Aragon
«…Ai vetë me Benz-in e tij të mrekullueshëm, Simonetta, dhe Fondy Wally erdhën në Basalghelle. Një vizitë e tyre! Boll kisha vajtur me tren në Udine. Një vizitë që me aq takt donte t’u tregonte të tjerëve se Xhanni ka edhe miq të tjerë. Në fillim mikpritja u bë në shtëpinë e zotëri Silverios dhe të zonjës Anxhelika. Fusha e hapur, sheshi i këndshëm dhe shtëpia e bukur, e mbajtur aq hijshëm, qenë gjithnjë të gatshme për të pritur miq. Sidomos njerëzit e saj që ishin aq të dhënë dhe gojë-ëmbël. Të tre djemtë e tyre ishin shokë me ne. Për më tepër zotër të asaj shtëpie ishim edhe ne, dy boçet – unë dhe Irfani, më të vegjlit e shoqërisë së shqiptarëve të Basalghelles.
Adriano na ftoi mua dhe Irfanin për t’u drekuar në restorantin madhështor të Basalghelles, në ish shtëpinë muze të konteshës Aragon, poeteshë e shekullit të 18-të. S’kishin të sosur turistët në atë shtëpi dhe që, natyrisht, drekonin në restorant. Me ne erdhën edhe Silverio me Anxhelikën.
Kaluan fluturimthi të dy orët. Simoneta, unë dhe Irfani u krodhëm në bisedën tonë. Larg temës politike që e kishin përzemër të mëdhenjtë. Zonja Wally herë pas here na hidhte ndonjë shikim të kithtë.
Kishte rënë bora e parë. Pemët qenë ngarkuar në Udine. Simoneta mezi e kishte pritur dëborën e parë. Kur do të vija unë? Dëbora donte miq.
«A e dini? Ja, vjet isha me tim atë në pyll kur dëbora e kishte mbushur javën dhe binte ende. (Adriano e la për një çast bisedën politike dhe na shikoi ngrohtë.) Ju nuk e dini që cicërimat e zogjve mund të kuptohen. E atje, në pyll bisedonin një gushëkuq me një pëllumb. «Më thuaj, sa peshon një fjollë bore?» i thoshte gushëkuqi. «Më pak se asgjë», i përgjigjet pëllumbi. «Ashtu? A e di, o pëllumbthi im, që kjo më kujton një histori nga ato të miat? Po pushoja në degën e një pishe, kur ia nisi sërish bora. Një borë e qetë që të ka lezet shpirti të jesh ato çaste nën dëborë. Duket si ëndërr. Dhe unë e di ç’bëra? Po numëroja flokët e borës që binin mbi degë. Ranë, sa thua ti? Nuk ke si ta dish se ti je pëllumb. Ranë 3 milionë e 751 mijë e 952 flokë bore! Dalëngadalë ra edhe një tjetër. Domethënë po bëheshin 3 milionë e 751 mijë e 953 flokë bore! Domethënë ra ajo që ti e quajte ‘më pak se asgjë’. Dhe… dega u thye!… (S’i thashë gjë Tonios se gushëkuqi gabonte, si përrallë ma, se që të numërosh deri në një milion, duhen tetë vjet! Si shkon tek tre milionëshi ky, hop, me një të rënë të fjalës. Lëre më mirë!…)
Gushëkuqi u largua më tej duke cicëruar.
Pëllumbi, pëllumbi i paqes, i njohur kështu që nga koha e Noes – Nuhut, u mendua një çast. A e dini ç’tha pëllumbi (dhe unë i thashë tim ati që këtë ta shkruanim në librin Guinness që mbahet edhe për kafshët!) tërë autoritet dhe me një pupël në kokë si për të treguar seriozitetin: Ndoshta mungon një njeri i vetëm që e gjithë bota të bjerë në paqe? Dhe, ta dini se, pëllumbi po më shikonte mua…»
Ah ta dëgjonte këtë histori të bukur Tonio! Ne e duartrokitëm Simonetën. Ndoshta mungon ti…, thashë me vete.
