Përktheu nga origjinali Roland Gjoza
PRA, TI DO QË TË BËHESH SHKRIMTAR
nëse nuk të shpërthen ashtu pa kuptuar
pavarësisht ndonjë gjëje tjetër
mos shkruaj.
po të mos dalë pa e kërkuar
nga zemra, nga mendja, nga goja
dhe nga zorrët e tua
mos shkruaj
nëse duhet të ulesh për orë të tëra
duke parë ekranin e kompjuterit
ose i përkulur
mbi makinën e shkrimit duke kërkuar fjalët
mos shkruaj
nëse e bën për para ose për famë
mos shkruaj
nëse e bën se do të kesh femra në shtratin tënd
mos shkruaj
nëse do të ulesh aty dhe do të shkruash e shkruash përsëri
mos shkruaj
nëse të duket e vështirë edhe kur e mendon
mos shkruaj
nëse mundohesh të shkruash si një tjetër
mos shkruaj
harroje përgjithmonë nëse pret të dalë si një shkulmë e fuqishme prej teje prit me durim
nëse nuk ulërin si një bishë
bëj një punë tjetër
nëse fillimisht do t’ia lexosh gruas tënde
ose të dashurës, ose të dashurit tënd
ose prinderve, ose dikujt tjetër nuk je gati.
mos u bëj si shumë shkrimtarë
mos u bëj si mijëra njerëz që e quajnë veten shkrimtarë
mos u bëj i trashë, i mërzitshëm dhe pretendues, mos e konsumo më kot dashurinë për veten
bibliotekat e botës gogësijnë
kanë nevojë të flenë prej racës suaj
mos iu shto gjumin
mos shkruaj
vetëm nëse del nga shpirti yt si një raketë nëse nuk të çon në marrëzi në vrasje apo vetëvrasje
mos e bëj
nëse dielli nuk është brenda teje duke të djegur zorrët
mos e bëj
nëse vjen vërtet koha dhe je i shenjuari njeriu me fat
gjithçka do të bëhet vetë dhe do të vazhdojë të bëhet
gjer në vdekje, ose gjer sa ajo të vdesë tek ty
nuk ka rrugë tjetër dhe nuk mund të ketë.
LIDHJA IME E PARË ME NJË GRUA TË VJETËR
kur kthej kokën pas kujtoj sjelljen e saj të vështirë
me mua më vjen turp
që isha aq i pafajshëm
por duhet të them
se ajo më mësoi të pi
dhe të dehem dhe kuptova se
jeta e saj ndjenjat e saj
ishin shkatërruar
gjatë viteve
dhe se unë
isha jo më shumë se një shoqërues
i përkohshëm
ajo ishte dhjetë vjet më e madhe
dhe e plagosur nga e kaluara
dhe e tanishmja
ajo u soll keq me mua
më tradhtoi
me të tjerë burra
ajo më shkaktoi
dhembje të pafundme
ajo më gënjeu
më vodhi
më tradhtoi me të tjerë burra
megjithatë ne kishim çastet tona; dhe
një ditë opera për një grosh
mbaroi dhe ajo në koma
në spital unë te koka
i flisja për orë të tëra
gjersa ajo hapi sytë dhe më pa;
“e dija që ishe ti!”
pëshpëriti dhe mbylli sytë
të nesërmen vdiq
pas kësaj për dy vjet
piva fillikat vetëm
DUSH
pastaj na pëlqen të bëjmë dush
(më pëlqen që uji të jetë më i nxehtë se ajo)
dhe fytyra e saj është gjithmonë e qetë dhe e butë
më parë ajo më lan mua
sapunis bolet e mia
i ngre bolet,
i shtrydh
pastaj lan karin;
“hej, kjo gjë është ende e vështirë!”
