Anne Sexton
LETËR DASHURIE E SHKRUAR NË NJË NDËRTESË QË DIGJET
Unë jam në një arkë, kjo është arka jonë
mbushur me këmishë të bardha dhe sallatë jeshile
troket kutia e akullit nga lëvizjet tona prej kënaqësisë
dhe unë kam filmat në sytë e mi
dhe ti ke vezët në tunelin tënd
dhe kemi luajtur me çarcafë, me çarcafë, me çarcafë
tërë ditën, dhe në vaskë si lunatikë.
Por sot e lashë shtratin në flakë
dhe tymi mbushi dhomën.
Aq nxehtë u bë sa muret u shkrinë
dhe kutia e akullit u shkri dhe një dhëmb i bardhë që e kisha të ngjitur.
Unë vë një maskë për të shkruar fjalët e fundit
që janë për ty dhe i vendos
në kutinë e akullit ku lemë vodkën dhe domatet.
Dhe ndoshta janë vërtet fjalët e fundit.
Qeni s’duket gjëkundi. Gjurmët e tij janë zhdukur.
Letrat e vjetra janë kthyer në një bletë të zezë
fustanet e natës janë grirë e bërë
letra; të verdha, të kuqe, të purpurta
shtrati duket kaq i bukur, çarcafët janë kthyer në ar-
në ar të forte, të fortë dhe dysheku
po puthet me një gur.
Sa për mua, i dashur Foxx
vjershat e mia për ty, edhe mbërrijnë, edhe s’mbërrijnë te kutia e akullit.
Dhe shpresa për një përjetësi divine
a është e mjaftueshme për ty?
Po emri yt krahas emrit tim
për të drejtat e autorit?
Në qofte se gishtat e mi s’të ngrenë dot
unë do të tregoj tërë historitë-
jo vetëm historinë e çarçafëve
po dhe historinë e bizhusë në kërthizë
dhe historinë qepallave të lyera
të wiskit-thartuckave- historinë e thithkave të gjinjve-
ta marrin me lopatë dashurinë tonë dhe ta flakin atje ku i takon.
Pavarësisht dorezave të mia prej asbesti
nga kollitjet e shpeshta më mbushen mushkëritë me pluhur të kuq dhe të zi
arka jonë e vogël zbret poshtë e më poshtë publikisht
sa, pa kuptuar asgje, ju do te shikoni, në një akt solo
krematoriumin e dashurisë.
Ne, përkundrazi, na duket se po zbresim në një rrugë në Rusi
flakët nxjerrin fshikullima
kamzhikësh mbi kuaj
kamzhikësh që rrahin e rrahin e ngjallin admirim
të triumfit njerëzor
ndersa mizat presin, plima plima vijnë
drejt e nga United Fruit, Inc.
Tupac Shakur
TRËNDAFILI QË MBIU NË NJË TË ÇARË BETONI
Keni dëgjuar për trëndafilin që mbiu
në një të çarë betoni?
Kjo provon se ligji i natyrës është i gabuar
përderisa ai mësoi të ecte në këmbë
kjo qesharake duket, por u arrit ëndrra
të dalë dhe të marrë ajër të freskët.
Jetë të gjatë trëndafil që mbive nga betoni
pa u kujdesur askush për ty.
Keneth Koch
E PERHERSHME
Një ditë Emrat ishin mbledhur në rrugë
Një Mbiemër kaloi pranë tyre, me një bukuri të errët
Emrat grindeshin, shtyheshin, ndërronin vend
Ditën tjetër një Folje u shfaq dhe krijoi Fjalinë.
Çdo fjali shprehte diçka – për shembull, “Ndërsa një ditë binte shi gri
Dhe Mbiemri kalonte përmes tij, unë po kujtoja shprehjen e pastër dhe të ëmbël të
Fytyrës së saj gjersa dita u bë e gjelbërt, si pasojë e motit.”