Nuk mund t’i harroj sytë e Adriano d’Estes teksa po largohej. «Të dëgjova!» më tha. «Të dëgjova që the ashtu. Simoneta mund t’i ketë dëgjuar vërtet. Se ka njerëz që ua kuptojnë gjuhën zogjve, ashtu siç ka edhe njerëz që e kuptojnë edhe gjuhën e zemrës… Kur do të vish? Le që do të flasim në telefon. Çao!»
U puthëm. Iku ajri. Një çast pa frymë, një çast për t’i pëshpëritur zemrës fjalët më të bukura…»
Edhe ofshama të përmbyt.
1992
Pema e nono Pier-Karlit
«Nuk u mendua që kjo ditëlindje e Armandos do kthehej në festë. Situatën e morën në dorë italianët e Basalghelles dhe sidomos Emanuela dhe Franco Fosaluca me djalin, Robertin dhe vajzën, Arianën. Këta ishin dhe miqtë më të zgjedhur të Armandos. Ne, djemtë shqiptarë, mbetëm dekori i festës. Çanim ferrën vetëm kur duhej kryer ndonjë porosi. Ua hipnim kuajve tanë të xhindosur dhe zhurmonim rrugën e Basalghelles me çukërmimin motorik. Në ditëlindje erdhën edhe djemtë e Durrësit që, siç kam thënë, rrinin po në Basalghelle, në rrugën që të çonte në Fontanelle.
Më mirë mbaj mend kush nuk ishte në festë. Mungonin vetëm zoti Seten dhe Vito Anselmi i Tarvizios, edhe ata miqtë më të mirë të Armandos.
Këngët tona, barsoletat, tregimet e shkurtra. I vetmi që nuk foli atë mbrëmje isha unë. Rrija mbështetur pas kolonës dhe i shikoja të gjithë. Nganjëherë u shërbeja, megjithëse tërë gjërat gjer në fund donte t’i bënte e zonja e shtëpisë, Emanuela.
Dikur u dëgjua kolla e thatë e nonos, Pier-Karlit. Ai po thërriste. M’u duk sikur më përmendi emrin. Dola jashtë.
«Nono?»
«Ej, Xhanni, më harruat mua? Po unë nuk harroj veten, se! Ja tek e kam!» Dhe nxori nga gjiri një shishe me verë të kuqe, bërë vetë.
«Ne s’dimë ç’kemi bërë, nono! Ne kemi ditëlindjen e Armandos, por po e bëni edhe ju?»
«Eh, plakun të gjithë e harrojnë, por puna është se pleqtë për të vetmen gjë që kujtohen më dendur, e di kush është, Xhanni? Jo, nuk e di, ti je boçe, ne të kemi me kimet. Pleqtë nuk harrojnë për asnjë çast që janë gjallë! Do t’i kujtosh fjalët e mia, kur të plakesh vetë!…»
Ndërkohë u dëgjua e thirrura e nonës, lart. Pier-Karli qeshi nën buzë. Plaka e tij po bënte kohë e paralizuar. Ajo ashtu thërriste vazhdimisht. Nono hyri brenda.
«Ja tek jam edhe unë, djem!» Dhe u ul në karrigen që u lirua.
Shtëpia e nonos është ngjitur me tonën. Mua më kripet shumë me të, ashtu siç rri dendur edhe me elektricistin, Marianon. Nono Piero ka muhabet të ëmbël. Më shëtiste në vreshtin e tij dhe më tregonte për Luftën e Parë, për Luftën e Dytë, për Duçen, për një vit e gjysmë shqiptar puro, në një familje të Cfirit, për kohët e reja, për zhvillimin ekonomik, madje më tregonte edhe për luftërat e Venetos dhe të Friulit kundër austriakëve. Dhe, sigurisht nuk harronte atë që zura ngoje, historinë e tij pikante që lidhej me ne, ku kish kaluar, pas rënies së Italisë fashiste në atë familje të Cfirit, pas Shpiragut… I tregoja edhe unë se të mitë, nga nëna, para Shpiragut, kishin mbajtur tre ushtarë italianë!…
E vuri shishen mbi tavolinë.
