Luis Sepulveda, 1949
USHTRIM NGA A DERI TE Z
Në Shqipëri
Në këtë orë një njeri qan
Për vetminë e një fotografie
Atë e ndan
Marrëzia kategorike e shekullit
Atë e ndan
Nga vetmia e një fotografie
Për të cilën një njeri tjetër qan në këtë orë
Në Zimbabve
(Nga “Antologji e poezisë kiliane”)
Bill Manhire, 1943
NË NJË BAR TË UDHËS SË QUMËSHTIT
Unë rroj në skaj të gjithësisë
Siç bën secili prej nesh. Nganjëherë them me vete
Se për këtë duhet të falënderoj jetën:
Unë kundroj yjet atje larg
Dhe i përpëlit lehtazi qepallat,
Zëri im nxjerr një psherëtimë të kënaqur.
Tërë kënaqësia ime vjen nga ajo që duket pak;
Më pëlqejnë gjërat e pabujshme.
Unë zbres në Galeritë e Muzgut
Dhe vështroj pushtuesit marsianë,
Të cilët, të llahtarisur nga ligjërimi ynë,
Tregojnë me gisht diçka që duan.
(Nga “Antologji e poezisë neozelandeze”)
Ewa Lipska, 1945
VENDI IM
Sot vendi im i ngjan
Një miniere thëngjilli, që ende nuk është mbyllur.
Një peizazh mjeran. Thuajse një falimentim.
Ai ka bërë gjumë të keq. Për këtë na bëjnë me dije
Gazetat e mëngjesit.
Në murin rrethues ka mbetur
Një copëz nga një afishe e grisur :
Historia nuk pranon reklamim.
Një çupëz e mbështetur në një shkop
Vrapon drejt pavdekësisë së shpirtit.
Vendi im kalon përmes një vendi
Që në pulpën leshtore
Ka një tatuazh
Me një shqiponjë
E cila përpiqet të fluturojë
Përpiqet të fluturojë
Përpiqet të fluturojë.
Nga “Antologji e poezisë polake”)
Claude Tabarini, 1949
NJË KORB…
Një korb në një degë,
I habitur nga bora e madhe që ka rënë.
Një lypëse
E molisur,
E mbështjellë me shalle
Aq sa koka e saj mezi duket,
Vetëm një dorë tund me mllef
Një sapllak të zbrazët si qielli.
Murlani ulërin.
Sy të çakërritur aguliçesh!
(Nga “Antologji e poezisë zvicerane”)
Vincenzo Cardarelli, 1887-1959
PULËBARDHAT
Unë nuk e di ku e bëjnë çerdhen pulëbardhat,
Ku ulen për t’u çlodhur.
Unë jam si ato,
Fluturoj pareshtur.
Vetëm sa e përçik jetën,
Siç përçikin ato dallgët
Për të kapur shujtën e tyre.
Dhe ndoshta si ato e dua paqen,
Paqen e paanë të detit.
Por fati im është të rroj
Me mendjen gjithnjë te rrebeshi,
Ashtu siç bën rrufeja.
(Nga “Antologji e poezisë italiane”)
Inger Christensen, 1935-2009
BORA…
Bora
Nuk është borë
Kur ajo bie
Në qershor
Bora nuk ka rënë
Aspak
Nga qielli
Në qershor
Bora ka brofur
Vetvetiu
Dhe ka çelur lule
Në qershor
Si mollët
Kajsitë
Gështenjat
Në qershor
Të humbasësh udhën
Në borën e vërtetë
Që është bora e rënë në qershor
Bashkë me mugujt e me lulet
Kur njeriut i duket se nuk do të vdesë kurrë
(Nga “Antologji e poezisë daneze”)
Lubomir Levçev, 1935-2019
KAPRIÇIO NR. 1
Po bëra karrierë ndonjë ditë
(Dhe thonë se kjo gjë është e pashmangshme)
Po u ngrita aq lart
Sa të më telefonojnë nga të gjitha anët
Atëherë do të emëroj vdekjen
Si sekretare.
Kur ju do të doni të flisni me mua,
Ajo do të thotë se unë nuk jam këtu.
-Sidoqoftë unë desha të flisja me…
vetëm një çast…
-Jo, – do të thotëa ajo.-
Ai nuk është më këtu!
Gjatë kësaj kohe të pambaruar,
Unë do të vështroj nga dritarja
Gjethet që bien
Ose që blerojnë sërish,
Kubenë e largët të kishës
Që i ngjan një filxhani të kthyer përmbys
Për të lexuar fatin në llumin e kafes,
Vajzat që shohin në dyert prej xhami
Dhe ju që mendoni se unë nuk jam më në këtë botë.
1968
(Nga “Antologji e poezisë bullgare”)
Carlos Drumond De Andrade, 1902-1987
KADRIL
Joao-ja dashuron Terezën që dashuronte Raimundo-n
Që dashuronte Marinë që dashuronte Joakim-in
Që dashuronte Lilin
E cila nuk dashuronte asnjeri.