Ose; “Të lutem, Andrea, mund ta mbyllësh dritaren?”
Ose, për shembull; “ Falemnderit, lulet në poçen pink te pezuli i dritares prej kohësh kanë marrë një të verdhë të lehtë prej nxehtësisë së bolierit të fqinjit.”
Në pranverë Fjalitë dhe Emrat qëndrojnë të qeta mbi bar.
Një Lidhëz fillikate kohë më kohë thërret, “ Dhe! Por!”
Ende Mbiemri nuk shfaqet.
Ndërsa Mbiemri humbet në Fjali
Unë humbas në sytë e tu, në veshë, në hundë, në grykë
Ti më magjeps me një puthje të vetme
E cila kurrë nuk do të mbarojë
Gjersa gjuha të shkatërrohet.
Yevgeny Yevtushenko
DITËLINDJA
Mama, më lejo të uroj ditëlindjen e djalit tënd
Ti shqetesohesh shumë për të. Ai të ka gënjyer
Ai fiton pak, martesa e tij ishte e nxituar
Ai është i gjatë, ai është i dobët, ai është i parruar
Oh, ç’dashuri e mjerë, shpesh e harruar
Mama, unë duhet të uroj në qoftë se mundem
Ditëlindjen e shqetësimit tënd.
Ai kishte trashëguar prej teje
Përkushtimin pa kusht ndaj epokës
Dhe arrogancën dhe mërzinë në besimin e tij
Prej teje ai e fitoi këtë besim, Revolucionin.
Ti nuk e bëre dot të lumtur dhe të famshëm
Frika ishte i vetmi talent që kishte.
Hapja dritaret e dhomës së gjumit
Mos i shty degët e dendura me gjethe
Puthja sytë e hapur
Jepi bllokun e poezive dhe shishen e bojës së shkrimit
Jepi kupën me qumësht dhe shoqëroje me vështrim kur të iki
Pablo Neruda
EJA ME MUA NË NJË VEND
QË ASKUSH NUK E DI
Eja me mua, i thashë, në një vend që askush
nuk e di, të ndjesh si regëtin dhimbja e madhe
për mua as këngë gondolash, as karafil
vetëm një plagë që dashuria la hapur
I them sërish; eja me mua, edhe sikur të vdes
dhe askush të mos e shoh hënën kur e pi goja ime
dhe gjakun e trëndafilit që mbytet ne heshtje.
Eja dashuri, le të harrojmë dhe yllin që nxin prej trishtimit!
Dhe kur dëgjova zërin tënd që tha;
Eja me mua, m’u duk sikur u çlirua krejt papritur
brenga, dashuria, tërbimi si një tape vere që hapet!
Gajzerët nga thellësitë shpërthyen lart në qiell
në gojë unë ndieva sërish shijen e zjarrit
të gjakut të karafilave, të gurit dhe plagës.
Louise Gluck
EROS
Tërhoqa karrigen pranë dritares së hotelit për të parë shiun
Ishte një lloj ëndrre apo transi
dashurie dhe ende
nuk doja asgjë.
Më dukej e kotë të të prekja apo të shikoja ty përsëri
të vetmet gjëra që doja tani;
dhoma, flokët, zhurma e shiut që bie
pa pushuar asnjëherë në natën e ngrohtë të pranverës
Nuk doja asgjë tjetër; isha e mbushur me ndjesi
zemra paskish qenë shumë e vogël, fare pak u desh për ta bërë të madhe përsëri
vështroja shiun që binte me shkulm e kumb mbi qytetin e errët
Ti nuk doje t’ia dije për asgje. Unë bëra po ato gjëra
që bëja në ditën me dritë, u çlirova prej vetvetes
lëvizja nëpër dhomë si një somnambul
Kaq ishte, e mjaftueshme për mua, ti diku jashtë meje
pak ditë në një qytet të çuditshëm
një bisedë, një prekje dore
dhe pastaj, heqja e unazës së martesës
Dhe ajo që doja; të isha lakuriq.
