Ora po i afrohej mesditës. Kapërceva rrugën “Myslym Shyri”, dola në trotuarin që të drejton për te Drejtoria e Policisë së Tiranës dhe sapo pashë jeshilen e semaforit, kalova urën e Lanës. Eca në të njëjtin krah, duke vështruar si i përhumbur lokalet e shumta të mbushura me të rinj. Kisha muaj pa ardhur në këtë anë të kryeqytetit dhe akoma më shumë pa drekuar në restorantin përballë, i preferuar veçanërisht për ata që pëlqenin picat. Sapo hyra në sallën e madhe, vura re që të gjitha tavolinat ishin të zëna dhe kur mendova të dilja jashtë, një kamerier shumë i gjatë dhe i dobët, gjithë mirësjellje tha:
– Zotëri! Mund të uleni atje në fund.
Ende pa pritur aprovimin tim, më tha që ta ndiqja. I bindur, veprova siç më tha kamerieri shumë i gjatë dhe i dobët, duke kaluar përmes tavolinave të mbushura me njerëz që hanin dhe flisnin me zë të lartë.
– Mund të uleni këtu, zotëri, – tha ai, – dhe pasi vuri re mëdyshjen time, shtoi, – Zonja ka përfunduar së ngrëni dhe do të ngrihej.
Zonja ulur, dukej se nuk ishte më shumë se dyzet vjeçe. Kur u ula, ajo me shumë mirësjellje tha se sapo të paguante do të ngrihej menjëherë. I thashë se nuk kishte përse të shqetësohej për praninë time dhe e falënderova për mirësjelljen. Ajo heshti për një çast, më pas u ngrit dhe mori një triko të lehtë që e hodhi krahëve. Zonja kishte një trup të gjatë dhe dukej se kujdesej të ruante elegancën. Më ra në sy vështrimi zhbirues dhe gishtërinjtë e saj shumë të gjatë, si të ishte pianiste. Ngurrova ta pyesja se me ç’punë merrej apo përse po drekonte e vetme. Ndoshta më bëri të nguroj vështrimi zhbirues i syve të saj të vegjël, që herë-herë bëhej i trishtë, njësoj siç ishte edhe koha në atë fillimprilli, herë me diell dhe qiell të pastër, e pastaj befas me re dhe shira të shpejtë dhe të trishtë.
– Unë vij tri herë në javë këtu, – tha ajo. – Dhe më pëlqen çdo gjë. Ushqimi, shërbimi, edhe klientët. Po, po. Edhe klientët. Shumica janë familjarë dhe të zhurmshëm.
Ndiqja të folurën e saj të ngadaltë, që e shoqëronte me lëvizjen e duarve dhe vështrimin zhbirues nga sytë e saj të vegjël.
Tavolina ishte ende e papastruar. Një pjatë e madhe mbushur me mbeturinat e ushqimit që sapo kishte konsumuar. Një gotë verë e pirë përgjysmë. Ca fruta të stinës të paprekura. Ia ngula sytë gjatë pjatës së madhe, në të cilën zonja, me shumë kujdes, kishte ndarë kockat e mishit të pulës, duke i rreshtuar ato me një rregullsi të habitshme.
– Këtu e gatuajnë shumë mirë mishin e shpendëve, – tha ajo ndërsa vuri re vështrimin tim të gjatë te pjata me kockat e mishit të pulës. – E dini zotëri që mishi i shpendëve është shumë më i shëndetshëm sesa ai i bagëtive, i viçit apo i derrit?
E shkëputa vështrimin nga pjata dhe pohova me kokë se kjo ishte e vërtetë.
– Unë jam shumë e kujdesshme në të ushqyer… Në këtë lokal, mishin e shpendëve e marin nga fshatrat e thella të Tiranës, – tha sërish ajo.
Tashmë vura re që sytë e vegjël u bënë më zhbirues, ndërsa gishtërinjtë e gjatë lëviznin më shpesh në ajër, duke shoqëruar çdo fjalë që ajo nxirrte nga goja.
– Besoj se edhe ju…
– Po. Po, – thashë. – Edhe unë…
– Më falni, – tha ajo. – Mund t’ju pyes se me ç’punë mereni?
– Unë? Nëpunës, zonjë. Punoj në një ministri.