Joao-ja u nis për në Shtetet e Bashkuara, Tereza
U bë murgeshë,
Raimundo-ja vdiq në një aksident, Maria mbeti lëneshë,
Joakim-i vrau veten dhe Lili u martua
Me J. Pinto Fernandes-in
Që nuk kishte marrë pjesë në këtë histori.
(Nga “Antologji e poezisë braziliane”)
Gloria Gervitz, 1943-2O22
RABINI ZOUCHA
Pak para se të vdiste, rabini Zoucha ka thënë:
Kur të mbërrij te dyert e qiellit,
Askush nuk do të më pyesë:
“Përse ti nuk ke qenë Moisiu?”
Por : “Përse nuk ke qenë Zoucha ?
Përse nuk u bëre ai që vetëm ti
Mund të kishe qenë ?”
(Nga “Antologji e poezisë meksikane”)
Murathan Mungan, 1955
TË GJITHA YJESITË…
Të gjitha yjesitë e natës
Ishin përkulur mbi bregun e detit
Mbi rërën drithëruese
Ato vështronin fytyrën tonë
Si në mëngjesin e parë të botës
Nata harroi mbi kraharorët tanë
Një grusht me dritë hëne
Dhe unë lashë mbi kraharorin tënd
Gjumin tim më të thellë
Dhe mbeta aty
Dhe mbeta aty
(Nga “Antologji e poezisë turke”)
Manuel E. B. Argüello, 1924
GRUNJËRAT E PJEKURA
Ti u ktheve dhe unë të dëshiroj
Unë nuk të prisja
Por ti erdhe vetë
Katuli
E qeshura jote
Gjeografia jote prej vajze të re
Shkëlqen si një zjarr i parandier.
Trupi yt vashëror,
Kodrat e tua,
Kofshët e tua,
Pylli zanafillor,
Flaka që ti më jep
Pa kurrfarë detyrimi,
Dyert e hapura,
Trallisje e errët,
Ishull i zjarrtë.
(Nga “Antologji e poezisë paraguajane”)
György Somlyó, 1920-2006
FABUL KUNDËR FABULAVE
a
Nuk ka rëndësi ajo që na ndodh
Ka rëndësi ajo që ne jemi
Çfarëdo që të na ndodhë
b
Çfarëdo që të na ndodhë
Gjithmonë ka rëndësi ajo që ne jemi
Nuk ka rëndësi ajo që na ka ndodhur
ab
Nuk ka rëndësi ajo që na ka ndodhur
As ajo që ne jemi
Çfarëdo që të na ndodhë
Gjithmonë ka rëndësi ajo që mund të bëhemi
(Nga “Antologji e poezisë hungareze”)
Juan Gustavo Cobo Borda, 1948
A MOS E KAM ÇUAR DËM JETËN?
Ndërsa miqtë e mi të ndershëm sa më s’ka,
Përmbysnin diktaturat,
Organizonin revolucione,
Dhe me trupin e mbuluar me plagë
Hynin në trashëgiminë e rëndomtë
Të historisë lationo-amerikane,
Unë lexoja libra të ndaluar.
Ndërsa mikeshat e mia të bukura
Bëheshin erë para djaloshit të pavendosur
Që mezi mund t’ua shprehte
Sesa shumë nevojë kishte për to,
Unë vazhdoja të lexoja libra të ndaluar.
Tashti, unë e di :
Në ata libra të ndaluar
Ishin dashuritë më të marrosura, luftërat më të drejta,
Gjithçka që në ditët e ardhshme
Do të linte në hije aq kauza të zbrazëta.
(Nga “Antologji e poezisë kolumbiane”)
Franz Hodjak, 1944
OVIDI NË EKZIL
I harruar nga të shtatë kodrat nga qielli i lartë
Mbi Tibër i harruar nga hijet e pishave
Nga kopshtet festive i fshirë nga kujtesa
E Forum Romanorum-it
I shpërfillur nga njohësit e letërsisë dhe nga mecenët
I braktisur nga shkëndija e fundit e lumturisë nga fama
Dhe nga emri i braktisur nga çdo shpresë
Madje edhe nga shakaja më e mbrame
Vetëm armiqte tij i kanë mbetur besnikë
(Nga “Antologji e poezisë rumune”)
Regino Elado Boti, 1878-1958
DRITË
Unë pres diamantin tim,
Unë jam diamanti im.
Ndërsa të tjerët bërtasin,
Unë hesht, skalit, pres ;
Unë krijoj art në heshtje.
Ndërsa të tjerët marrin zjarr,
Unë zhvilloj betejën time ritmikisht
Dhe nuk e shes emrin tim për pesë pare.
Unë jam diamanti im,
Unë pres diamantin tim,
Unë krijoj art në heshtje.
1921
(Nga “Antologji e poezisë kubane”)
Henri Meschonic, 1932-2009
KUR SHKRUAJ…
Kur shkruaj
Unë nuk e di kush shkruan
Unë pres unë kërkoj
E vetmja gjë që di
Është se ti je aty
Se ekziston qenia ne
Një pjesë e së cilës jam unë
Dhe ti je pjesa më e bukur
Unë kam sy
Vetëm për të të parë ty
(Nga “Antologji e poezisë franceze”)
Jure Kastelan, 1919-1990
TË VDEKURIT SHTËPIA
Vendi i të vdekurve nuk është varreza
Ai është në shtëpitë tona.