«Siç erdha, ashtu do të iki.» tha. «Do të iki se, siç thonë shqiptarët kush vjen pa ftuar, e gjen pa shtruar. Po unë nga ju e kam jetën. Ju më mikpritët, një vit e gjysmë, në shtëpitë tuaja…»
U duk sikur nono Pieri e prishi disi atmosferën. Por jo. Ai e ndezi edhe më tepër me atë që na tregoi dhe të tjerët u dhanë zjarr fjalëve diskutuese.
«Na ishte njëherë e një kohë një pemë që donte të kishte një fëmijë.» Në sallë ra një heshtje frike. Të gjithë prisnin tërë sy e veshë ku do të dilte nonoja ynë i dashur. Pier-Karli, që mua ma ndillte aq pranë gjyshin tim të hekurt. Edhe historitë e tij ishin të ngjyera me të thartë limoni… «E, fëmija vinte për ta vizituar pemën për çdo ditë. I mblidhte gjethet e saj dhe me to thurte kurora për të luajtur mbretin e pyllit. Kacavarej andej-këtej në trung dhe përkulej nëpër degë. Hante frutat e pemës dhe me pas luante kukafshehtas me të. Kur lodhej, flinte nën hijen e saj, ndërsa ajo i këndonte ninulla të llahtarshme e të mrekullueshme. Fëmija e donte pemën me gjithë zemër: Dhe ajo ndihej e lumtur. Por ja që koha kalonte dhe fëmija u rrit. Kështu që pema shpesh mbetej vetëm. Një ditë kur ai erdhi pranë saj, ajo iu lut që ai të luante, të kacavarej, të hante fruta, të flinte pak e të ishte gjithnjë i lumtur. Mirëpo djaloshi qe rritur dhe nuk bënte dot më si dikur fëmijë. «Tani unë dua të ble gjëra për t’u argëtuar. Dua pará. Mund të më japësh pará?» «Më vjen keq», – thotë pema, «por unë s’kam pará. Kam vetëm gjethe e fruta. Merri frutat e mia bir, shko për t’i shitur në qytet. Kështu do kesh pará dhe do jesh i lumtur.» Atëherë fëmija u kacavar në pemë, i mblodhi frutat dhe i mori me vete. Dhe pema mbeti aty e lumtur sa më s’ka. Mirëpo fëmija nuk po vinte më, s’po dukej. Pema po trishtohej. E, një ditë ai u kthye. «Eja, o trim», – i tha pema. «Kacavaru, luaj, fli dhe ji i lumtur me mua!» Por ja që fëmija kishte shumë punë për të bërë dhe nuk i dilte koha. Ai i tha: «Dua shtëpinë time. Dua një grua dhe fëmijë. Pra kam nevojë për shtëpi. Mund të ma japësh një?» «Unë nuk kam shtëpi!» – tha pema. «Shtëpia ime është pylli, por ti mund të presësh degët e mia dhe të ndërtosh shtëpinë tënde. Me siguri që do të jesh i lumtur.» Djali i preu të gjitha degët dhe i mori me vete për të ndërtuar shtëpinë. Dhe pema qe e lumtur. Për shumë e shumë kohë fëmija nuk erdhi. Atë ditë që u kthye, pema u lumturua aq sa nuk rrëfehet me gojë dhe se nuk fliste dot. «Afrohu, fëmija im, – mërmëriti, – eja të luash!» «Eh, jam shumë plak tani dhe s’mund të luaj dot!» – tha fëmija. «Më duhet patjetër e se s’bën një barkë për të ikur larg që këtej. Ti mund të më japësh një barkë?» «Pri trungun tim dhe bëje barkë!» – i tha pema. Fëmija e preu trungun dhe e bëri barkën. Pema qe e lumtur… por jo krejt. Shumë kohë më vonë fëmija u kthye përsëri. Cungu i pemës u drithërua. Kuvenduan ç’donin e nuk donin më. «Jam i pikëlluar», – i tha fëmijës së dikurshëm. «Do të doja të dhuroja diçka, por s’kam më asgjë. Jamvetëm një kërcu. Por ku i dihet, edhe mund të rritem dhe atëherë.