Christina Rossetti
LERMË TË SHKOJ
Kur rrugës sime t’i vijë fundi
Dhe dielli të perëndojë për mua
Nuk dua në dhomë të rri mbyllur
Pse të qaj për një shpirt të shpëtuar?
Do më mungosh, por jo për shumë kohë
Dhe koka s’do më varet e trishtuar
Rroj me dashurinë e viteve që shkuan
Do më mungosh, por lermë të shkoj
Është një udhëtim që e bëjnë të gjithë
Dhe secili shkon fillikat vetëm
Kjo është pjesë e një plani divin
Një hap na ndan nga shtëpia e përjetshme
E vetmuar dhe e sëmurë me zemër
Shoh si shkojnë njerëzit e dashur që njoh
Qesh me gjërat që dikur më gëzonin
Do më mungosh, por, ah, lermë të shkoj
Kur të vdes, i dashuri im i shtrenjtë
Mos këndo kengë të trishta dashurie
Mos mbill trëndafila mbi kokën time
As qiparisa që të më bëjnë hije
Bëhu bar i gjelbër për mua
Me shira dhe vesë më fresko
Dhe nëse do, më kujto
Dhe nëse s’do, më harro
Unë nuk do t’i shoh më hijet
Nuk do të kem frikë nga shiu
Nuk do të dëgjoj bilbilin
Këngën e tij të trishtë për dhimbjen
Dhe duke ëndërruar në terrin e thellë
Ku s’lind dhe s’perëndon as diell as hënë
Po pata fat mund të kujtoj
Po s’pata fat mund të harroj. Lermë të shkoj.
Percy Bysshe Shelley
FILOZOFIA E DASHURISË
Burimet bashkohen me lumin
Dhe lumenjtë me oqeanin
Erërat bashkohen gjithmonë
Me një emocion magjepsës
Asgjë në botë nuk është vetëm
Të gjitha sipas një ligji hyjnor
Takohen dhe bashkohen çdo çast
Po unë me ty kur do flasim?
Shoh malet në qiellin vertikal
Dhe dallgët që puthin njëra – tjetrën
Asnjë lule – motër s’do falej
Nëse do urrente vëllanë e saj.
Dhe dielli puth tokën pa fund
Dhe drita e hënës oqeanin
Mund të quhen të ëmbla këto puthje
Nëse ti mua s’më puth?
Emily Dickinson
PROVOJ NJË PIJE
TË PANJOHUR MË PARË
Provoj një pije të panjohur më parë
me një kupë të çuditshme prej perle
as frutat e pyjeve të frankfurtit
s’kanë shije kaq të paemërt
E dehur nga ajri – jam unë
e korruptuar nga vesa
e trullosur nga ditët pa fund të verës
bujtinave të një bluje të lëngshme
Kur pronarët bletën e dehur të nxjerrin
nga dera e një luleje gojë ujku
kur fluturat të heqin dorë nga dramat e tyre
unë pi gjersa bëhem thumb
Gjersa serafinët të tundin kapelet prej bore
dhe shenjtët tek dritaret të këcejnë
për të parë një të dehur të çuditshëm
të mbështetur në diell
Paul Eluard
TË JETOSH
Le t’ia japim duart njëri-tjetrit
Ti merr të miat dhe unë të çoj larg
Kam jetuar disa herë dhe fytyra ime ka ndryshuar
Në çdo derë që kam hyrë në çdo dorë që kam shtrënguar, më familiare më është dukur pranvera
Kam mbajtur për vete borën e saj që shkrin
Vdekjen dhe të fejuarën
Të ardhmen me pesë gishtërinj të shtrënguar dhe të lirë për të shkuar
Vitet më kanë dhënë gjithmonë
Shkaqe të reja për të jetuar me të tjerët
Sepse kam gjakun e një zemre tjetër që jeton me mua
Jam thjeshtë një shok i dashur, kam qenë dhe jam
Përpara vajzave të drojtura të verbëra për bukurinë
Kaq të ndjeshme, më romantike së hëna që është larg
Më të ëmbla se drita e saj që bie mbi jetët tona, mbi botën e madhe
Më të magjishme se shtegu i myshkut përmes drurëve të gjelbër
Se mjegulla e hollë dhe vesa e agut të freskët
Se e një trupi të ri që nuk rritet fillikat vetëm
Në vendin që i takon në tokën e vjetër
Era e ftohtë dhe shiu janë djepi për të
Vera e portokalltë e nxjerr nga pelenat dhe e bën njeri të fuqishëm
Prania është virtyti im për çdo dorë që më shfaqet
Vdekja është vetmi
Nga kënaqësia ne çmenduri, nga çmenduria në qartësi
Unë e bëj veten të plotë përmes qenieve të tjera
Përmes motit në tokë dhe në re
Stinëve që më bëjnë më të ri
Dhe të fortë për të jetuar
Jam i ri, gjaku im ngrihet mbi rrënojat e mia.
