Rrebeshi i shiut nisi papritur. I vrullshëm, me pika të mëdha, që më pas u shndërruan në kokrra breshëri, si të ishte duke shfryrë zemërimin qiellor mbi tokën, pemët e sapoçelura, fasadat e pallateve, depozitat e ujit mbi tarraca, makinat, njerëzit…
Sapo u hapën dyert e urbanit, vrapova për të arritur sa më shpejt në hyrjen e pallatit. Rruga dhe trotuarët ishin mbuluar me gjethet e drurëve dekorativë, që prej ditësh kishin çelur e po rriteshin e gjelbëroheshin. Qëndrova për pak çaste nën një strehë, por kur pashë që rruga u mbulua nga ujërat, e kapërceva atë, dola në trotuar dhe duke shkelur mbi gjethet e vogla të vdekura, u futa në hyrjen e pallatit. Ngjita me vrap shkallët dhe hapa derën e apartamentit tim. Dhe kur hoqa çelësin nga dera, në pragun e saj, pashë një kotele të vogël maceje, që me sa dukej, më kishte ndjekur nëpër rrebeshin e breshërit. Ajo ishte bërë ujë dhe dridhej nga i ftohti. Kotelja e vogël më hodhi vështrime të trembura dhe mjaullima lutëse. Më erdhi keq për të, e mora në duar dhe e vendosa në një nga kolltukët e kuzhinës. Hoqa rrobat e lagura dhe u vesha. Më pas, mora një karrige dhe u ula përballë koteles. Ajo ishte ende e qullur dhe vazhdonte të dridhej nga i ftohti.
M’u kujtua tregimi i Heminguejit, “Macja në shi”. “Po kjo nuk është mace!”, thashë me vete. “Kjo është kotele, pra, mace e vogël ose më saktë, një këlysh maceje. Një këlysh maceje. Një mace e dobët që nuk është rritur mirë.” Mos u tremb!, i fola duke e ngritur për ta vendosur mbi një peshqir të vogël. Mos u tremb!, i fola me zë të butë. Do të të mbuloj me një napë që të mos kesh ftohtë. Fli pak! Ti duhet të flesh kotele e vogël, me sy kaq të mprehtë dhe të bukur. Edhe qimet i ke të bukura. Ç’i ke këto dy vija të bardha mbi kurriz? I hodha napën përsipër dhe e lashë në qetësinë e saj.
Në pasdite koha u hap dhe ujërat u larguan nga rrugët. Vetëm trotuarët mbetën të mbuluar me gjethet e vogla të pemëve, që shiu i vrullshëm dhe breshëri ua kishin ndërprerë lulëzimin e saponisur. Kotelja vazhdonte të qëndronte atje ku e kisha lënë, duke më vështruar me sytë e saj të mprehtë. Nuk dija se me çfarë ta ushqeja. Ajo ishte ende shumë e vogël dhe ndoshta nuk duhej ushqyer me mish. Po vezë? Por, a hanë macet vezë?, thashë me vete. Ndoshta hanë, por kjo nuk është mace, por kotele e vogël maceje. Ah, po. Po. E gjeta! Nxora nga frigoriferi një salçiçe, e griva hollë-hollë në një pjatë dhe ia vendosa para koteles, por ajo, pasi hodhi vështrimin te pjata me salçiçe, ngriti sytë lart dhe më pa gjatë. Edhe unë bëra të njëjtën gjë, por i ula menjëherë sytë, ndoshta nga fuqia e vështrimit të koteles. Para se të flija, mbusha një tas shumë të vogël me qumësht dhe sapo ia afrova, ajo zgjati kokën e vogël dhe nisi ta rrufisë me gjuhën e gjatë. Fjeta i qetë dhe të nesërmen, sapo u ngrita, vura re që kotelja nuk ishte në vendin ku e kisha lënë. Kontrollova poshtë divaneve, në aneksin e kuzhinës dhe më pas në ballkon. U gëzova kur e gjeta të strukur pranë vazos së kaktusit. E mora në duar dhe e vendosa në vendin e saj. Para se të dilja, i dhashë qumësht dhe i fola gjatë. I thashë të mos lëvizte, se nuk do të vonohesha dhe se kur të kthehesha, do t’i sillja qumësht. Kaloi dita e parë. E më pas dita e dytë. Kotelja tashmë dukej se po mësohej me mua dhe sapo hapja derën, ajo hidhej nga vendi ku qëndronte e më përkëdhelte këmbët. Ditën e tretë dola shumë herët. Dita dukej se do të ishte me diell. Trotuarët ishin pastruar nga gjethet e vdekura të pemëve. Jashtë ndiheshin aromat e prillit që më pëlqenin dhe veten e ndieja më të lehtë.