«Nuk kam nevojë për asgjë tani», – thotë ‘fëmija’. «Vetëm një vend për t’u ulur e për të pushuar. Jam shumë i lodhur.» «Epo mirë», – tha pema. «Një kërcu i vjetër si unë është gjithnjë i mirë për t’u ulur e për të pushuar. Afrohu, biri im, ulu e pusho.» Dhe pema e dikurshme përsëri u lumturua si një herë e një kohë, edhe pse tani nuk ngopej dot me frymë nga pesha e tij…»
Nono Pier-Karli e rrëkëlleu me fund gotën e verës, la shishen me verë mbi tavolinë, tha një «natën e mirë» të thatë si krismë të ndryshkur dhe doli. Matanë nuk sosnin thirrjet e plakës. Jashtë, bashkë me të, më rrahu fytyrën dhe shpirtin fresku i pasmesnatës.
Do ta gdhinim atë natë të paharruar, atë festë të bukur, që ndoshta vetëm sa për një emër, mbeti si ditëlindje e Armandos.»
1992
Ankthi
«Ato ishin Krishtlindjet e para të vërteta. Don Adriano është njeriu më i preokupuar. Rrotull nesh, një atmosferë vërtet gazmore. Ndër të gjithë bie në sy zotëri Silverio Silvestrini dhe e shoqja, zonja Anxhelika. Është një program jashtëzakonisht i ngjeshur. Data 23 dhjetor në Romë, në ambasadën shqiptare, për vizat e çiftit Silvestrini. Data 25 dhjetor, Krishtlindjet në Basalghelle. Data 26 dhjetor, dita e dytë e festës. Data 27 dhjetor nisja për në Trieste dhe së an-dejmi për në Durrës me traget. Do të jemi unë, Fani dhe çifti Silvestrini. Data 28 dhjetor, në Durrës, në Shqipëri. Në 4 janar 1992 nisemi sërish nga Durrësi për në Trieste.
Malli im u shkreh, mbeti pa kokë. Sa kohë që s’dija nëse do të vija në Shqipëri, në shtëpinë time, në qytetin tim, isha as në qiell, as në tokë. Tani që u vendos u meka. Nuk di pse ndodh një gjendje e tillë. Sidoqoftë klithma ime e parë, pas vendimit që mori zotëri Silverio, më tepër qe e këndshme. Unë kujtoja se do të ulërija sa të shkulja vendin, po për çudinë e të gjithëve gjithçka u tjetërsua. Malli im sapo mori formën e lëvizjes. Ndërkohë kisha edhe hallin e shokëve. Mos vallë i gërryente ndonjë ashkël zilie? Mirëpo qe bërë e qartë pseja e kthimit tonë: ne të dy ishim më të vegjlit. Kjo i jepte krahë si të thuash edhe një lloj krenarie burrërore.
Ne vajtëm në Romë me një autobus direkt. U shfrytëzua një demonstrim me përfaqësitë e të gjithë prodhuesve të qumështit nga e tërë Italia. Unë dhe Silverio do të shkonim drejt e në ambasadë. Takimi im me Mantho Dhrami, shok i tim ati. Ne kishim folur në telefon me të jo njëherë. Viza shqiptare paskësh qenë një flluskë sapuni, një merak i kotë. Sidoqoftë unë për herë të parë pashë Romën gjigante. As që bëhet fjalë, për ndonjë njohje të saj. Por mjaftonte një vizion. Herë tjetër ndoshta do të vija përsëri në Romë.