– Sa mirë! Keni zyrën tuaj, karrigen dhe tavolinën. Dosjet e shumta. Prisni dhe përcillni njerëz…
– Po. Po, – thashë. – Ky është perceptimi juaj zonjë… Por mos mendoni se është vetëm kjo…
Pastaj ajo heshti dhe pas pak shtoi:
– Duket që ju jeni jo vetëm një nëpunës i zoti, por me siguri edhe i kënduar…
– Në ç’kuptim i kënduar, zonjë?! – thashë duke parë edhe një herë pjatën e madhe me kockat dhe shpatullën e e pulës, të vendosura me shumë kujdes.
– Doja të thoja që jeni njeri i lexuar… apo si ta them… keni edhe prirje… aftësi të tjera.
– Është e vërtetë, – i thashë. – Shumë e vërtetë!
– Nuk më shpëton gjë mua, jo… Qetësia juaj, ç’të them? Mënyra se si komunikoni…
– Zonjë, merem edhe me astrologji, – i thashë. – Është një nga pasionet e mia, zonjë. Kam aftësi të…
– Astrologji?
– Po. Po. Astrologji dhe fusha të tjera…
– Ju bëni shaka me mua, zotëri! Megjithatë, se ç’fshini diçka misterioze…
Nuk fola. Ia ngula gjatë vështrimin portretit dhe duarve të saj. Vura re se sytë e vegjël kishin marrë ngjyrë tjetër, ndërsa duart me gishtërinjtë e gjatë, të vendosura mbi tavolinë, dukeshin si të ngrira.
– Zonjë! Ju lutem, veproni siç do t’ju them unë… Ma zgjat pak pëllëmbën e dorës së djathtë…
Ajo hezitoi për pak çaste. Më pas u ngrit në këmbë dhe pasi qëndroi si e ngrirë, befas u ul, afroi karrigen pranë meje dhe zgjati dorën, që i dridhej. I thashë të qetësohej dhe të më vështronte në sy.
– Më kuptoni, zonjë? Ju lutem, qetësohuni… Tani po… Shumë mirë që u qetësuat. Vështromë në sy, – thashë duke e marrë dorën e saj dhe duke e vendosur mbi pëllëmbën time.
Ndjeva që dorën e kishte të ftohtë. Shumë të ftohtë. I thashë sërish që të qetësohej dhe të më shihte në sy.
– Zonjë! Më falni. Zonjushë. Ju jeni zonjushë. Keni lindur javën e parë të muajit janar dhe i përkisni shenjës së bricjapit. Më dëgjoni, zonjushë? – pyeta, pasi vura re që ishte zbehur dhe po më vështronte me sytë e nemitur, gati-gati si të shuar. – Në çastin kur ju keni ardhur në jetë, ylli vetmitar X12, i cili ndodhet pesëmbëdhjetë vite drite larg Tokës, ka qenë shumë, shumë pranë planetit tonë. Dhe në atë yll vetmitar, sapo ju keni qarë, ka ndodhur një fenomen i çudishëm.
Ajo u ngrit prapë në këmbë dhe pastaj u ul. Mori gotën dhe me dorën që i dridhej dhe e piu të gjithë ujin… Kërkoi falje që ishte e papërqendruar dhe tha se vërtet kishte lindur në javën e parë të janarit, saktësisht në datën shtatë dhe se i përkiste shenjës së bricjapit, se…
– Unë ju takoj për herë të parë zonjushë. Nuk di asgjë për jetën tuaj. Po jua përsëris: ju keni ardhur në jetë kur ylli vetmitar X12 ka qenë shumë pranë planetit tonë. Ky yll është shfaqur në hapësirë me një dritë të veçantë, shoqëruar me një tingull vetmitar, që zgjati vetëm tridhjetë sekonda.
– Ç’është ky tingull, zotëri?
– Tingull. Ju e dini kuptimin e fjalës tingull, zonjë. Më falni, zonjushë!
Vura re që ajo dukej më e qetë dhe po më ndiqte me vëmendje.
– E qara juaj e parë ose e tingujt e të qarës suaj të parë, nëse mund të shprehem kështu, ishin të njëjtë me tingullin vetmitar të yllit X12.
– Si i dini gjithë këto gjëra, zotëri? – pyeti ajo.