Ne kemi duart tona për t’i shtrënguar, asgjë tjetër nuk është më e bukur
Se lidhja jonë me njëri-tjetrin, një pyll
Që e kthen tokën në qiell dhe qiellin në natë
Dhe natën që përgatit ditën e madhe
Theodore Roethke
ZGJIMI
Zgjohem për të fjetur dhe zgjohem ngadalë
E ndiej fatin tim në gjërat që s’i kam frikë
Mësoj duke shkuar atje ku duhet të shkoj
Ne mendojmë duke ndjerë. Ç’ka për të njohur?
Dëgjoj qenien time si vallëzon nga njëri vesh te tjetri
Zgjohem për të fjetur dhe zgjohem ngadalë
Nga ata që kam pranë, cili je ti?
Zoti e bekoftë Token! Unë eci butësisht
Dhe mësoj duke shkuar atje ku duhet të shkoj
Drita merr Pemën; po kush mund të thotë se si?
Krimbi ngjitet nëpër shkallë lakadredhëse;
Zgjohem për të fjetur dhe zgjohem ngadalë
Natyra e Shenjtë ka gjëra të tjera për të bërë
Për ty dhe për mua; pra, merreni ajrin e gjallë
Dhe ti, e dashur, mëso duke shkuar atje ku duhet të shkosh
Kjo trandje më bën të qëndroj. Une duhet të njoh.
Mund të bie tani ose më vonë. Kjo mund të ndodh
Zgjohem duke fjetur dhe zgjohem ngadalë
Mësoj duke shkuar atje ku duhet të shkoj.
Rafael Alberto
PANARANDA DE DUERO
Pse dukesh kaq e menduar, e dashur rrugë?
Fshati ka katër mushka gri
Një kalë barre
Një karrocë me rrota të gjelbra
Dhe ty, rrugë
Të gjitha për veten tënde
E dashur rrugë.
Çfarë të duhet më shumë?
Octavio Paz
KODI
ndoshta të dashurosh do të thotë të mësosh
për të ecur në rrugët e kësaj bote
të mësosh të heshtësh
si lisi dhe bliri i fabulës
të mësosh të shohësh
që shikimi të shpërndajë fara
pastaj të mbijë një pemë
që kur të flas
të tunden gjethet
Margaret Atwood
MARTESA
martesa nuk është
një shtëpi, një tendë
dhe më parë më e ftohtë ka qenë
buzë pyllit, ndanë
shkretëtirës
shkallët pa lyer
në pjesën e prapme ku jemi ulur
jashtë, duke ngrënë kokoshka
skaji i akullnajës që po largohet
ku me dhembje dhe me habi
duke mbijetuar madje
deri këtu
po mësojmë të ndezim zjarr
