MBRETI GENT
Mbreti i fundmë i IIirisë
I mundur dhe i zënë rob nga legjionet romake
I mbrehur në qerren e triumfit të Luk Anicit
I internuar në Iguvium-in e largët
Ti i kishe hequr nga mendja vanitetet mbretërore
Për lavdinë dhe pavdekësinë
Ti u përpoqe të zbuloje
Vetitë shëruese të substancave bimore
Për të lehtësuar me to dhimbjet e njerëzve
Dhe me pasionin tënd prej herboristi
Dëshirove ta kufizoje pushtetin e Vdekjes
Kur i mbylle sytë në dhé të huaj
Pavdekësia që deshi të përjetësonte një emër herboristi
Nuk zgjodhi gurin e piramidave dhe të mauzoléve
Mermerin apo bronzin e busteve dhe të statujave
Por parapëlqeu lëndën e një luleje delikate
Që ruante në vete të fshehtën e ripërtëritjes
Shekujt i lanë në harresë ngadhënjimtarët e tu
Emra të varrosur midis fletëve të kronikave të vjetra
Ndërsa emri yt që tashmë i përkiste një herboristi
U pavdekësua në obeliskun e gjallë të një luleje
Të quajtur : GENTIANA LUTEA…
GRAMATIKA E MËRGIMTARIT
Gramatika e gjuhës sime amtare
Gymtohet gjithnjë e më tepër
Ajo humb pareshtur emra
Të përveçëm e të përgjithshëm
Që i përdor rrallë
Ose pothuaj aspak
Midis pjesëve të ligjëratës
Që kanë dalë jashtë përdorimit
Vendin e parë e zënë mbiemrat pronorë
Ka shumë kohë
Që nuk them më : shtëpia ime
Një shtëpi e tillë nuk ekziston gjëkundi
Në të gjitha apartamentet ku banoj
Jam vetëm qiramarrës
Pothuaj i kam harruar sintagmat e mëposhtme :
Pemëtorja ime vreshta ime ullishta ime
Nuk jam pronar i ndonjë druri :
Plep lis panjë arrë gështenjë shelg lotues
Hija e të cilit mund të më mbëshillte si një këmishë metalike
Ose si xhelaba që mbështjell beduinin
Kur e zë një stuhi rëre
Gjatë rravgimit nëpër shkretëtirë
Nuk mund t’i shqiptoj si më parë
Sintagmat : qyteti im vendi im
Me atë ëmbëlsi të veçantë
Që ndihet në zërin e një njeriu
Ku përmend emrin e nënës së tij
Përballë këtyre humbjeve që nuk i shmang dot
Imagjinoj sikur jam pronar i një Atlantide
Që nuk resht së fundosuri
Një Atlantidë ku udhëtoj duke mbajtur në bohçen time
Të vetmin trashëgim që kam marrë me vete
Nga vendi i origjinës :
Gramatikën e gjymtuar
Të gjuhës sime amtare…
SHUMË GJËRA QË I KAM DASHUR
Shumë gjëra që i kam dashur
Largohen nga unë
Sikur të donin të më kthenin kurrizin
Ose sikur një magnet vigan
I padukshëm për sytë e mi
Të zbavitej duke m’i rrëmbyer
Këto çaste
Mendoj për njerëzit që kanë rrojtur para meje
Që kishin besuar ashtu si unë
Se gjërat që ata i kishin dashur
Do të ishin aty për jetë të jetës
Pastaj ato u kishin humbur nga sytë
I pazoti ta mbush
Hendekun që zgjerohet gjithnjë e më tepër
Midis gjërave që i kam dashur dhe meje
Marr hua vështrimin e çmeritur të fëmijëve
Që soditin zhdukjen e flluskave të sapunit
Marr hua durimin e njerëzve që rrojtën para meje