Kthimi qe më i këndshëm. Vetëm unë isha jashtë diskutimit të zjarrtë që bënin ish protestuesit. Parullat bashkë me flamujt qenë hedhur në fund të autobusit si një gjë pa vlerë. Thirrjet i patën lënë peng në qiellin e turbullt të Romës, kurse vjetërsirat e shkruara nëpër rroba ktheheshin për t’u hedhur diku në ndonjë magazinë shoqate. Erdhëm në Basalghelle aty nga ora 03. I mbeteshin edhe nja tri orë natës, errësirës. Të nesërmen do të merreshin masa për largimin në Shqipëri.
Në datat 25 dhe 26 dhjetor 1991 kam qenë në ethe. As isha i sëmurë, por kisha një zjarr të çuditshëm. As lexoja e as shkruaja, as luaja dot dhe, madje, as motoçikletës t’i hipja. Se ç’kisha një ankth që më deformonte edhe buzëqeshjen. Duket se kisha rënë në çarkun e vetvetes. Nuk bënë efekt as karnavalet, as vizitat, as nono Piero, as klithmat e erës së dhjetorit, asgjë. Mendova se një banjë do të më lehtësonte. Nuk po i besoja gjendjes sime. Ankth. Në mbrëmje më zgjoi telefonata e shtëpisë. Babi, mami dhe Ari. Fjalët e ngrohta më përcëllonin. Ata e dinin tanimë itinerarin tim të mallit.
Krishtlindjet në Basalghelle ishin një mrekulli më vete. Atyre u dha një tjetër kthesë zotëri Vito Anselmi me bashkëshorten. Ata erdhën enkas për ne, djemtë shqiptarë të një qyteti. Vito Anselmi jeton në Tarvizio, një qytet me gjashtëmijë banorë, në kufi me Austrinë. Zotëri Anselimi ka qenë para pak kohe kryetar komune në Tarvizio. Ai dhe po aq sa ai, ndoshta edhe më tepër, zonja Anselmi, janë njerëz të mrekullueshëm. Unë e di që këto fjalë mbivlerësuese askush s’i beson, porse ata, edhe kur nuk besohet kjo fjalë, të tillë mbeten. Janë njerëz të dashur. Si mund të shpjegohet që vijnë nga Alpet dhe zbresin mu në zemër të Venetos, enkas për ne? Kanë sjellë dhuratat për Krishtlindje. Nga ana e zotërisë Vito Anselmi do të shkojnë dhurata edhe në familjet e djemve në Shqipëri. Rasti i bukur që po shkonte zoti dhe zonja Silvestrini, Xhanni dhe Fani! Me Anselmët edhe familja Seten. Kaluam vërtet një natë magjike, porse mua as kjo s’ma hoqi ankthin e pashterur që po ma shkretonte trupin. Askush s’mund të më kuptonte, madje unë s’kuptoja dot vetveten. Ndoshta një telefonatë në Udine? I hipa kaluar natës dhe dola jashtë. Telefonatë e shurdhët. Në anën tjetër ishte heshtja. As gjyshja e Simonetës nuk ishte në shtëpi… Pak më vonë rri ca çaste me Massimon e Silverios dhe me Paolon e Guerrinos. Edhe pas tyre mbeta si i shurdhuar. Vetëm kuisja e erës së ftohtë e të rrafshët që vinte nga thellësia e Ultësirës më kujtonte të qenët gjallë.