pastaj hedh gjithë flokët e saj atje poshtë-
barku, shpina, qafa, këmbët
unë buzëqesh dhe pastaj e laj unë atë
së pari piçkën, ndërsa qëndroj pas saj, kari im në mollaqet e bythës së saj sapunis me butësi qimet e piçkës
e fërkoj me lëvizje qetësuese
zgjatem ndoshta më shumë seç duhet
shkoj shkumën në pjesën e pasme të këmbëve, bythëve
shpinës, qafës, e kthej, e puth
i mbuloj me shkumë gjinjtë, barkun, qafën
pjesën e përparme të këmbëve, kyçet, kërcinjtë
dhe pastaj piçkën, edhe një herë, për fat..
një puthje tjetër dhe ajo del e para
duke u fshirë me peshqir, nganjëherë duke kënduar, ndërsa unë ende lahem e bëj ujin më të nxehtë
duke ndierë magjishëm kohët e mira të dashurisë
pastaj dal zakonisht është mesditë dhe qetësi
dhe duke u veshur flasim për gjëra që duhen bërë
për të qenë së bashku duhen zgjidhur shumë prej tyre
dhe për aq kohë sa ato mbeten të zgjidhura
në historinë e grave dhe të burrave- janë ndryshe për secilin. për mua është e mjaftueshme mrekullia e mbajtjes mend të kujtimeve të dikurshme, dhembjes, humbjes dhe pakënaqësisë me kohë koha i flak ato tej
e bëj këtë sa më ngadalë dhe butë
e bëj sikur po vdes në gjumë, në vend që të hyjë
në jetën time, ajme!
TRAGJEDIA E GJETHEVE
u zgjova nga të thatët dhe gjethet e fierit ishin zverdhur
bimët në vazo ishin bërë të gjtha të verdha si misri
gruaja ime ia kishte mbathur
dhe shishet bosh si kufoma të gjakosura
më rrethonin me padobishmërinë e tyre.
megjithatë dielli ishte ende i qeshur, ndonëse
pronarja më kishte flakur në sy faturën e qirasë të papaguar prej kohësh
dhe gjithë kjo e verdhë gjethesh e pa dëshiruar; çfarë duhet tani?
një humorist i zgjuar, nje stil i lashtë arti, një arlekin gazmor mbi dhembjen absurde, se të gjitha dhembjet janë absurde sepse ato ekzistojnë, asgjë më shumë.
u rrova me kujdes me një brisk te vjetër
unë që kishte qenë dikur i ri
për të cilin thonin se kishte dell gjenialiteti;
por kjo është tragjedia e gjetheve;
fieri i vdekur, bimët e vdekura;
dhe hyra në një sallon të errët ku qëndronte pronarja
me një denoncim të fundit për të më dërguar në ferr
hapi krahët e saj të dhjamosur dhe të djersitur
dhe ulëriu për qiranë bota kishte dështuar për të dy.
PAMJE
një herë bleva një lepur lodër në një tregtizë
tani ai rri ulur dhe mediton
për mua me sytë e pastër ngjyrë pink
ai do topa golfi dhe mure qelqi
unë dua bubullima të qeta
zhgënjimi qëndron midis nesh
NJË GRUA NË RRUGË
vetëm këpucët e saj
do të më ndriçonin dhomën
si një mijë qirinj
ajo kalon si të gjitha gjërat
shkëlqen në qelq
si të gjitha gjërat
që bëjnë diferencën
dhe largohet
PO, PO
kur Zoti krijoi dashurinë, ai nuk u kujdes aq shumë për të
kur Zoti krijoi qentë, ai nuk i ndihmoi qentë
kur Zoti krijoi bimët, ai ishte në nivel mesatar
kur Zoti krijoi urrejtjen, ne kishim një leverdi të dobishme
kur Zoti më krijoi mua, ai më krijoi mua
kur Zoti krijoi majmunin ai ishte duke fjetur
kur Zoti krijoi gjirafën, ai ishte i dehur
kur ai krijoi narkotikët, ai ishte në nivel të lartë
dhe kur ai krijoi vetëvrasjen, ai ishte në nivel të ulët
kur ai të krijoi ty shtrirë në shtrat
ai e dinte çfarë po bënte
ai ishte i dehur dhe ai ishte lart
dhe ai krijoi malet, detin dhe zjarrin në të njëjtën kohë
ai bëri disa gabime
po kur të krijoi ty shtrirë në shtrat
ai ishte i plotë në të gjithë universin e tij të bekuar
PËR ATO QË KISHIN GJËRA PËR TË THËNË
atje ishin tre kanarina dhe një pemë limoni
dhe një plake me lytha;
dhe unë isha atje, një fëmijë dhe preka tastat e pianos
ndërsa ato flisnin por jo me tingull të fortë
dhe pashë kur mbuluan kanarinat natën
me thasë mielli;
“që ato të flenë, e dashura ime!”