Në vend që të bie në gjunjë
Para gjërave që i kam dashur
Dhe t’u përgjërohem të rrinë aty ku ndodhen
Parapëlqej t’u them :
Ikni ku të doni
Ndoshta ne do të takohemi sërish
Diku në një hapësirë imagjinare
Jashtë kohës…
DITË ME SHI
Peizazhi i përmbytur përtej xhamit
Ku ngrihen lart pemë me degë të zhveshura
Ka pamjen e një funddeti
Të mbushur me shkëmbinj koralorë të zbardhur
Dhe me skelete peshqish
Të ngulur pingulthi në rërë
Përmes shiut që bie me rrëshekë
Ia behin aty-këtu
Pisha bredha dhe shkurre të gjelbra
Të ngjashme me ca alga vigane
Që i marrin me vete rrymat e detit
Duke soditur tokën e përmbytur
Nga një shi që nuk ka të mbaruar
Më duket sikur jam pasardhësi i fundmë i Noes
Pa Arkën biblike
Dhe pa pëllumbin që zbriti nga qielli
Duke mbajtur në sqep një degëz ulliri…
UDHËTIMI I ULIKSIT
I rënduar nga barra e viteve
Uliksi është ulur në një shkëmb të Itakës
Në breg të detit
Ai sjell ndër mend lundrimet që ka bërë
Dhe qeniet që ka takuar
Tërë këto lundrime dhe takime
Nuk kanë qenë thjesht një itinerar
Kanë qenë jeta e tij
Uliksi nuk ka nostalgji për udhëtimin e tij
Që breznitë e ardhshme
Do ta quajnë odisé
Ai e di se udhëtimi i tij
Është diçka e pakthyeshme
Siç është e pakthyeshme koha
Në të cilën ai udhëtim ka ndodhur
Uliksi dëgjon dallgët që rroposen
Pas shkëmbit ku është ulur
Sheh se si kalojnë ditët
Ashtu siç kalon çdo gjë që ekziston…
FOTOGRAFIA E VJETËR
Në një fotografi të vjetër një shekull e ca
Dukej një lejlek
Në gushën e të cilit ishte ngulur një shigjetë
Sikur gjahtari i fshehur në xhungël
Të kishte dashur të plagoste zërin e tij
Fatmirësisht plaga nuk kishte qenë vdekjeprurëse
Atë zog shtegtar
Të joshur nga vera e Veriut të Europës
E kishin vënë re dhe e kishin fotografuar ca ornitologë
Falë shigjetës së ngulur në gushën e tij
Ata e kishin identifikuar vendin nga ishte nisur
Zogu të cilin e kishte marrë në shenjë
Gjahtari i fshehur në xhungël
Ornitologët e kishin mjekuar lejlekun
Derisa ishte mbyllur plaga e tij
Duke i dhënë mundësi të fluturonte
Dhe të klithte lirisht
Përballë kësaj fotografie
Të vjetër një shekull e ca
M’u duk vetja sikur isha ai zog shtegtar…
MLLEF
Sot kam një mllef të tillë
Sa pandeh sikur do të përmbysja një mal
Me një goditje të grushtit tim
Mali që më bëhet nakël
Dhe që ëndërroj ta rrëzoj kokëposhtë
Ngrihet lart nën një qiell të largët
Sa herë që i afrohem në ëndërr atij mali
Për ta qëlluar me grusht
Ai shndërrohet në një masë të squllët
Të cilën grushti im e përshkon tejetej
Pa hasur as më të voglën pengesë
Sapo e tërheq grushtin tim
Mali merr formën e tij të përhershme
Tund në qiell kreshtën ngadhënjimtare
Si të mos kishte ndodhur gjësend
I zhgënjyer nga pafuqia e goditjes së grushtit tim
