Kreu Letërsi Bibliotekë Miniatura nga Sazan Goliku

Miniatura nga Sazan Goliku

Edited in Prisma app with Dragon

Pas derës së bibliotekës

Isha duke fjetur, kur ime shoqe më tundi krahun dhe më pëshpëriti në vesh:

-Një zhurmë… diçka po kërcet poshtë në bibliotekë e në korridor…

U zgjova. Hapa veshët. Një zhaurimë e habitshme. Përplasje karrigesh… zëra të çjerrë… të qeshura me të madhe… klithje… rënkime… Dreq o punë! Kush mund të ketë hyrë në shtëpinë time dhe po bën orgji!?…

Zbrita shkallët dhe hyra në bibliotekë. Ç’të shihje më parë! Raftet e librave filozofik qenkëshin zbrazur! Librat i mbanin si shqyta në duar autorët e tyre. Fjalët e librave ishin kthyer në shpata e ushta që filozofët i përplasnin me njëra-tjetrin. Ashtu i hutuar siç isha më shkoi mendja të lajmëroja policinë. Por shtanga në derë. Zoti perëndi lart nga tavani po bekonte kaosin. Filozofë pa emër bënin duel me tërsëllimë me shpatat-libra të mësuesve të tyre. Platoni e Aristoteli po rrekeshin t’i prisnin zgjatushin Frojdit. Lakuriqë e shpërfillës Epikuri, Lukreci e Kajami vallëzonin e këndonin. Ulur në një cep të dhomës si në një cep të botës Konfuci me një tas balte në dorë hante oriz i uritur, pastaj shkruante e prishte herioglife në faqen e murit. Volteri e Laibnici ishin kapur përflokësh dhe ulërinin njëri në do-mazhor dhe tjetri në si-minor. I veshur me rroba punëtori Kanti po shponte me matrapik një gur mermeri për të njohur të panjohurën. Marksi e mbante Hegelin kokëposhtë dhe e shkundte, që t’i binin monedhat e arit nga xhepat. Fromi po i mësonte Hamletit monologun “Të kesh apo të jesh”. Pa shikuar fare se ç’bëhej poshtë tyre, Sartri e Kamyja fluturonin të pashqetësuar rreth dhomës me avion sportiv. Të vetëlidhur me litar kurriz për kurriz, Berkli e Konti përplasnin kokat sa herë që vinin në dyshim mendimet e njëri-tjetrit. Nën tryezën e shkrimit, ulur mbi librin “Lufta ime”, Hajdegeri po shkruante leksionin”Për thelbin e së vërtetës”, por në kokë po përpunonte leksionin tjetër “Për të vërtetën e thelbit”. Sokrati kishte futur mes këmbëve gjykatësin që e kishte dënuar dhe i derdhte në gojë kupën me helm. Një ateist i përçudnuar po goditej në kokë me dajak nga Loku, i cili donte të shihte ç’kishte brenda asaj kafke mëkatare. Shën Agustini shfletonte Biblën e psherëtinte duke bërë kryqin mbi të. Disa të rinj e të reja mbanin me forcë Shopenhauerin që synonte të varej në litar. Niçja ishte kthyer në njeri prej hekuri mbi kalin e Zarathustrës që qëndronte kas mbi dy këmbët e pasme.

Nuk durova më. Hyra mes tyre. Me të drejtën e të zotit të shtëpisë ngrita duart duke thirur me sa kisha në kokë:

 -Paqe! Paqe! Paqe! Qetësi!

-Për ç’paqe na flet ti mor mik, -ngriti zërin Herakliti duke larë duart në çezmë. -Kontradiktat janë të përjetshme.