i bija pianos qetësisht një notë në një kohë
kanarinat nën thasë dhe një pemë piperi atje
pema e piperit frushullonte mbi çati si shi
dhe varej jashtë dritareve si shi i gjelbër
ato flisnin, të treja së bashku
ulur në gjysmë errësirën e natës së ngrohtë
dhe tastat e pianos ishin të bardhë dhe të zinj
dhe i përgjigjeshin gishtërinjve të mi
si një kuti magjike e mbyllur e një bote që rritej në pritje;
ato tani kanë ikur, ato të treja dhe unë jam bërë plak
piratët kanë shkelur me këmbë dyshemenë me kashtë të pastër të shpirtit tim
dhe kanarinat nuk këndojnë më.
KËTË ÇAST UNË MUND TË SHKRUAJ POEZINË MË TË BUKUR PËR DASHURINË
më dëgjo, i thashë
pse nuk më lëpin në bythë?
jo, tha ajo
nëse unë të lëpij në bythë edhe ti duhet të më lëpish në bythë
mirë, tha ajo
përkula kokën dhe fillova të shikoj aty rrotull
hapa një vrimë dhe lëviza gjuhën në të
jo atje! tha ajo. ha,ha,ha, jo atje! nuk është ai vendi.
ju femrat keni më shumë vrima se djathi zviceran.
unë nuk dua që ti ta bësh atë punë
pse?
pastaj duhet që unë ta kthej dhe në takimin e parë me miq
ti do thuash se të kam lëpirë bythen me gjuhë
ashtu të duket, por unë të premtoj se nuk do ta bëj
do të bjerë në kokë pija dhe do ta bësh.
mirë, pranova
rrotullohu, do të lëpij në një vend tjetër
ajo u rrotullua dhe unë e lëpiva në një vend tjetër
ne ishim të dashuruar, përvec asaj që thashë në takimin me miq
ne nuk e donim njëri-tjetrin si të dalldisur
ajo më kërkon që unë të shkruaj një poezi të llojit tjetër
një poezi të vërtetë për dashurinë
por unë mendoj se po të mos duam bythët e njëri-tjetrit, pordhët dhe mutin dhe gjërat e tjera të turpshme dhe të tmerrshme ashtu siç duam gjërat e mira, kjo s’mund të quhet plotësisht dashuri
POPULLI I AKULLORES
e dashura ma ka hequr përkohësisht shishen nga dora
dhe palloshi fryhet e ngrihet më mirë
megjithatë gjërat ndryshojnë brenda natës
në vend që të dëgjojmë Shostakoviçin dhe
Mozartin, nëpër tymin e duhanit që të mbyt
netët ndryshojnë, ngatërresa të reja shtohen
për në Baskin- Robbins grahim
31 lloje e shije të ndryshme;
udha shkëmbore, çamçakiz tollombace, kajsi e ngrirë, luleshtrydhe
kek me djathë, çokollatë me dhjozëm…
parkojmë jashtë dhe shikojmë njerëzit
me akullore
popull i shëndetshëm dhe i kënaqur
një mundësi vetëvrasjeje më shfaqet në horizont
( kaq shumë njerëz sikur po votojnë )
dhe i them të dashurës;
“çfarë mund të thonë çunat po të më shohin midis tyre
ndoshta iu shkon mendja se po gjuaj ndonjë pjeshkëz të njomë.”
