluan se kishin gabuar.
Kalorësi gogol s’kishte dalë nga faqet e librit.
S’ishte parë as kalë i zi, as kalorës pluhurosur.
Vetëm veli i nuses zbardhëllonte natën.
Mos vallë, Plaku përrallë tregoi, gjersa dhëndri
Në gjerdek puth mjaltë me gojë e ndez flakë me sy.
Nata dremiste mbi liqen, fëmijë e peshq flenë mbi bar.
Digjet pisha, digjet drita, digjet goca, piqet fiku
- Po ç’patët? – i pyeti një mëndeshë krushqit e ngrysur.
Hija e kalorësit na ndjek. Qe ku rri maje kodre,
Pikë nate, shaluar mbi kalin e tij të zi.
Duket se gjuha e agut e ëndërronte si shtyllë puprri.
AGU NË LIQEN
Nusja jonë, moj nusja jonë! Pus me ujë, mullar me bar.
Arë me farë, hambar me misër; perri me hire;
Bebëz o, mall i djalit; djep i arit; pluhur yjesh; emblemë.
Gojëkuti. Gëzo mal e gëzo fushë. Ma nxirr këtë thellim!
Kam shkrumb në gojë, dua vesë. Më gëzo me një djalë!
Limon në fytyrë, në shpirt kam valë.
Kur doli dhëndri prej gjerdeku, të gjithë plisat
E agut kishin zbardhëlluar mbi syprinën e liqenit.
Dasmorët po flinin mbi barin e tharë
Doli dhëndri prej gjerdeku, krisi pushka
-A bën t’ia nisim dasmës? – pyeti Plaku i shpatës,
-Apo t’i ndalojmë lodrat? Si doli nusja?
Dhëndri u zgjua me këngën e këndesave të sabahut.
“Mos piqeni kafe të hidhëta”!-tha poeti. Një djalë
Si bajrak po hidhte valle midis logu. “Pritni, pritni”, –
Tha poeti. “Tash fillojnë shirat e vjeshtës. Liqeni
Bën dashuri me retë e larta”!
Te kroi i fshatit do të rrijë një djalë me një vajzë,
Një plep i gjatë, një tufë e bardhë, një govatë druri.
Një gurrë do të marrë udhë liqeni. Një arë do ta
Pjekë farën. “S’ka një vjet, do t’i thotë djali vajzës,
“Që u mbushën aq shumë vjet, kur im atë mori
Rrugën e kurbetit. S’ka një vjet, do t’i thotë djali vajzës,
Që u mbushën shumë vjet, që kur hija e një kalorësi
Erdhi dhe e dëgjoi vajin tim të foshnjës në djep.
Te kroi i fshatit i zuri vera dhe i shkroi në librin
E shenjtë të rrufeve. Një Afroditë dhe një Apollon.
Kurora lule nepërke kishin mbirë mbi kokë. Se poeti
Përsëri tha: “Lulja në kokën e gjarprit s’ka bukuri”.
Zbritnin drejt vjeshtës, kah fshati e në sheshin e tij
Dasmorët po prisnin të merrnin rrugën e gjatë buzë
Liqenit, pas kalorësit që doli përsëri nga faqet e verdha
Të librit dhe me gojën e Plakut, dasmën e zbukuroi.
BABA
Në duart tua të çara, koha përsëri
Gjen shtigjet e saj të ndritshme.
Prej buzëqeshjes tënde e kemi ngritur
Një ujëvarë hidrocentrali
Lart në bjeshkë, fyelli buzëqesh
Me zërimin e tij jetik, e
Ai që e stolisi heshtjen tënde
Me hieroglifë pikëllimi, pushon
Nën hijen e rëndë të manit
Në oborr, në çatitë e mbuluara me vesë.
A është e rëndë dashuria jote,
Sa malli për livadhin e djegur?,
Mixhok i butë dhe mixhok i egër
Që përqafon vetëm kur s’je.
Në duart tua të çara, koha përsëri
Gjen shtigjet e saj të ndritshme.
Në heshtjen tënde të ndezur,
Sillet një flamur, fluromë e djegur.