– Sipas një studimi që kam bërë, në Shqipëri, në datën shtatë janar të atij viti, në orën tre e pesë minuta pas mesit të natës, kanë ardhur në jetë njëzet e tre fëmijë, nga të cilët dymbëdhjetë të gjinisë mashkullore dhe njëmbëdhjetë të gjinisë femërore.
– Zotëri…
– Ju keni edhe bekimin, edhe fatin e përcaktuar nga ai tingull vetmitar. Pra, bekimin e dritës dhe…
Ajo kërkoi gotën me ujë dhe kur pa se ajo ishte bosh, u ngrit në këmbë e thirri kamerierin, i cili i solli menjëherë një gotë tjetër me ujë. Zonjusha e piu në këmbë ujin, ndërsa kamerieri i gjatë dhe i dobët, nuk e hoqi vështrimin nga gota që u zbraz menjëherë.
– Silli menunë zotërisë more djalë, – tha ajo.
– Nuk është nevoja, – i thashë. – Zonjusha më tha se këtu gatuhet shumë mirë mishi i shpendëve. Do të më sillni…
– Gjoks pule me patate të furrës, – ndërhyu zonjusha. – Edhe supë magjericë.
– Atëherë sillni ato që porositi zonjusha, – thashë.
Kamerieri po hiqte pjatat bosh, gotat dhe kartpecetat.
– Të lutem, djalosh, mos e merr gjoksin e pulës. Atë që ka lënë zonjusha, – i thashë.
Ai e ndau më vete gjoksin e pulës, që zonjusha e kishte pastruar me kujdes dhe e vuri mbi një pjatë të vogël.
– Jeni me fat, – thashë unë pasi mora gjoksin e pulës në dorë dhe i hodha një vështrim të shpejtë.
– Ah, fati im! Fati im… – më ndërpreu ajo. – Po të kisha fat…
– Zonjushë, shpatulla që po shoh është i një këndesi fushe dhe si e tillë, lexohet më mirë.
– Ju po më befasoni, zotëri… Nga yjet kaluat te…
– Keni dëgjuar për Edit Durhamin? – pyeta.
– Jo, – tha ajo. – Mos është astrologe si ju?
Qesha. Pastaj i fola për Edit Durhamin, veprën e saj, si dhe simpatinë dhe dashurinë që kishte për shqiptarët, për historinë, kulturën, traditat e tyre. Edhe për tatuazhin në Shqipëri, zakonet e gjakut, të lindjes, martesës dhe vdekjes apo për magjinë, syrin e keq, fatthënien, mallkimin…
– Në shumë vende, njeriu, për disa arsye të pashpjeguara, ka menduar që perënditë i kishin zgjedhur të brendshmet e kafshëve si mjet për të zbuluar të ardhmen, – thashë. – Dhe këto nuk janë fjalët e mia, zonjushë, por të Edit Durhamit, e cila shkruan se shqiptarët ende e gjejnë fatin e tyre të shkruar në kockat e disa kafshëve.
Ndërkohë kamarieri vendosi mbi tavolinë porosinë dhe u largua.
– Stërgjyshi im këndonte ose më saktë, lexonte, ose, ose kishte aftësi të shihte fatin në shpatullat e qengjit, dashit dhe këndesit… Nuk e di nëse edhe në ato të pulës. Ndoshta edhe në ato, por më qartë fati shihet në shpatullat e bagëtive dhe shpendëve të gjinisë mashkullore… Edhe gjyshi im e kishte trashëguar këtë aftësi… Unë kam qenë shumë i ri, kur ai fliste për babain e tij, pra për stërgjyshin tim, i cili kishte lexuar në shpatulla për sëmundje, vdekje, fejesa e martesa, e deri luftëra.
Ajo më ndiqte me sytë e vegjël dhe zhbirues duke pirë herë pas here ujë.