Të nesërmen u nisëm për në Trieste. Në ndryshim nga dita e mëparshme duket se më kishte rënë nur tjetër. Por unë e ndieja se mbi fytyrën time qe plazmuar një buzëqeshje e ngrirë. Sidoqoftë udhëtimi më bëri disi mirë. Aty nga mesdita do të hipnim mbi tragetin e shoqërisë Adriatica dhe pas njëzetegjashtë orësh udhëtimi normal do të qemë në Durrës. Me sa duket gjithçka që ishte tek unë pak më parë, dukej se do të shkrinte në det. Aty u bëra tjetër njeri, u gjallërova, kuptoja më mirë, isha në emocione të tjera, mendimet që më brenin i kapërceja më me lehtësi. Po udhëtoja drejt Shqipërisë si njeri dhe kjo kishte rëndësi të madhe për mua. Po, unë gjërat i mat me kutin tim, sepse kjo është përmasë reale. S’isha më ai i 6 dhe 7 marsit mbi Adriatik. Pas nëntë muajsh e ca ditë isha bërë tjetër. A do ta kuptonin dot këtë prindërit e mi, a do ta përtypte dot këtë gjë vëllai im i vetëm? Po shokët, shoqet dhe miqtë e mi atje, po të afërmit e mi, ç’do të thoshin? Të ishte sedra dhe egoizmi që më mbyllën për dy ditë rresht në një kuvli të tmerrshme ethesh dhe zjarri torturues? Apo thjesht padurimi që nuk nxirrte dot krye dhe rrinte i strukur diku thellë në humnerat e padukshme të mendimit tim? Nuk jam i sigurt, veçse deti m’i lau të gjitha të këqijat. Më stërpiku me ujë të kripur, qeshi me mua në mënyrë të çiltër, u tall sa deshi me gjendjen time, troshiti mirë trurin, më treti në hapësirën e tij gjigante. Detin e kam dashur gjithnjë. Edhe kur kam qenë i vogël, bisedoja me të. Kridhesha në detin e Vlorës dhe çaja me not. Doja të takoja delfinët. Më qe tiposur. Por delfinët i takova për herë të fundit në korrik 1990 në Vlorë. Haja inat të pa treguar me Arin që ikte thellë në det. Më në fund ia arrita të notoja bukur. Hm. Bota e kujtimeve më çmend. Dua t’i largoj. Dhe ja i drejtohem sërish detit. E shoh dhe nuk ngopem me të. Vonë kthehem në kabinë. Isha shndërruar me xiglim yjesh. Fjetëm vonë dhe u zgjuam po vonë. Të nesërmen deti qe egërsuar. Ndoshta priste që t’i veja më herët, por s’kisha mundur, sepse më duhej të merresha ca me sistemimin e mendimeve të rrëmujshme, pse jo edhe me ca shënime të miat.
Ngado të vërtitesha mendja më rrinte te shtëpia ime, si do ta përballoja takimin me të tre njerëzit e dashur të jetës sime. «Diçka pa kuptim», tha deti me një farë mllefi. «Merru me mua.» Vërtet, gjersa të mbërrija në Durrës fare mirë mund të merresha me detin. Me të mund të bisedoj, njëlloj si me malin. Ato, të vërtetat e jetës, hem deti, hem mali, t’i përplasin në fytyrë, t’i thonë troç. E pra, deti të bën më të çiltër, më të drejtë, më të gjykueshëm. Edhe mali.
Ja, më në fund Durrësi! Si doli kështu kaq papritur? Trageti komod afrohej. Unë isha aty në bash. Pranë meje edhe Silverio, Anxhelika, Irfani. Kur të afroheshim, kur të ankorohej trageti, kë do të shihja në platformën e portit? S’munda të shihja dot asgjë. Mizëri me njerëz. Vonë-vonë pashë babin që seç bënte me këmbë e me dorë në shesh. Mezi e vura re. Zemra e ndërpreu një çast rrahjen! Edhe ajo copë akulli që kishte mbetur tek unë u shkri. Po, e detit qe merita që unë arrita ta përballoj sfidën e madhe. Për çudi aty, për të na pritur kishin dalë edhe etërit e tjerë të çunave në Itali. Babi i Mondit, Fanit, Mandit, Gentit, Altinit. Të gjithë. Zotëri Silverios dhe zonjës Anxhelika ky grupim u pëlqeu tepër. Ngrohtësi njerëzore.