Zoti Perëndi lart nga tavani vazhdonte të bekonte betejën…


Ëndrra me bisht

Djaloshi Mark L. nga fshati Gurlan iu paskësh qepur mendja te kali i bardhë i Lis Dodës. Dhe nuk kishte faj. Të kullonin sytë kur e shihje kur ecte krenar kalldrëmeve të fshatit ose kur vraponte e argalisej lëndinave teksa kulloste me kuajt e tjerë. Plaku Lis nuk e ngarkonte asnjëherë atë bukurosh, veç ai e shalonte, kur shkonte në qytet dhe kur bënte vizita te miqtë e të njohurit.

Dhe një mesnatë të bardhë me hënë të plotë, Marku doli nga shtëpia e tij dhe gati duke vrapuar shkoi drejt e te kulla e Lis Dodës. Qentë e shtëpisë e njihnin, si çdo djalë fshati, dhe portat e shtëpive në atë krahinë nuk ishte zakon të mbylleshin me çelës. I hodhi shalën kalit, i vuri yzengjinë dhe, ende pa dalë nga oborri, i hipi e kalëroi sikur po fluturonte. Askush nuk mund ta ndiejë atë ngazëllim që provoi Marku, duke ngarë atë kalë nëpër fushën e dehur nga rrezet e hënës. Vetëm kur do t’i jepte të dashurës së zemrës puthjen e parë do të kishte një shpirtdehje të tillë. Ngau e ngau kalin, duke lëshuar nga gjoksi gurgurima gazmore e thirrje përkëdhelëse për atë qenie të përsosur, kalëroi buzë liqenit deri te derdhja e një lumi, u kthye mbrapsh dhe kur ndjeu të ftohtit e agut e zbardhëllimën e qiellit nga lindja, u kthye në shtëpinë e tij. I fshiu mirë e mirë djersën Mbretit, kështu e quante me vete bardhoshin, i hodhi sipër një velenxë të mos ftohej, i dha tagji dhe e çoi te kulla e Lis Dodës.

Në mbrëmje, te rrapi i madh në qendër të fshatit, ishin mbledhur burrat e kuvendonin. Pasi torën e torën gojëdhanat e thashethemet më të reja të fshatit e të krahinës e më tej, e mori fjalën Lis Doda.

– Kam parë mbrëmë një ëndërr të habitshme, – foli duke shtyrë prapa qeleshen. – M’u shfaq një djalë e më tha: “Po të më japësh kalin e bardhë t’i hipi e të kalëroj me të, do të të jap si shpërblim velenxën më të mirë që kam.” Mirë, i thashë, po kujdes kryet se kalit i ha kurrizi dhe s’di ku të vërvit kokangulthi! – Dhe ia dhashë kalin… Kur u zgjova sot në mëngjes, shkova në haur, po ç’të shoh! Kali i bardhë ishte i mbuluar me një velenxë!

Burrat e fshatit zunë të mërmërisnin dhe të shihnin syshqyer njëri-tjetrin dhe s’po u besonin veshëve. Rrena e kishte bishtin kaq të gjatë, sa s’do ta bënte as rrenësi më i madh i fshatit, kurse plakun Lis e njihnin dhe mbanin si një nga urtakët dhe njerëzit më të çiltër e më të ndershëm në të gjithë krahinën! Mos kishte lajthitur?!

– Që nuk po më besoni, unë e kuptoj, –tha plaku, – po ç’t’i bëj velenxës që më ka mbetur në shtëpi dhe nuk është e imja dhe nuk di kujt t’ia kthej?!

Burrat qeshën me të madhe dhe jehona e asaj qeshjeje dëgjohet edhe sot e kësaj dite në ato anë.


Parajsa

Në katet e shumta të Parajsës, që askush nuk i dinte sa ishin, sepse humbnin në pafundësi, në ngastrën e shpirtrave të rinj, në një shkretëtirë, nën hijen e një hurme po flinte Uba Meda, një djalosh rreth të tetëmbëdhjetave. Ai kishte ardhur nga Toka pasi ishte hedhur në erë nga aktivizimi i dinamitit që mbante të fshehur në trup. Nga shpërthimi në një treg ditën e diel, u vranë njëzet e shtat veta dhe u plagosën dyfishi. Uba Medan nuk e numëruan.