Është mendimi yt që la blozën
Në të kaluarën dhe i bën dritë asaj që vjen
Të kam parë shekujve ulur
Në një trung lisi të rrëzuar si historia.
Prej tymit të cigares tënde,
Krijohet përkufizimi i kotë i pikëllimit
Për vëllain tënd që e gjete në zabel
Të fjetur nën kurorën e luleve.
Ata që s’të kanë parë duke kositur tërfilin,
S’dinë asgjë për yjet;
Ata që s’të kanë parë duke ndarë vadën,
S’dinë asgjë për detet.
Në heshtjen tënde të ndezur,
Sillet një flamur, fluromë e djegur
Ata që s’kanë ecur natën buzë liqenit,
S’e dinë sa i thellë je.
Mes prushit tënd të mbuluar me hi vatre
Është pjekur buka e grunjtë.
Mes duarve tua ka marrë frymë
Krejt blerimi i harruar në bjeshkë.
Ata që barrën tënde e kanë bartur
Në kurriz, s’kanë qenë në jetë,
Prandaj dukesh si një llambë e verdhë vajguri
Territ të shekullit kur i buzëqesh.
Ata që s’kanë ecur natën buzë liqenit,
S’e dinë sa i thellë je.
Tani rri buzë vatre, si e vetmja
Magji e krijuar prej përfytyrimit,
Por, as je magji, as je përfytyrim-
Ti je kala e krijuar në kohë
Që mbron stuhitë për dashurinë
Që mban kokën lart për të gjithë.
Ata që janë e s’janë më në mesin tonë,
Mbetën e shkuan me amanetin tënd.
Fjala jote është vendlindja ime,
Ti je liqeni i saj më i thellë.
Tani rri buzë vatre, si e vetmja
Magji e krijuar prej përfytyrimit.
MOTRA
Ma kthe mollën e papjekur
Që ma rrëmbeve në lojërat fëmijërore në liqen,
Ma bëj këngë bilbili, vajin tim
Të fëmijërisë. Nëpër ograja e zabele,
Ditët e mia rinore, ju përshëndes.
A është kjo degë jargavani
Në duart e mia lule akacie
Dhe erë ftoi? Pranverë dhe vjeshtë;
Pleqëri dhe rini,
Djalëri dhe fëmijëri – jeta me valët po rrjedh
Dhe me vajin e malit kur e rrëmbyen
Puhizën e lehtë me flatra ëndrre.
Po kthehem! A do të të gjej?
Lojërat e fëmijërisë, të pakuptimta vallë, janë?
Ma kthe mollën e papjekur
Që ma rrëmbeve në lojërat fëmijërore në liqen.
Të kam fshehur në guximin tim
Të dalë përballë përrallave natën,
Kurse ty të kam vënë të flesh
Në shilarësin e florinjtë të përfytyrimit.
Ata që kanë guxuar të flasin
Për yllin tënd në ballë janë gladiatorë
E gjarpërinj dhe shtojzovalle.
Në pyll ti më ke bërë të jem trim,
Kurse tani po dridhem.
Në ballin tënd po bie si yll i shuar
E po kthehem askund.
U dogj krejt mali ynë dhe liqeni.
Midis gishtave kjo lule mëkatare
Po venitet me drithërimë.
Të kam fshehur në guximin tim
Të dalë përballë përrallave natën.
Edhe pranverë, edhe liqen të kaltër
Ka në sytë e tu, e dashura motër
E kam parë yllin polar
Duke të buzëqeshur, gjersa ti flije e qetë
Në shtratin tënd prej guri
E kam shtruar krejt stinën time të bardhë.
Tani po kthehem në dherat e largëta
Ku do të të gjej në një fjalë
Dhembjen tënde, e dashura motër,
Do ta ndajmë së bashku si një kafshatë.
Edhe pranverë, edhe liqen të kaltër
Ka në sytë e tu, e dashura motër.