Ulem përballë malit hijerëndë e të patundur
Ziej përbrenda mga mllefi
Si një kalë që kafshon mëgojcën
E cila ia përgjak buzët…
(MOS)KUPTIMI I BOTËS
Unë nuk të kuptoj dot i thashë botës
Përse ngulmon të më kuptosh ? tha ajo
Unë nuk jam krijuar për të më kuptuar ndokush
Mos harro tërë ata njerëz që jetuan para teje
Që u përpoqën të më kuptonin sipas mënyrës së tyre
Dhe nuk më kuptuan dot
Mos harro ata njerëz që nuk lanë mjet pa përdorur
Për t’ua ngulur në kokë njerëzve të tjerë
Kuptimin e botës që ata mëtonin se e kishin zbuluar
Mos harro ata njerëz që e shpallën veten
Të vetmit bartës të kuptimit të botës
Dhe vdiqën nën rrënojat e botëkuptimit të tyre të rremë
Unë nuk të kuptoj dot i thashë prapë botës
Pse lodhesh kot të më kuptosh ? tha ajo
As unë nuk arrij ta kuptoj vetveten
Unë jam krijuar thjesht për të ekzistuar
Tha bota
Dhe për të ngjizur krijesat e mia jetëshkurtra…
ERË DIMRI
Një erë dimri ardhur nga larg
Fryn me furi mbi mua
Ndoshta ajo më merr për një velë
Të fërtelosur nga shtrëngatat
Velë e një anijeje të humbur në mes të detit
Me një ekuipazh të rraskapitur e të moshuar
Që beson gjithnjë e më pak të gjejë një port të rastit
Për t’u furnizuar me ujë të freskët e me shujta
Ndoshta kjo erë që fryn me furi mbi mua
Më merr për një nga drurët që ngrihen buzë rrugës
Drurë të katandisur në trungje të murrme
Me degë të zhveshura e të mërdhira
Të ngjashme me duart eshtake të pleqve
Këta drurë që kanë në kurriz shumë vite si unë
Këta drurë të sfilitur nga era e dimrit
Nën lëvoren e ashpër që i mbështjell
Ndiejnë qarkullimin e lëngjeve dhe bulëzimin e sytheve
Ku do të shpërthejnë lule dhe gjethe
Era më pyet a ekzistojnë ende në veten time
Sythe të ngjashme me ato që fshihen te drurët
Është e dhimbshme për mua t’i them jo
Është e vështirë të pohoj të kundërtën…
BILANC
Vitit që po mbaron i ka mbetur në kalendar
Vetëm data 31 dhjetor
Si një lypës që ka në xhep vetëm një monedhë
Me të cilën nuk mund të blejë
Gjithçka që i mungon
Në të ngrysur ai kthehet në kasollen e tij
Të mbuluar me gjethe të rëna
Ulet para një tryeze me dërrasa të pazdruguara
Nxjerr radhorin e shënimeve
Dhe nis të bëjë bilancin e tij
Viti që po mbaron llogarit ciklonet përmbytjet
Luftërat aksidentet falimentimet
Që kanë ndodhur gjatë dymbëdhjetë muajve
Fateqësitë që asnjë qeveri
Nuk do t’i dekretojë katastrofa natyrore
Dhe viktimat e tyre nuk do të zhdëmtohen
Nga ndonjë kompani sigurimesh
Pasi e qëmton radhorin e shënimeve
Viti që po mbaron afrohet te Portali i Kohës :
Mbyll derën e dhjetorit
Pastaj hap derën e janarit
Edhe unë ndjek shembullin e tij…
SHTËPIA KU KAM LINDUR
Si ta gjej rrugën për t’u kthyer
Te shtëpia ku kam lindur
E cila nuk ekziston më ?