Afrohet në majë të gishtërinjve pranë Uba Medës një djalë gazmor, vdekur nga vala e cunamit, dhe i këputi një qime nga mjekra e gjat. Uba Meda u hodh përpjetë sikur ta kishte pickuar gjarpri dhe zuri të shante e të shfrynte si çakall i plagosur. Nxori nga rëra një bombë dore atomike dhe e tundte me tërbim.

– Do ta hedh në erë Parajsën! – Çirrej me sytë e zgurdulluar që nuk shihnin asgjë.

Pas tij u shfaq një i krishterë me veshje kalorësi mesjetar, një nga ata kryqtarë që bashkë me shokët e tij kishin vrarë me qindra fëmijë e gra dhe kishin djegur qindra vendbanime të lulëzuara, kuptohet në emër të Zotit. Kalorësi i nguli qetësisht ushtën në shpinë atij me mjekër. Natyrisht për ta qetësuar.

Pauli, si specialist i bombës bërthamore, u shfaq at çast aty nga sipër; e rrëmbeu bombën e vogël dhe mbi një re në formë aeroplani, shkoi e hodhi në Oqeanin e Harresës.

Sipas gjithë rregullave të përpikta të Parajsës, Uba Meda (ose me saktësisht, shpirti i tij) u ringjall pas dyzet ditësh në Parajsën e planetit V të yllësisë W në trajtën e stërzvogëluar të një virusi paqësor që pëson mutacione çdo katërmbëdhjetë ditë.


Magjepsje

Ajo dëgjoi zilen e orës që i ndërpreu ëndrrën me pantera të zeza që e kishin rrethuar dhe po e fërkonin e lëpinin sikur i kërkonin seks. U ngrit e tromaksur nga krevati, shkoi në banjë, pshuri dhe qëndroi e qetësuar para lavamanit. Ndërkohë që hapi rubinetin hodhi sytë në pasqyrë… Nuk e pa fytyrën e saj atje. “Po unë ku jam?” pyeti veten. “”Mos më kanë ngrënë panterat në ëndërr?! – u tall. “Mos kam vdekur dhe tash jam vetëm shpirti im dhe nuk kam trup?” Preku gjoksin, fytyrën, flokët. ”Jam” – tha zë mekur.

Në pasqyrë dukeshin qartë gjithçka në murin pas saj: Rafti me pajisjet e pastrimit, vazoja me zambak të kuq e të bardhë, një peshqir i madh për trupin dhe një i vogël për fytyrën. “Mund të çosh ekranin e televizorit te tekniku për ndonjë defekt, po nuk mund të çosh pasqyrën pse nuk të pasqyron turinjtë” – tha me sytë e shqyer sikur përpara t’i kishte dalë vërtetë një panterë e zezë.

Për forcë zakoni, edhe pse nuk po e shihte fytyrën, nisi të vërë në buzë të kuq çiklamin. Nxiu qerpikët, kapakët e cepat e syve, fërkoi me krem faqet e ballin. Dhe shtangu. Vetëm gjithë ç’kishte pikturuar mbi fytyrën e saj u shfaq në pasqyrë si një pikturë e habitshme abstraksioniste.


 Kënga

-Këndo një këngë për shkëlqesinë e tij, presidentin tonë, – i tha ushtarakui lartë, pasi këngëtarin e famshëm e kishin torturuar mjeshtërisht.

-Unë këndoj vetëm për dashurinë, – mundi të shqiptonte Viktor Hara nëpërmes dhëmbëve të copëtuar e gjakut që i kishte mbushur gojën e tërë fytyrën.

-Ok! Po do të këndosh për ne, për urrejtjen tonë! – Kërcëlliti dhëmbët e artë ushtaraku dhe,me një zë sikur të thoshte “Jepini një copë bukë”, urdhëroi torturuesit:

-Ia prisni gishtat e dorës së djathtë me të cilët ai i bie kitarës!