Ma kthe mollën e papjekur
Që ma rrëmbeve në lojërat fëmijërore në liqen,
Në daç të dish se sa i pashuar mbeti
Prushi i mallit tonë në zemër;
Në daç të dish se sa i xhevahirtë
Është ylli polar në ballin tënd
Se unë mundem vetëm me dy fjalë
T’i krijoj të gjitha melhemet e ilaçet.
Midis meje e teje, një mur të lartë
Sa heshtja dhe largësia mund ta shemb.
Ma kthe mollën e papjekur
Që ma rrëmbeve në lojërat fëmijërore në liqen.
KUMRIA
Do ta kisha zgjedhur një ëndërr
Për natën tënde e ta ëndërrosh.
Në vajin tënd do ta kisha varur
Një fije kohe të blertë si kopshti im.
Po dite ta kërkosh vëllain tërë jetën,
Dije se dite të dashurosh.
Hijen e kujtimit nën pemë,
Hijen e dashurisë nën përrua, moj e hollë,
Tani po e bart në fluturim
Një erë e padukshme e fjalës së harruar.
Ai që ta premtoi verën, yt vëlla
Me një grua perri tani rri nën retë.
Ai që do ta kishte puthur gushën e bardhë
Ta lidhi aty një pe të zi.
Do ta kisha zgjedhur një ëndërr
Për natën tënde e ta ëndërrosh.
Në kopshtin tënd të dritës
Ka vetëm gurë të bardhë nën lule.
Në degë dhe në lule ti kërkon verën tënde,
Duke dënesur me gu-gu-në.
Asnjë vëlla i shpirtit, asnjë motër,
Teze fatbardhë në folenë tënde.
Asnjë hije e dashur dhe e bardhë
Në degën tënde të pemës nuk rri.
Hëna e vjetër si nuse qesh e gëzuar
Në qiellin e pikëllimit, e mjerë.
Ti në dritën e diellit kërkon stuhi, e
Për shpirtin kërkon vëlla-ziun.
Në vjeshtën tënde fryn rrëmet
Dimri, për ty lule s’ka në pranverë.
Në kopshtin tënd të dritës
Ka vetëm gurë të bardhë nën lule.
Ti nuk ikën prej shiut që lag
Dhe prej diellit që nxeh. Je vetëm zog,
O, grua e dashur dhe e djegur
Për dashuri vëllai amshuar që vajton
Gem më gem e ikur si një vetmi
Që zgjohet në vjeshtën e vonë n’saksi.
Atje mes këngësh e gëzimesh
Ti kërkon kohën dhe frymën që t’iku diku,
O, motra e gjorë e vëllait
Që prapë të vranë në pusinë e korbave mallkuar.
Ti nuk ikën prej shiut që lag
Dhe prej diellit që nxen. Je vetëm zog…
Ta dije ç’fsheh pikëllimi yt
Nëpër kohë e amshim të këtyre kopshteve,
Do ta vidhje edhe pikëllimin e lumit,
E t’ia lije shtratin aq të thatë.
Por ti, mbi vallen e kobit tënd,
O, zog i pikëlluar, po ikën prej duarve t’mia,
Edhe ti, grua e dashuruar aq shumë,
Sa nuk mund asnjë dorë të të përkëdhelë,
A vjen në pikëllimin tim
E të bëjmë dashuri fëmijësh kur zgjohen gjumi?
Ta dije ç’fsheh pikëllimi yt
Nëpër kohë e amshim të këtyre kopshteve…
GJELI
Në oborrin tim prej uji dhe dielli,
Mëngjesin e zgjojnë vetëm këngët.
Tani po marrin frymë edhe lulet
Mbuluar me vesë si fëmijët e urtë.
Vala po i flet valës për orën
Që ecën pa pushuar nëpër stacione bote.
Si dikur, edhe tani ora rreh,
E në dritare flakërojnë rreze dielli.
Kënga jote që zgjon e zbuloi
Edhe jorganin e blertë të barit në kopsht.
Asnjë frymë e thellë tani s’pushon
Midis shuplakave të duarve të mia.
Nuk e dite se dita agon
Në fyellin e bariut të dashuruar në bjeshkë
Në oborrin tim prej uji dhe dielli,
Mëngjesin e zgjojnë vetëm këngët.