– Të lutem, mund të afroheni, zonjushë? Shikoje këtë vijë të drejtë… E sheh? Tani, e sheh vazhdimin e saj?! Shumë mirë… Kjo vijë e drejtë, nga pjesa me dritë e shpatullës, devijon dhe futet në terr, pra në këtë anë, që siç e sheh, është gri në të zezë. Ja ku është terri: kjo me nuancë pak të kuqe që sa vjen e bëhet më e errët, e në vijim, edhe më e errët. Pra, ti ke dalë në dritë nga terri i gjatë nëntëmujor i mitrës së nënës. Kjo drita që sheh këtu, u shfaq edhe nga ylli X12. Më pas, ky yll u largua dhe hyri në terrin kozmik… Ai yll vetmitar, dyzet vite më parë, pra, kur keni lindur ju, la tingullin vetmitar…
Ajo ndiqte aq e përqendruar dhe me vëmendje çdo fjalë që thoja, saqë më dukej sikur kisha përballë statujën e saj. Edhe sytë e vegjël zhbirues, edhe duart me gishtërinjtë e gjatë të mbledhur grusht, edhe shpatullat e ngushta, dukeshin të ngrira. E lashë në pjatën e vogël shpatullën që lexova dhe nisa të haja, ndërsa zonjusha vazhdonte të qëndronte në të njëjtin pozicion. Ajo reagoi vetëm kur unë i thashë se në muajin e nëntë të këtij viti, javën e nëntë, pas javës së parë të muajit të tetë, në orën nëntë e nëntë minuta, pritet të rikthehet ylli vetmitar X12 shumë pranë planetit tonë.
– Ai do të lëshojë në këtë datë vetëm dritën e tij, ndërsa tingullin vetmitar do ta lëshojë në javën e parë të janarit të vitit tjetër. Juve do t’ju largohet vetmia, zonjushë. Dhe jo vetëm juve, por edhe atyre që kanë lindur në muajin, ditën dhe orën që keni lindur edhe ju.
Pashë që ajo befas u gjallërua. U ngrit në këmbë dhe më pas u ul sërish. Sytë e vegjël dhe zhbirues morën shkëlqimin e parë, ndërsa teksa fliste, duart me gishtërinjtë e gjatë i lëvizte në ajër. Më foli për vetminë e saj të kahershme, për natyrën e mbyllur, për fatin e bllokuar dhe për faktin që vetmia ishte bërë pjesë e qenies…
E dëgjova me vëmendje dhe i fola sërish për rikthimin e yllit vetmitar X12 pas disa muajsh. I spjegova se pas largimit të këtij ylli, shpresoja dhe besoja se ai yll do ta merrte vetminë me vete, jo vetëm për atë, por edhe për disa shtete, që kishin rreth dyzet vite që jetonin të izoluar dhe të vetmuar…
Pastaj i fola për tokën dhe qiellin, duke i cituar diçka nga një libër që po lexoja dhe e kisha shënuar në një bllok të vogël, që e mbaja vazhdimisht me vete: “Toka përfaqëson vendin ku qielli shfaq vetitë e tij, ashtu sikurse qielli bashkë me tokën (kozmosi) shfaqin shenjat e Zotit.”
– I dëgjoj për herë të parë këto gjëra, zotëri – tha ajo. – Dhe ndihem e mpirë… Si ta them…
Pastaj i fola për njerëz të vetmuar që po shtoheshin jo vetëm në Shqipëri, por edhe në të gjithë globin, por edhe për popuj dhe vende të vetmuara apo edhe për mbretër, presidentë, kryeministra shtetesh melankonikë e të vetmuar…
Kur dolëm nga lokali, që tashmë ishte pothuajse bosh, nën shoqërinë e kamerierit të gjatë e të dobët, i cili na përcolli deri jashtë, vume re se kishte rënë muzgu. U ndamë miqësisht me zonjushën, me dëshirën dhe shpresën që të takoheshim përsëri për të drekuar. I urova fat, shumë fat dhe i thashë se do të drekonim sërish bashkë, ndoshta edhe nën shoqërinë e një personi të tretë. “Këtë ta uroj me gjithë zemër,” i thashë, “dhe me siguri, do të realizohet shumë shpejt!”
Ajo kaloi rrugën, ndërsa unë qëndrova gjatë në trotuar, duke ndjekur siluetën e saj të gjatë, që pas pak më humbi nga sytë, nën shiun e qetë që nisi papritur. Ishte prill. Duheshin disa javë dhe muaj për t’u rikthyer ylli vetmitar X12, pas dyzet vitesh. Ai do të ishte shumë pranë globit tonë dhe këtë herë do të lëshonte vetëm dritën dhe jo tingullin vetmitar.
Tiranë, 1 prill i vitit 2020 të koronavirusit
(fillimjava e katërt e karantinës)