Edhe duke qenë shtëpi-vegim shtëpi-hije
Ajo është shtëpia e vetme në botë
Për të cilën mund të them me plot gojën :
« Ajo ka qenë shtëpia ime »
Megjithëse shtëpia ku kam lindur
Nuk ekziston më
Gurët e mureve të saj nuk janë zhdukur
Nuk kanë fluturuar tutje si trumba zogjsh
Ata gurë që duhet të jenë diku
Ruajnë në kujtesën e tyre
Britmat që kam nxjerrë kur kam ardhur në jetë
Zërat e Parkave që kuvenduan rreth djepit tim
Dhe zërin e nënës që më përkundi me ninulla
Duke më uruar të rritesha si bima në arë
Dhe të bëhesha plak me mjekër
Është e kotë t’u lutem
Gurëve të shtëpisë ku kam lindur
Të m’i përsëritin këta zëra
Largësia midis meje dhe atyre gurëve
Është më e madhe sesa largësia
Midis kujtesës dhe harrimit
Midis qenies dhe mosqenies
Për ta ngushëlluar veten
Për zhdukjen e shtëpisë ku kam lindur
Sjell ndër mend Kishin Ninivën Babiloninë Pi-Ramsesin
Që dikur qenë qytetet më madhështore të botës
Dhe tashti nxjerrin kokën nga dheu si rrëshqanorë të trembur
Vetëm në fantazinë e arkeolgëve…
Vallë si do ta gjej rrugën për t’u kthyer
Te shtëpia ku kam lindur
Kur as ajo as unë
Nuk do të ekzistojmë më ?…
NË DITËLINDJEN TIME
Në murin e dhomës
Këtë ditë dimri kam përballë
Dy shifrat fatidike të datëlindjes sime
Të varura aty nga duart e tim biri
Shifra tetë ka pamjen e dy syve të picërruar
Që vështrojnë ngultas para tyre
Sikur të vrojtonin horizontet e largëta
Nga ku jam nisur
Dhe hapësirat që kam përshkuar
Për të mbërritur te bregu i kësaj dite
Shifra tjetër pranë tetës është zeroja
Ajo i ngjan qermit të një pusi
Ku uji ashtu si koha ime ka shterruar vit pas viti
Hapësira e rrumbullakët e kësaj zeroje
Papritmas bëhet një dritare
Ku duket fytyra e tim biri
Pavarësisht nga kjo ditë e vrenjtur dhe e ftohtë
Në sytë dhe në zemrën time ai hedh
Grushte me rreze dielli
Nga verat e mia të ikura
Dhe nga verat e tij që vijnë…
Paris, 10 janar 2025
SIRENAT
Duke dëgjuar sirenat e ambulancave
Që kalojnë vërtikshëm nëpër rrugët e qytetit
Sot e ndiej veten si Uliksi
I lidhur pas pajorit të anijes së tij
Duke dëgjuar këngën e kobshme të Sirenave
Sa e largët më duket ajo kohë
Kur nuk më bënin përshtypje sirena të tilla !
Ndoshta atëherë i kisha veshët të mbyllur me dyll
Si bashkudhëtarët e Uliksit
Apo ndoshta britma e sirenave të ambulancave
Gjen tek unë një plasë të padukshme
Që nuk ekzistonte në të ritë tim
Jehona e kobshme e sirenave të ambulancave
Duhet të futet brenda meje përmes kësaj plase
Ashtu siç hyn përmes mureve të një shtëpie të vjetër
E qara e erës së akullt
Ja përse sirenat e ambulancave më shndërrojnë
Në një kambanare
Ku bien kambana të përmortshme…
NË SHAMPS-ELISEES
E dashur sot do të shëtitim në Shanz-Elizé
Ky është një privilegj që e gëzojnë ata që kanë ardhur këtu
nga të katër anët e botës
Një privilegj që Parisi na e fal me gjithë zemër
Kur qëndronim prapa kufijve të mbyllur
të vendit ku kemi lindur
Ne mund të shëtitnim në Shanz-Elizé vetëm në ëndërr
Një ëndërr të cilën ishim të detyruar ta fshihnim
Nga frika se do të shpalleshim fajtorë
Nga ata që ëndrrat e paautorizuara i quanin krime
E vetmja alternativë që ne të shëtitnim ndonjëherë
në Shanz-Elizé
Ishte të shpresonim që pas vdekjes sonë
Shpirtrat tanë të fluturonin në botën tjetër
Drejt asaj pjese të parajsës që mban të njëjtin emër
E dashur ne do të shëtitim sot në Shanz-Elizé
Meqë jemi të gjallë e të lirë për të ardhur këtu
Pak rëndësi ka që shëtitja jonë do të bëhet
Ditën e shën Valentinit
Apo në një ditë të çfarëdoshme
Ne do t’i blatojmë kësaj dite shenjtërinë e agapo-së sonë
Pak rëndësi ka që kjo ditë është me diell apo e vrenjtur
Në mungesë të diellit ne do të varim në qiell zemrat tona
Që do të ndritin aty si dy diej binjakë
Rrezet e tyre do t’i shtyjnë tutje hirnosjen dhe të ftohtit
nga sytë e të dashuruarve
Të ardhur këtu nga të katër anët e botës
E dashur sot ne do të shëtitim në Shanz-Elizé…
14.2.2025
HIJE…
Çfarë është një vdekatar ? Asgjë tjetër veç një hije.