Se në magjen e vjetër tani rri
Sita e grisur si koha që shkoi.
Mbi raftin e zverdhur plotë ftonj,
Një orë me boça nuk ecën më.
Kohën tani nuk e matim vetëm
Me një shkozë të fyshtuar përmes.
Atje ku është ndalur koha e zezë,
Ecën e bardha me një ritëm të ri.
Sa është i gjatë ky shekull
Mbi magjen time, mbi sitën time,
Ku dikur siteshin krundet e imëta
Dhe koha e vrazhdë si prej kallami?
O, trimosh këngëtari, po a nuk e tregon
Kënga jote kohën tonë më të saktë?
Se në magjen e vjetër tani rri
Sita e grisur si koha që shkoi.
Nën çatinë time të mbuluar me rrasa
Të rënda gurësh, koha nuk fjeti.
Për çdo mëngjes të ri e zgjoi
Zëri yt i kthjellët si uji i liqenit tim.
Midis këngës tënde dhe gjumit tim
Jeton çdo gjë që zgjohet: koha e hapësira.
Ai që në fjalorin tënd të çuditshëm
Nuk dëgjon veç një ku-ku-ri-ku-ki
Tani fle i qetë mes shavarit e hithrave,
Po aq i vjetër sa shkëmbinjtë.
Nën çatinë time të mbuluar me rrasa
Të rënda gurësh, koha nuk fjeti.
E nuk e zgjon më bilbili, as qyqja
Nuk vjen më, as me lejlekët e verës.
Motra e tij kumria, me një fije peri
Të hollë lidhur në qafë, tani mban zi.
Ai që na harroi i përgjumur,
Koha e ringjall në myshqe e filiza;
Ai që vdiq me këngë në gojë,
E kërkon atë që edhe ti kërkon
Mëngjeseve të bardha prore
Nëpër dritare të përflakura rrezesh
E nuk e zgjon më bilbili, as qyqja
Nuk vjen më, as me lejlekët e verës.
DIÇKA PO NDODH NË SKENË
As puthje me pasion, as vrasje me llahtar,
As agon, as ngryset sonte.
Por diçka po ndodh në skenë, e perdet
Nuk çelen ta shohim mrekullinë.
Turjelë e ka bërë hundën një shkabë
Prej mermeri që rri e gërvallet pa zë.
Në sallën e ndritshme, rehatuar
Në kolltukët me pambuk deti,
Një kafshë e pispillosur dhe një gjirafë
E shminkuar, po ia thonë gjumit.
Mes dy pjesëve të lojës, ata do të
Aktivizojnë kafkën që bën dritë të verdhë.
Tani çdo gjë ka emër e mbiemër,
Do të lihet pas dore e do të simbolizohet.
As puthje me pasion, as vrasje me llahtar,
As agon, as ngryset sonte!
Ne presim me erudicion, ne kotemi
Me pasion anadollak, ne pëshpëritim qetas.
Përse nuk grihemi e të shohim se ç’ndodh?
Të dalim edhe ne njëherë në skenë!
Dhe aktorët që na lodhën me fjalë
Le të ulen, e le të na dëgjojnë.
T’i vëmë kafshës një maskë më të bukur
Se ajo e berberit të lagjes sonë.
T’ia lyejmë fytyrën me dhjamin e dhisë
Bashkëshortes së tij që rri aq hijerëndë.
Të themi diçka që mund të thuhet
Pa u shënuar e pa u vulosur në postë.
T’ia marrim shtruar një herë edhe ne.
Le të dalë ku të dalë, le të na prishet hekuri.
Ne presim me erudicion, ne kotemi
Me pasion anadollak, ne pëshpëritim qetas.
Derisa para syve tanë diçka po ndodh
Në skenë, e po fshihet prapa perdeve të holla,
Ne rrimë e presim të shohim e të dëgjojmë
Të na thonë aktorët se jemi
E prapë s’kuptojmë. Ata do të vishen
Me petkat tona të dala mode,
E do të na kujtojnë marrëzinë
Të cilën e kemi pandehur të harruar.