Në thellësi të pasqyrave. Në ujë, ata shohin veten.
Të heshtur.
Ata mbajnë veshjet tona, lexojnë, shfletojnë libra.
Pamabrimisht të padukshëm.
Lakmitarë, të dërrmuar, të pagjumë. Pambarimisht
Të verbër. Të mbuluar me pluhur, të lodhur.
Gjithnjë kalimtarë. Duke rënkuar. Të padëgjueshëm.
Ata na e marrin bukën nga dora.
Ata na marrin rrobat, na përgjojnë dhe sidomos heshtin,
Me veshët pipëz, ata heshtin, heshtin.
Me veshët pipëz. Asnjëherë brenda nesh. Jashtë nesh.
Kudo të pranishëm. Pa jetë, ata ekzistojnë.
Ne të gjallët jemi kalimtarë
Në shtëpinë e vdekjes.
(Nga „Antologji e poezisë kroate“)
Ruth Fainlight, 1931
NGULMIM
Kurë nuk do ta kisha besuar se do të shkruaja për hënën në moshën time
As që hëna e plotë ende mund të më linte zgjuar, si në ethe, të përndezur,
Një natë të tërë vere ashtu si dikur.
Por kjo hënë ngulmuese, shkëmb i ndritshëm në qiellin e errët, prani
e pazakontë
Përmes perdeve të hapura, kërkon që t’i përgjigjet dikush. Për një çast,
e ndjeva veten të tubulluar, të pavendosur, si të isha ende një çupë çapkëne.
Pastaj me atë siguri që kishte hëna, e vështrova edhe unë. Ndërsa ajo ngulmon
Me dashamirësinë e saj, unë ve re se asgjë nuk ka ndryshuar: Të jem motra sypafjetur
Dhe vetmitare e hënës është fati im i përhershëm.
(Nga “Antologji e poezisë britanike e fillimit të shekullit XXI”)
Antonio Gamoneda, 1931
DASHURI
Mënyra se si të dashuroj unë është e thjeshtë:
Unë të shtrëngoj pas vetes
Sikur të kishte pakëz drejtësi në zemrën time
Dhe sikur të mund të ta falja bashkë me trupin tim.
Kur t’i shpupurish flokët,
Diçka e bukur merr formë midis duarve të mia.
Dhe nuk di asgjë më shumë se kaq ose aty afër.
Dëshiroj të jem në paqe me ty, të jem në paqe
Edhe me një dëshirë të panjohur
Që nganjëherë më rëndon në zemër.
(Nga “Antologji e poezisë spanjolle”)
Ivo Vodsedalek, 1931
Mbi fronin pranë dritares
Unë vura një pjatë të bukur majolike
Të mbushur me kumbulla të freskëta
Pastaj i pajtuar me fatin u ula dhe ndenja aty
Duke lexuar nganjëherë rrëfenja biblike
Nganjëherë duke këqyrur retë
Por të shumtën e herës hidhja një vështrim të trembur
I mbaja sytë te dritarja përballë
Ku për disa çaste ia behte
Trupi i zhveshur i Verës që bënte gjimnastikë
(Nga “Antologji e poezisë çeke”)
Joao Luis Barreto Guimaraes, 1967
SHPATA E SELIMI III
Ligjërata e skalitur në tehun e saj
Me një bukurshkrim të përsosur
E shpon armikun. Nga ata të dy
(Shpata dhe trungu i njeriut)
Vetëm ky i fundit ka vdekur –
Shpata rron ende në Pallatin Topkapi
Ajo e ka humbur atë lëvizje
Që e bëri të lavdishme
(Atë gjest të prerë e të moçëm
Me të cilin ajo shprehu zemërimin e saj)
Shpata e përmbushi kohën e saj për të derdhur gjak
Kur një trung njeriu u ndesh me një trung njeriu
Ajo u dënua me një jetë të amshuar
(Në burgun e një vitrine) duke e pasur zili
Çdo trup që pikërisht në këtë çast
Dashuron dhe vallëzon pambarimisht
(Si një dervish) në parajsë
(Nga “Antologji e poezisë portugeze”)
André Schmitz, 1929
BETOHEM PËR FJALË TË NDERIT
Betohem për fjalë të nderit
Se nuk kam të bëj fare
Me veten time.
Unë nuk jam pronari
I trupit ku banoj.
Këta sy që ditë e natë vështrojnë
Zogj të çuditshëm
Dhe magjepsen nga bukuria e botës
Nuk janë dritaret e shtëpisë sime.
Vendi ku ndodhem ai që jam
Nuk është atdheu im.
Jam biri i një fëmije
Që ende nuk ka lindur,
Bashkëshorti i sertë i një gruaje që e takoj
Dhe nuk më përket asnjë grimë.
Diku një vashë e re
Orvatet të jetë nëna ime.
(Nga “Antologji e poezisë belge”)