Vrushkujt e gjakut vërshuan nga dora e Viktor Haras bashkë me klithmën e tij. Brofi me tërbim më këmbë si nga një urdhër magjik dhe për herë të fundit, mes dhimbjeve e gjakut, ia mori këngës së lirisë:

Të duash veten, do të thotë të duash lirinë, të duash lirinë do të thotë të duash veten…


Idhulli i vërtetë

Pas një viti punë skulptori SB e përfundoi së fundi shtatoren prej guri që ia kishte porositur kreu i Tempulli të Diellit. Fshiu nga balli djersët e pluhurosura, u largua  prej saj pesë hapa dhe tha i kënaqur, për të mos thënë i lumtur: – Ky jam unë!

Portreti i ngjante si dy pika ujë skulptorit. Pra, kishte gdhendur autoportretin. Pa pritur i ra në mendje një djallëzi. Sheshoi rrudhat nga balli i portretit, e lëmoi te faqet dhe flokët ia preu shkurt. Me një fjalë e zbukuroi. Por ishte po ai portret.

Të nesërmen thirri në studio parinë e vendit, krerët e Tempullit,  miq e shokë. Pasi zbuloi shtatoren, u tha të pranishmve gjithë madhështi duke ngritur krahët lart përpara shtatores:

-Ky është biri i Zotit dhe ju duhet ta besoni dhe do t’i luteni si Perëndi. Ai do të na sjellë lumturi e begati!

Dhe ata e besuan. Donin ta besonin dhe besuan.

Erdhi koha e pashmangshme dhe skulptori vdiq i harruar diku në në një shpellë në malin mbi qytet. Duart e një 99-vjeçari kishin kohë që e kishin tradhtuar.

Qindra vjet më pas besimtarët i faleshin me përvujtni krijesës së artit të skulptorit profet.

Njerëzit punuan e luftuan. Edhe u pasuruan, edhe ishin të lumtur. Kur varfëroheshin e vuanin, ia hidhnin fajin mëkateve të tyre të bëra e të pabëra dhe jo Zotit e birit të tij prej guri.


“Zogu i zjarrtë”

-Sh-sh-sh! – po shushurimat në sallë ishin shuar. Jemi në koncert. Pjesa e dytë: “Zogu i zjarrtë” i Stravinskit. Qetësi e shurdhët. Vetëm dikush nga mesi i sallës kollitet dy –tri herë mbyturazi.

Harroje veten. Harroje atë që ke pranë. Qoftë bashkëshorten në të djathtë, qoftë në të majtë shalët e zbuluara të një koketeje, qoftë merakun se mos e ke lënë sobën ndezur. Mbyll sytë. Nuk shikon veshjen klasike e lëvizjet origjinale të dirigjentit. Pak nga pak kridhe në banjën magjike të tingujve, të melodive, të harmonisë dhe befas e ndien se je duke fluturuar në hapësirën pa fillim e fund… Apo je duke fjetur, pra duke vdekur? Një therje e lehtë  në anën e majtë të gjoksit të përmend. “Qenkam gjallë!”

Orkestra shpërthen dyert e parajsës, çahet kupola e qiellit, zemra të gjëmon si kambanë e çoroditur… Gruaja të shtrëngon dorën, Koketja ka mbuluar disi shalët dhe ka mbetur me gojën gjysmëhapur.

Tingulli i fundit i orkestrës e ngre sallën më këmbë. Koketja, duke duartrokitur e duke thirrur “Bravooo!”, ndien dridhjet e celularit. E hapi dhe e vuri në vesh. “Ç’dreq po bën ende aty!? S’ka mbaruar!” dëgjoi ajo zërin kërcënues të dashnorit të ri.

-Po, po, më prit te porta e operës, i dashur. Tash po vij. Koncert i bukur…

Celulari: Pip-pip-pip…

Exit mobile version