Pse s’dalim njëherë të gjithë në skenë
E t’u flasim karrigeve të zbrazëta?
Derisa para syve tanë diçka po ndodh
Në skenë, e po fshihet prapa perdeve të holla.
Ndoshta presim të ngrihet së pari
Ndonjëri nga rendi i parë, e rendi i parë
S’mendon si ai i fundit.
Mesi i artë nuk ekziston, kurse diçka po ndodh.
Prapa skene aktorët përgatiten
Të na befasojnë me terrin e tyre, me dritat
Që s’vezullojnë.
A do të brohorisim “Biiiis” – le të shpresojmë, se me “bise”
Është mbushur gjuha jonë,
Se me “bise” është mbushur kujtesa jonë – se
Ndoshta presim të ngrihet së pari
Ndonjëri nga rendi i parë, e rendi i parë…
RESUL SHABANI u lind në Strugë më 14.10.1944. Filloren dhe të mesmen i kreu në vendlindje. Gjuhë dhe letërsi shqipe studioi në Universitetin e Shkupit dhe të Prishtinës. Fillimisht punoi arsimtar i gjuhës dhe letërsisë shqipe. Prej vitit l971, u punësua në redaksinë e gazetës “Flaka e vëllazërimit” në Shkup, ku punoi reporter i lirë dhe redaktor i rubrikës së kulturës. Ka qenë edhe redaktor përgjegjës i revistave “Jehona” dhe “Gëzimi” dhe redaktor përgjegjës i Redaksisë së botimit të librit artistik.
Jeton dhe vepron në Strugë dhe në Shkup.
Resul Shabani është shkrimtar i rëndësishëm në letërsinë shqipe; u shfaq dhe bëri emër në fillim të viteve shtatëdhjetë të shekullit të kaluar. Është autor i disa vëllimeve me poezi, i romaneve dhe tregimeve, i dramave; përkthyesi më i mirë i letërsisë, sidomos poezisë, në dy drejtime – shqip maqedonisht dhe e kundërta… Ai qëndron krah emrave më të denjë në hapësirën shqiptare, por i tërhequr dhe pak i pranishëm… që për matricë frymëzimi ka pellgun, hapësirën e gjolit mitologjik dhe etnik të Kalishtit, fshatit strugan, ku është lindur dhe gatuar poeti; nga kjo fole marrin fluturim imazhet ngarkuar vargjeve, aty ngjizen dhe artikulohen figura, simbole dhe metafora kreative sidomos, aromë e pranishme në mbarë krijimtarinë e këtij autori; është Kalishti me babanë emblematik, obelisk ku janë stampuar testamentet moteve, mozaik shenjash në pëllëmbë dore, në rrudha heshtjesh stoike, në mallin e madh për livadhin e djegur… Nga buzëgjoli, nga valët dhe thellësia e tij, marrin fluturim, ngarkuar kërkim e ankth tërë universi i truallit të lindjes, florë dhe faunë, shtërgu majë çatie, gjeli që s’pran në thirrje për zgjim, vaji për kurrë të gjeturin e kumrisë dhe vetminë planetare të qyqes… (Ali Aliu)
“Resul Shabani është një lirik melankolik me meditim të theksuar. Poezia e tij është e mbushur me hidhërimin e vetmisë, me zgjatjen e shkurtër të lumturisë dhe madhështinë e dashurisë, me mesazhe që e kthejnë besimin në burime të pashtershme të jetës», shkruhet në motivacionin e çmimit “Dialog midis kulturave”.