Mbeta, më duket, një shekull në krahët e babit. Lotët e tij çurg. Për çudi të puthurat dhe lotët ishin tek të gjithë. Edhe Silverio, një tip i hekurt, qe përlotur. Pale Anxhelika! Duhej të udhëtonim nja dy orë drejt qytetit tonë. Rruga me gropa. Silverio këtë shprehje e kishte mësuar në shqip. M’u duk se rruga u krye më shpejt. Rolin e përkthyesit me Silverion dhe me të shoqen. që të dy shumë kureshtarë e luante im atë. Unë dhe Irfani kishim të tjera gjëra nëpër duar. Halli im ishte mamaja dhe Ari. Duheshin marrë dhe ato dy kala dhe pastaj isha unë ai që do t’u bindesha kërkesave të tyre dhe gjendjes sime të re. Vendlindja erdhi më në fund. Po ajo, veçse diçka e zymtë. M’u duk se ai qytet ishte bërë ca i ftohtë dhe si më i flashkët. Sidoqoftë mua më ngrohu shpirtin. Si dallgë e ashpër deti ky shpirt u përplas te mami. Mbeta në krahët e saj pa frymë. E lava fytyrën me lotët e saj. U ndriçova nga ajo buzëqeshje aq e ngrohtë dhe e veçantë. U përtëriva më. U bëra tjetër. Jo, unë s’kisha qenë asgjëkund. Aroma e këndshme e shtëpisë, njerëzit që vinin për t’u takuar, ëmbëlsirat që shpërndaheshin, përqafimet e përmalluara. Pastaj vëllaçkoja im: i bukuri, i gjati, burri, i miri – Ari im! U tokëm si dy burra. E ndjeva që rrëqethja na përshkoi si korrent elektrik të dyve. Për fat të mirë nuk i derdhëm lotët që na kishin mbytur vështrimin dhe nuk na linin të flisnim. Më duket se të dy kishim gëlltitur nga një grusht me lot.
As që e di sa me vrap ecën ato tri ditë. Kur mendoja largimin, bëhesha si i kotë. Mirëpo, mendimi i kthjellët gjithnjë më detyronte të jetoja çastin. Ishin tri ditënet të paharrueshme. Të flija në krevatin tim të dikurshëm, të rrinim në dhomën tonë me Arin, të ligjëronim të dy pafund. Nata e Vitit të Ri në shtëpinë tonë bashkë me zotin dhe zonjën Silvestrini. Gjeli i detit, tradicional. Torta e madhe. Bakllavaja karakteristike.
Më duhet të shënoj një fakt. Asaj nate, në një çast dremitjeje, m’u bë sikur dëgjova qartë një zë. «Kjo është Nata e Fundit e Vitit të Ri që ti feston!» U drodha, sido që nuk jam besëtytë. Por, po e shënoj. Sepse Fatthëna nganjëherë bën çudira. Pastaj unë jam djalë i ri, në gushtin e ri i mbush 18 vjeç. Ç’qe ai zë misterioz? E pse pikërisht Natën e Vitit të Ri? E pse në mes të Festës e në Shtëpinë time? Mund të mos e përfillja këtë zë e atë shprehje, por m’u duk e udhës që ta shkruaja. Ndoshta do t’më duhet të tallem edhe me shënimet e mia…
Rinisja nganjëherë bëhet më e vështirë. Përcjelljet, sërish lotët, sërish të puthurat, porositë pa fund. Vendosa të isha i fortë, të mos lëshoja lot. Vetvetiu më buronte buzëqeshja. Desha të shfaqja një farë moskokëçarjeje, si një mjet mbrojtës dhe një koracë për të shtrenjtët e mi. Po ai det intim dhe aventuresk. Po ajo ngrohtësi dhe po ai vrull. Ai, deti, do të më kthente në gjendje normale. Zërat e detit do t’i kisha me vete edhe kur mbërrita në Basalghelle.»
1992