Ora po i afrohej mesditës kur hyra në rrugën e lagjes ku banoj. Tashmë dielli ngrohte. Ecja ngadalë duke shijuar diellin e prillit. Do ta çoj kotelen në dhomën e gjumit, mendova. Do të hap perden e dritares dhe do ta vendos atje ku bien rrezet e diellit. Pastaj do t’i jap qumësht. Pastaj.Ndala befas në një nga shtyllat e ndriçimit ku lexova gati me zë, njoftimin e shkruar me gërma shumë të mëdha: “MË KA HUMBUR NJË KOTELE. AI QË E KA GJETUR ËSHTË I LUTUR TË TELEFONOJË NË KËTË NUMËR…” E regjistrova numrin e telefonit dhe nxitova për në shtëpi. Kotelja, sapo ndjeu që u hap dera, mjaulliu gëzueshëm. Unë e mora në duar, e përkëdhela dhe e vendosa në dhomën e gjumit. Hapa perden dhe rrezet e ngrohta të diellit ranë mbi trupin e saj të vogël. Ajo i ktheu kurrizin diellit dhe pashë që mbylli sytë e vegjël nga kënaqësia. Pashë orën. Ndoshta do t’i telefonoj pasdite, mendova. Atëherë kur dielli të ulet në horizont dhe pasi kotelja të jetë ushqyer me qumësht dhe kënaqur nga rrezet e fundit të këtij dielli të ngrohtë prilli. Ashtu bëra. I rashë numrit të telefonit dhe prita përgjigjen…
Mendova se do të dëgjoja ndonjë zë fëmije ose vajze, por ishte zë tjetër. Ajo tha se ishte zonja Dizi, anëtare e shoqatës për mbrojtjen e maceve të braktisura dhe autore e një projekti të rëndësishëm për ngritjen e një strehe, në të cilën do të grumbulloheshin të gjitha macet, në mënyrë që të trajtoheshin sa më mirë. Kur unë i thashë se kisha gjetur kotelen që kishte humbur, zonja u gëzua aq shumë, saqë ndjeva në telefon ngashërim. Ndoshta ajo po qante… Me siguri po qante. Këtë e kuptova, kur me kotelen në duar po i afrohesha hyrjes së pallatit, ku ajo banonte. Zonja më pa nga larg dhe nxitoi, mori menjëherë kotelen nga duart e mia, e puthi disa herë dhe përmes lotëve më falënderoi që jo vetëm ia solla, por edhe që isha kujdesur për të. Ah, zotëri. Jeni kaq xhentil dhe kaq i mirë! E shpëtuat vajzën time të vogël. E mbrojtët vogëlushen time. Shpirtin tim të vogël. Ç’ti thoja? Zonja fliste e fliste papushim, duke përëdhelur dhe duke puthur kotelen e vogël. E kur i thashë se isha i prekur nga dashuria e saj për atë kafshëz fatkeqe dhe jetime, ajo tha se ajo nuk ishte kafshëz fatkeqe dhe jetime, por shumë shumë me fat, sepse kishte mamanë e saj që e donte më shumë se çdo gjë tjetër në botë…
– Zonjë, – i thashë. – Me lejen tuaj, po largohem… Po bie nata, – shtova.
– Zotëri. Ju lutem! Ju ftoj në shtëpinë time… Ja… Në katin e tretë… Ju lutem…
Ajo hapi derën e apartamentit të saj, ndezi dritën e korridorit dhe më tha të ulesha në një nga kolltukët e kuzhinës.
– Jam pak rrëmujë! Eh mor zotëri… Ka dy netë që nuk më zë gjumi, – tha duke zgjatur tabakanë dhe duke më thënë të merrja glikonë që e kishte bërë vetë.
E falënderova për mikpritjen dhe i kërkova falje, sepse më duhej të largohesha. Ajo mori në duar kotelen, duke e mbajtur pranë fytyrës. Kur po bëhesha gati të dilja, u hap dera e dhomës, që ishte ngjitur me kuzhinën. Ktheva kokën. Një zotëri i gjatë dhe i kërrusur, duke u mbajtur pas murit, lëvizi me vështirësi dhe tha: “Kam që mbrëmë pa ngrënë… Që mbrëmë! Më ke mbyllur brenda… Të paktën një pjatë supë të ngrohtë të më sillje… Vetëm një supë moj nuse!”
Nuk mbaj mend sesi i zbrita shkallët. As edhe sesi ika nëpër natë dhe dola në rrugë. Jashtë nata ishte e butë. Natë prilli. U ktheva vonë në shtëpi dhe kur u shtriva, gjumi nuk më zinte…