(…)Lirika e Resul Shabanit me ndjeshmërinë e saj për traditën, në këtë përzgjedhje, e iluminon vëmendjen dhe shqetësimin tonë me triptikun e baladave të habitshme, të mahnitshme, të mrekullueshme: Buzëmbrëmja në liqen, Mesnata në liqen, Agu në liqen. I orkestruar si një poemë simfonike me tri akte, ky triptik është këngë dasme, ngjyer me shqetësimin dhe ngazëllimin jetësor, me drithërimën dhe dramën, si dhe me ekstazën mahnitëse të gëzimit. Të tri pjesët – shkuarja e krushqve për ta marrë nusen; kthimi i tyre me nusen dhe nata e dasmës, bashkë me natën e parë, me finalen e zbardhjes së agimit të pastërtisë dhe ndershmërisë, shndërrohen në oden e bukurisë dhe pjellshmërisë në ripërtëritjen permanente të jetës. Realiteti i ndodhur që del nga përralla dhe nga folklori i gjallë dhe jetëkrijues, por edhe nga libri i fshehtë dhe gjallërues i poetit, me çurgën e pasthirrmave, ritmeve dhe ngjyrave, prej pasazheve dhe metaforave, përmban në vete diçka të moçme, sa shqiptare, aq edhe tonën, ballkanike, mediterane dhe universale në kremtimin e ekzistimit të mitit, ritualit dhe realitetit. Gjithë luhatjen e përjetimit dhe urtësinë e kohëve, njëkohësisht e kanë ndjesinë e diçkaje të pakapshme, jashtë logjikës, të pathënë deri në fund, duke lënë hapësirë për imagjinatën e poezisë dhe lumit përtëritës të jetës. Në këtë poezi është derdhur gjithçka me gjuhën e ritit dhe zakonit në lumin e gjuhës bashkëkohore të këngës. Nuk e njoh aq mirë poezinë e Resul Shabanit, por këtë triptik e përjetoj si kurorë të dhuntisë së tij dhe poezisë. (Mateja MATEVSKI)
(…) Në krijimtarinë letrare, mitin për fëmijërinë si një parajsë e humbur, mitin e ngulitjes dhe shpërnguljes, mitin e mbretërimit dhe egzilit (sipas Albert Kamysë), mitin e qëndrimit dhe kthimit, gjithmonë e kanë shënjuar autorë të njohur. Këta përmes një tensioni, përmes këtyre dy amplitudave e kanë mbajtur gjallë këtë tonus krijues. Toposi i Liqenit të Ohtit, kësaj oaze me ujë të ëmbël mediterane, me miliona vjet përkujtime, është e pamundur që të mos ketë ndikuar tek banorët e saj, në ngulitjen e ekstazës festive tek hapësirat e qëndrueshmërisë së shpirtit, përmes iluzionit se ripërtëritja është e mundshme gjithmonë. Brigjeve të këtij liqeni, poetikën e jetës e kanë përmbajtësuar autorë maqedonas, me arritje kulmore në letërsinë maqedonase, si Grigor Përliçev, Konstantin Miladinov, Zhivko Çingo, kurse në brehun tjetër, atë shqiptar, Lasgush Poradeci, Mitrush Kuteli, etj.
Resul Shabani është i vetëdijshëm për horizontet e pakufishme të ripërtëritjes që i ofron toposi i liqenit. Prandaj, ai këtu, edhe në përmasa më të mëdha, e përqëndron gati të gjithë botën e tij letrare, të larmishëm në aspektin e zhanrit, në aspektin tematiko-motivor mjaft vëllimor, në aspektin historik dhe kuptimor të fiksuar në një hapësirë mjaft të gjerë… (Luan STAROVA)
Resul Shabani nuk është poeti i thinjur mbi artin poetik, që vetëm shfleton albumin e kujtimeve dhe interpretimeve të tij. Ai kërkon pajada, hap dyer, çan fjalë e shqyen kuptime, zbërthen edhe tinguj edhe heshtje, nuk është i kënaqur dhe kjo forcë e brendshme e shpirtit poetik e bën atë të lëvizë, të kërkojë, të konfigurojë një poezi që paraqet nivele.
Resul Shabani duke qenë i lindur dhe dashuruar me liqenin, shpesh identifikohet me të nga kritika. Kjo është arritje dhe çdo poet aspiron ta identifikojë me liqenin apo shkëmbin ku ka lindur. Por unë do të thosha se Resul Shabani është më shumë poet i detit me tallazet, shkulmat e dallgëve, me trazimet dhe shqetësimin dimensional që sjell. Këtë përmasë filozofiko-poetike unë do ta cilësoja vlerë të poezisë së tij.