Euripidi, Medeja
Ditë vere me diell/ Eci ngadalë nëpër Tiranë/
I shoqëruar nga hija ime dhe nga shumë hije të tjera/
Hije miqsh dhe të njohurish/ madje edhe nga hijet
E atyre që më kanë shikuar vëngër/ që më kanë pasur
Ose i kam pasur halë në sy …/ Hije/ Hije/ Hije/
Në rrugë/ në shëtitore/ në sheshe/ në udhëkryqe/
Hije që kanë ardhur nga vende shumë të largëta/
Dhe hije që kanë ardhur nga Hadi me liridalje/
Sa për t’u çmallur me qytetin ku kanë rrojtur dikur/
Kanë bërë mirë ose keq/ kanë nxjerrë nga goja
Fjalë mjaltë të ëmbla ose fjalë plumb të rënda/
Por sot janë vetëm hije të palëndëta/ memece/
Ashtu siç do të jem pashmangësisht edhe unë/
Siç do të jenë edhe ata që e quajnë veten të pa-
Prekshëm/ të pazëvendësueshëm/ të pavdekshëm/
Dielli vazhdon në qiell udhëtimin e tij të përditshëm
A mos vallë do të vijë një ditë (larg qoftë !)
Kur ky qytet do të banohet nga një popull hijesh ?/
Ditë vere me diell/ Eci ngadalë nëpër Tiranë
I shoqëruar kudo nga hije / hije / hije…
Verë 2024
TË SHKRUASH NJË LIBËR
Të shkruash një libër do të thotë
Të trokasësh në derën e kujtesës së botës
Kush ka të drejtë ta bëjë një veprim të tillë ?
Në emër të çfarë gjëje ai mund të mëtojë të hyjë aty
Dhe të zërë vend ?
Këto pyetje vijnë nga dy drejtime të kundërta :
Nga thellësia e të shkuarës
Dhe nga horizonti i pakapshëm i ardhmërisë
Po t’ia bënin vetes këto pyetje shkrimtarët
Do t’u ishin mirënjohës drurët e pyjeve
Bibliotekat me rafte të kërrusura nga librat e tepërt
Do t’u ishte mirënjohës edhe kujtesa e botës
Që i ngjan një truri me artere të veshura me dhjamë
I rrezikuar nga skleroza apo nga hemorragjia cerebrale
Sot ajo që ka rëndësi
Nuk është vullneti për të shkruar një libër
Por kuraja për të hequr dorë nga një veprim i tillë
Po qe se libri i ardhshëm nuk e meriton
Celulozën e drurëve që do të sakrifikohen për fletët e tij
Sidomos po qe se ai libër nuk është i denjë
Të trokasë në derën e kujtesës së botës…
NJË YLL DIGJET E NDRIT
Një yll digjet e ndrit
Diku në qiellin e pakufishëm
Ylli e di se nuk varet nga ai
Nëse drita e tij
Do të mbërrijë në tokë menjëherë
Apo kjo gjë do të ndodhë
Pas disa miliona vitesh-dritë
Për atë yll nuk ka rëndësi
Nëse në fund të udhëtimit ndëryjor
Drita e tij do të ndërkallet në një poemë
Të frymëzuar prej saj
Apo nëse atë do ta kapë ndonjë astronom
Për të bërë analizën e saj spektrale
Diku në qiellin e pakufishëm
Një yll digjet e ndrit
Drita që lëshon
Është thelbi dhe qëllimi i ekzistencës së tij…