“eja, kulish,” qesh ajo dhe ne hyjmë në turmë
ne mes te popullit te akullores.
asnjë prej tyre nuk shan, s’i kërcënon njeri
shitëset dhe s’shoh një të dehur, askush
nuk ankohet
alarmohem prej kësaj paqeje dhe qetësie të shurdhër
që më rrethon e ndiej veten si një pede në një konkurs
bukurie. më në fund marrim harxhet tona
ulemi ne makinë dhe fillojmë të hamë.
s’kam si e mohoj se këto gjëra janë kaq famoze, sa më duket sikur marr lajme të reja nga bota ( miqtë më thonë
se dukem më mirë se çdoherë. ti dukesh aq mirë, më thonë ata, sa na vjen çudi si kemi menduar se ti atje aq e pate..)
e kanë fjalën për 4500 net skëterre, burgje, spitale..
dhe gjer vonë atë natë palloshi u përdor për pallim dhe dashuri që zgjati dhe ishte i vërtetë
dhe i lavdishëm më pas folëm për gjëra të thjeshta
dy kokat tona ngjitur me dritaren e hapur nën dritën e hënës dhe ne vështronim përjashta, pastaj ramë të flinim në krahët e njëri-tjetrit
populli i akullores më bëri të ndjehem mirë
nga jashtë dhe nga brenda.
GRUAJA E POETIT TË VDEKUR
ajo më tha se isha i pandjeshëm
se nuk kisha respekt për Zotin apo dashuri
për kafshët. dhe çdo mizë ka shpirt,
tha ajo
ishim në një dhomë moteli në plazhin e
Lagunës. ajo ishte mbi peshë
dhe unë gjithashtu dhe ndoshta
në këtë rrethim të madh të elementeve të natyrës
ne të dy kishim shpirtra
si mizat
e ktheva shishen
dhe e boshatisa.
“ dreq,” tha ajo, “ dhe Williami pinte shumë.
mendoni se në këtë mënyrë jeta mund të bëhet
më e bukur?
“ po, prandaj pi.”
“ nuk ju pëlqejnë bukuritë e natyrës?” pyeti
ajo. nuk ju shkon ndonjëherë nëpër mend mrekullia
e lindjes?”
“ unë mendoj për mrekullinë e vdekjes.”
“ unë mendoja se ju ishit një poet i madh,”
tha ajo, “ por tani që ju takova dhe ju njoha më mirë, nuk mendoj kështu. ju nuk do të më përdorni më.”
“unë nuk ju kam përdorur,” iu pergjigja
dhe ju e dini mirë këtë.”
ishte ora 3 e mëngjesit dhe une dola
nga dhoma e motelit me një tjetër pije në dorë.
isha veshur me të shkurtra dhe pasi mbarova pijen u hodha në pishinë. të gjitha dritat ishin shuar. menazheri kaloi aty pari, ndërsa unësi një qen notova në errësirë
“ ç’dreqin je duke bërë aty?” m’u skërmit
“po ndez dritat e pishinës,” ia ktheva me skërmitje dhe unë.
dritat erdhën dhe unë i rashë përqark pishinës
dhe për 5 minuta të tjera, pastaj kërceva sipër dhe eca
për në dhomën e motelit.
ajo ishte në shtrat dhe më kishte kthyer kurrizin
mora një tjetër pije dhe pashë
dhjamin që më kishte kërcyer nën tesha
dhe thashë me vete se kisha dhjamosjen më të bukur
në botë
pastaj dritat e pishinës u shuan dhe gjithçka që pashë
ishte shkëlqimi dhe fundi i cigares sime
dhe thashë me vete se në këtë rrethim të madh
të elementeve të natyrës
padyshim që kishte
një shpirt.