Resul Shabani është poet i kërkimit vertikal, i zgjimit të thellësive, siç e përkufizon misionin e poezisë miku im dhe një nga poetët më të shquar shqiptarë, Xhevahir Spahiu . Si mjeshtër i konfirmuar i fjalës poetike autori nuk kërkon misionin vetëm në fushat e pamata të tematikës, ku mjafton të lëshosh Pegasin dhe arrin deri tek vjersha. Ai i hyn shtegut poetik të kërkimit të ri në temat dhe pikat e njohura të horizontit poetik. Bilbili, Korbi, Pylli, Trungu, Mani, janë pika të kënduara që kur lindi poezia, por sa të jetë poezia do të ketë diçka për të gjetur apo për të përthyer poetikisht në këto pika. (Shaban Murati)
“Që nga viti 1975, kur Resul Shabani e botoi librin e tij të parë me poezi “Peshk”, pastaj “Hamleti me plis të zi”, “Ora e liqenit”, “Ujëpërshkruesi i fushës”, “Oh Amerika”, e deri te “Mëkat i trilluar”, komunikimi me lexuesin gjithmonë ka qenë i hapur, pra gjithsecili ka mundur ta lexojë e përjetojë poezinë e tij sipas shijes dhe intuitës individuale…. Resul Shabani është poet sui generis i mjedisit autokton, është artikulues estetik i mjedisit të ngushtë jetësor dhe ekzistencial. Prandaj poezia e tij mbetet si një imazh i gjallë i realitetit… ku gërshetohet thellësisht bota poetike e këtij autori i cili frymon dhe lëviz me tërë qenien e vet, natyrisht duke u identifikuar me realitetin dhe njeriun autokton. Ç’është e vërteta, këtu ndeshim një identifikim të ngushtë lirik me gjësendet, ngaqë gjithnjë e ndjejmë dhe e përjetojmë atë ngjeshuri shpirtërore të njeriut që është prototip i një kohe dhe mjedisi të caktuar dhe konkret, e shohim tronditjen e brendshme të tij, mëdyshjet e shumta që lindin nnë rrethana të caktuara etj. Që do të thotë se autori kurdoherë është i pranishëm në atë mjedis të zhurmshëm, brenda të cilit vazhdimisht bredh për t’i kapur sferat psikologjike të individit, por edhe ato të bashkësisë më të gjerë.”. (Ahmet Selmani)
(…)poezia e Resul Shabanit është shumështresore, shumëdomethënëse dhe ajo rëndom është e lehtë, dhe di në mënyrë të natyrshme të krijojë amalgam prej buzëqeshjes, prej pasthirrmës dhe prej dhembjes, por nuk e përjashton as nënqeshjen, aluzionin dhe ironinë. Prandaj përjetohet në mënyrë kaq të përgjithshme dhe kaq komplekse. Nuk mbështetet vetëm tek ndjenjat dhe nxitjet elementare, asaj nuk i mjafton vetëm klithma, pasthirrma dhe psherëtima. Poezia e Shabanit, aty për aty, shndërrohet në një interpretuese subtile, por shpesh herë, edhe të ashpër mbi raportet dhe gjendjet, prandaj edhe thërreth, zgjon dhe tërheq vërejtjen, del në krye me vetëbesimin e saj, duke u mbështetur te informimi dhe erudicioni… Dëshmohet se poezia e Resul Shabanit si zonë të sajën intime i konsideron ëmbëlsinë, butësinë dhe brishtësinë njerëzore, por në të njëjtën kohë edhe kundërshtimin, protestën dhe kryengritësen. Ndërton me rreze dhe me muzg, duke na u drejtuar me buzëqeshje dhe me ironi, por gjithmonë me respektin e thellë…
(Sande STOJÇEVSKI)
Shënim:
Këto dy faqe nga krijimtaria u përgatitën nga gazetari i njohur Emin Azemi, kolegu i poetit Resul Shabani, kur punon në gazetën e njohur “Flaka e vëllazërimit”, që botohej në Shkup.
